Ensunza (2001): "..., 'dira' eta 'lain' horiek normalean erabiliko ez genukeen hurrenkeran erabiliz."

Atzoko sarreraren harian, Martxel Ensunza-k, bere tesian ("Ikur eta zeinu bidezko adierazpen matematiko-fisikoen irakurbidea", 2001, zeintaz jada mintzatu ginén hemen), oinohar batean komentatzen du ze "bi ta bi dira lau" eta "lau ta sei lain hamarr" sortzen dirá ti lekúaldatu lehenengoan aditza ("dira") eta bigarrenean postposizioa ("lain") ki posizio ez-ohikoak:

..., dira eta lain horiek normalean erabiliko ez genukeen hurrenkeran erabiliz. [Ensunza, 2001]

Eta gauza da ze, alde batetik, "da" edo "dira" edota, orohar, aditz aurreratuak izaten dirá ondo normalak an funtzio zehaztailea (foku zehaztailea), esan nahi baitá noiz bereziki zehaztu nahi dugún zerbait: ez soilik deskribatu, baizik zehaztu, eta erákutsi ze zehazten ari gara (gutxienez zenbait hizkeratan eta baita estandarrean ere).

Atzo etorri zirén zortzi.

Horrez gain, eta bestaldetik, "lain" postposizioa desdoblatu da, geldituz soildua an posizio aurreratu hori (gabé inguruko batere morfologiarik: "lau ta sei lain hamarr"), eta horrela ahalbidetuz irakurketa prepositibo eroso eta funtzional bat. Horrela joaten dira lantzén aurrerabideak, garabideak, zein ez diren baizik euskararen beraren mekanismoak, mekanismo propialak bezain universalak. [>>>]