ostirala, abendua 01, 2023

Ensunza (2001): "Testu honetan ez da ageri aurrerapen nabarmenik aurrekoarekin konparatuz; are gehiago, ... , zenbait atzerapauso eman zirela esan daiteke."

Atzokoan irakurtzen genuen nóla Martxel Ensunza-k (2001) aipatzen zuén adibidez hurrenkera sintaktiko interesante hau:

"lau ta sei lain hamarr"

zein erabiltzen dén an "Euskal-Zenbakiztia" (1920), baina, hala ere, autoreak eginen dú honako valorazio orokorra gain ekarpena ti liburu hori:

Testu honetan ez da ageri aurrerapen nabarmenik aurrekoarekin konparatuz [hau da, eginez konparazioa kin liburua ti Lopez Mendizabal]; are gehiago, gaur egun dugun ikuspuntutik begiratuta, zenbait atzerapauso eman zirela esan daiteke. [Ensunza, 2001:58]

Bádirudi ze Ensunza-k bigarren aritmetika horretan gehiago ikusten dituela atzerapausuak zein aurrerapuasuak. Obvioki (ikus adibidez sarrera hau) ez gaude ados kin valorazioá ezen textu horretan ez dela ageri aurrerapen nabarmenik respektu aurreko ekarpena ti Lopez Mendizabal, zein jada ezagutzen dugun. 

Zér da ba "ken" erro hori an kenketak, zeini soilik falta zaion ukitu bat ki bihurtu oraingo "ken" isolatu prepositiboa (galdu beharko dú bere aurreko "-tik" ablatiboa)? (ikus sarrera hau) Edo zér dira ba "tol" edo "zat" aukera isolatu prepositiboak an multiplikazioa eta zatiketa? (ikus adibidez sarrera hau), edo "lain" aukera desdoblatua? (ikus sarrera hau)

Gure ikuspegitik horiek dirá aurrerapen handiak zein kasu batzuetan ("ken", "zat") aurkitzen dirén oso hurbil ti azken soluzioak zein finean konsolidatuko diren an gure hizkera matematikoa. Eta dena eskér lana te personak nola  horiek zein zúten prestatu eta idatzi "Euskal-Zenbakiztia", zeren jakin baitzuten ikusten euskararen behar funtzional horiek hala nola ere bilatzen soluzioak, saiatuz ematen aurrerapusuak, gradualki baina an norabide ona. [>>>]