Birsortuz: "apartenitu" transitiboa

Josu Lavin-ek atzo ematen zigún honako versioa:

Bertan iradokitzen da, gainera, ezen zer ere gaur egun deitzen baitugu totalitarismoa dagokiola tradizio bati zein ez baita ez zaharragoa ez berriagoa gure zibilizazioa bera baino. (65 silaba)

eta Gilen-ek beste versio hau:

Hartan iradokitzen da, gainera, ezen zeri baiteritzagu gaur totalitarismoa apartenitzen dela tradizio bati zein ez baita zaharrago ez gazteago ezi gure zibilizazioa bera. (61 silaba)

non, besteak beste, distiratzen da aditz bat: "apartenitu", zein jada Leizarraga-k edo Tartas-ek erabili zutén intransitiboki:

 bai eta Atxaga-k transitiboki an bere "Obabakoak":

Pensatzen nago ze, akaso horixe izanen zen lehenetariko aldia noiz aditz hori erabili zen transitiboki (ikus biharko sarrera), baina, hala balitz ederki legoke zeren orain denok izango genuke beste aukera hori ere: aukera transitiboa. Horrela garatzen dira hizkuntzak.

Apuntatu nahi dut ze, "apartenitu" aditz jada luzearen erabilera zailtzen da noiz erábili laguntzaile datiboa, eta akaso bereziki noiz erábili laguntzaile datibo intransitiboa (gintzaizkion vs genion), halatan ze espekula liteke ea hori ez ote zen izanen arrazoietako bat zergátik Atxaga-k aukératu erabilera transitibo hori. Edonola ere, orobat erabili ahal da versio intransitiboa kin laguntzaile ez-datiboa, nola Gilen-ek egin, sinplifikatuz bere erabilera.

Eta aditz horren erabilera areago errazten da noiz erabili "ki" partikula datiboa, nola an:

"apartenitzen ginen ki taldea zein mintzatu zen buruz sintaxi progresiboa"

non, "ki" hori dá berbera zein apartenitzen da ki "dago-ki-o", adibidez. Horrela, hartu dut lizentzia ki deskónposatu "dago-ki-o" adizkia an "dagó ki... (edozer)":

Bertan, gainera, iradokitzen da ze hóri zein gaur deitzén totalitarismoa dagó ki tradizio bat zein ez den zaharrago ezta berriago ze... gure zivilizazioa bera. (48 silaba)

edo erábiliz "apartenitu":

Bertan, gainera, iradokitzen da ze hóri zein gaur deitzén totalitarismoa apartenitzen da ki tradizio bat zein ez den zaharrago ezta berriago ze... gure zivilizazioa bera.

Esaldi progresiboan, artikulazio guztia dagó begira ki... bukaera bat, koherenteki, efizienteki, efektiboki. Horrela, esaldi horretan, bukaera bilakatu zaigú sorpresibo samarra, estimulagarria. [847] [>>>]