"Ece" erlatiboa

Ikus honako aipu hau:

Nic contatu dezaquet ... Catalogo andibet guizonena alde batetic lazqui Sanduec, ece ez egotea gatic nimiamente temerosoac beren fragilidade propioas, erori ciren vicio ontan, eta berce anitz enormetan.

Horko "ece" hori da erlatiboa eta murriztailea!

Puedo contar ... un catálogo grande de hombres, por otra parte muy santos, que por no estar nimiamente temerosos de sus fragilidades propias cayeron en este vicio, y en otros muchos enormes.

Perpaus horiek dirá anonimoak, eta ahal dira irakurri an sermoi idatzi batzuk zein ziren predikatu publikoki an hasiera hon XIX mendea. Francisco Ondarra akademikoa zenak aztertu ditu sermoi horiek (an artikulua titulatzen "Goñerrin aurkitutako beste sei testu", argitaratua an Fontes Linguae Vasconum, zk. 57, 1991), eta bertan zerrendatzen dizkigu apaiz anonimoak erabilitako baliabide erlatibook:

Erlatibozko perpausak tajutzeko, -n atzizkiaz gainera, erabiltzen dira nor, zer, zein eta eze izenordainak eta bai(t)- aurrizkia: ... "leio aubetatic sarcen dire manchac Animen, ece inquietacen, turbecen, eta manchacen dute" ...

Ondarrak damaigun adibidearen itzulpena izan daiteke honako hau:

... por estas ventanas entran las manchas de las Ánimas que inquietan, turban y manchan ...

Bistan denez, hau rekursoa, "ece", da justuki horixe zein genuen proposatu an gure "Euskararen garabideak" (hantxe zen "ze" aldaera), nahiz-eta artean ez genuen ezagutzen goragoko testigantza anonimo zahar argigarri hori.

Fijatu gaitezen ézen "ece" horrek ez du eskatzen (ezta debekatzen ere) inolako konkordantziarik an aditz laguntzailea (ez "-(e)la", ez "-(e)n", eta ez "bai(t)-").

Bestalde, nabarmendu behar da ze "ece" hori ez da agertzen an Euskaltzaindiaren "Euskal gramatika", nahiz-eta Francisco Ondarrak parte hartu an Gramatika-batzordea eze redaktatu tomoa non deskribatzen perpaus erlatiboak. [98] [⇶]