igandea, abendua 03, 2023

Eta justuki "ken" berrikuntza hori etorri zén ki gelditu

Mintzo dá Martxel Ensunza an bere 2001eko tesia, jada iapatua (ikus ere atzoko sarrera), esanez ze:

Liburu honetan berriz ere ageri zaizkigu +, - , x eta : zeinuak zein bere izenekin ( + "ta" edo "lain'', - "ken'', x "tol", : "zat"), baina oraingoan bestelakoa da izenen aukera. Hain zuzen, kasu honetan batetik "tol" hitza ageri zaigu -tolestu eta tolesketa hitzen errotik- "bider" ordezkatuz, nahiz eta "bidar" era ageri den. Eta zatiketaren sinboloa irakurtzeko "zat" forma ageri zaigu, hau ere zatitu, zatiketa hitzen errotik hartuta. Beste alde batetik, nabarmen geratzen da ikur eta zeinu guztiak formulan ageri diren ordena berean irakurtzeko proposamena. [Ensunza, 2001:58]

Alde batetik aipatu behar dugú okertxo bat noiz esaten dén:

... + "ta" edo "lain", ...

zeren "lain" proposatzen dá ordezta "dira" edo "berdin" (eta ez ordéztuz "ta", argi denez); baina bestetik, gure helburua orain zén azpimarratzea ze 1920ko liburu horretan agertzen dirá "tol", "zat", "lain", eta baita "ken" forma ere, zein ez zen agertzen an 1913ko aritmetika ti Lopez Mendizabal (han erabiltzen zén "...gutxiago" postpositiboa: ikus sarrera hau).

Eta justuki "ken" berrikuntza hori etorri zén ki gelditu. [>>>]