asteazkena, abuztua 12, 2020

Ez al dira bi perpaus horiek ezin tipikokiago explikatiboak?

Genioen herenegun nóla perpaus erlatiboak izan ahal dirén restriktiboak edo explikatiboak, eta nóla bi perpaus-klase horiek idatzian ondo ezberdintzearren, egokiena (eta errazena) litzaké jartzea koma bat lehenda "zein" explikatiboa (adieraziz haren izaera), zein ez litzaken jarriko an adiera restriktiboa (hasieratik ere adieraziz haren interpretazioa). Hala eginez, dena da errazagoa, zabalagoa, argiagoa, interpretagarriagoa, aberatsagoa...

Baina hara non datozkigun gure gramatikari ofizialak emanéz beheragoko sailkapenak eta adibideak (Euskaltzaindia, EGLU V, 1999:236):

Har dezagun lehenengo adibidea: dioskue Euskaltzaindiko Gramatika-Batzordekoek ze ondoko bi perpaus erlatibootan ikusi ahal da balio murrizgarria, baina ez mugagarria:
Neure adeskidia, igaren urtean egin dut, eta ezarri argira librutobat euskaraz, zoiñen izena baita Onsa hilceco bidia, eta konprenitzen baititu onsa hilceko moyenak,... [EuskaltzaindiaEGLU V, 1999:236]
Hor Tartasek diosku ze igaro den urtean egin dú libruto bat euskaraz (autoreak 1666. urte hartan idatzitako libru bakarra eta bere lehenengoa: gero etorriko zén bigarrena an 1672) eta explikatzen digu ze berak idatzitako libru bakar horren titulua dá "Onsa hilceco bidia", halanola-ze libru horrek konprenitzen ditu onsa hilceko moyenak. Baina, ez al dira bi perpaus horiek ezin tipikokiago explikatiboak? []