Buruz garrantziá on diskursibitatea

Jaso berri dut aldizkariá on EIRE (Unibertsitateko Euskal Irakasleen Elkartea) deitzén "Eireka" (6. zenbakia), eta bertan (5. orrialdean) dút topatu nola dén informatzen buruz garapena on mahai-inguru bat zein den burutu an Iruña azpi hau-izenburua: "Euskara hizkuntza zientifikoa: irakaskuntza, ikerkuntza, ekoizpena" (2006ko urriak 4). Han, hizlariak izan ziren Kepa Altonaga eta Joxerra Etxebarria.

Kepa Altonaga zentratu omen zen an arazo terminologikoak:

Altonaga irakasleak euskarazko zientzia-prosa historia azaldu zuen, zehaztasun-falta terminologikoa eta kontzeptuala nabarmenduz.

Artikuluan, gero, ahal dugu irakurri hau:

Alemanierak teutonizazioa segitu du, hori da, termino kanonikoen ordain itzuliak erabiltzea. Horrela, kontzeptu berri baten aurrean hitz kanonikoa ordezkatu eta euskal harrobian bilatutako erabili. Adibidez, carnívoro hitzerako haragijale erabiliko zuen euskarak. Ingelesaren eredua, berriz, plebifikazioa da, hori da, itzulpena egiteaz gain, termino zientifiko kanonikoa ere gordetzea. Adibidearekin jarraituz, haragijale hitzaren ondoan karniboro jarriko genuke eta biak erabili. ... Kasuaren arabera, hitz kultua (karniboro) ala arrunta (haragijale) erabiliko genuke. Ingelesaren bidea segitzeko apustua egin zuen Altonagak.

Jarraieran irakurri ahal dugu hau:

Joxerra Etxebarriaren arabera, euskarazko prosa zientifikoa prozesu bat da, eta prozesu horren barruan orekaren bila ari gara. Terminoa baino garrantzitsuagoa diskurtsoa da bere ustez. Prozesu horretarako gure ahultasun nabarmena komunitate zientifikoaren faltan gaudela da.

Nik uste ze hor ulertu behar dugu ze arazo diskursiboa da garrantzitsuagoa ezi arazo terminologikoa, eta horrekin, bistan denez, ados gaude. Bestalde, Joxerra Etxebarria-k konsideratzen du ze "gure ahultasun nabarmena" da "komunitate zientifikoaren faltan gaudela", eta puntu horretaz esan behar dugu ze Japonian bádute komunitate zientifiko handia, eta ez dute konpondu euren arazo diskursiboa. Zeren, ez da dudarik ezen hizkuntza japoniarraren arazo diskursiboa da mila aldiz handiagoa ezi euskararena (zein baita handia).

Itzul itzazue euskarara hitzez hitz eta ordena berberean japoniar textu aberatsenak ere (esan nahi baita, erabiliz euskara à la japonesa), eta aurkituko duzue prosa bat zein den estrukturalki askoz pobreagoa eta komunikatiboki askoz eskasagoa ezi prosa euskaldun historikoa, adibidez.

Jakina, hor, zentroan dagoen arazoa deitzen da diskursibitatea (oso ezberdina baita japonieraz edo gaztelaniaz, edozeinek konproba lezakeenez), eta horren soluziorantz soilik ibiliko da emanez pausuak buruz normalizazioa on estruktura eta baliabide buru-lehenak (zenbat eta aukera gehiago, hobeto). [99] [⇶]