osteguna, abendua 07, 2023

Nabarriztarra (1932): "bi, ken bat, bat" [kin koma bitarté "bi" eta "ken"]

Atzokoan genioén:

Eta justuki bide gradual horrexetatik, 1932ko  aritmetikan (atzo aipatua) ez da agertzen "-tik" ablatiboa kokatuá lehenago zein "ken" kenketakoa, geldituz "ken" hori soildua, esan nahi baita "ken" soila, justuki nola erabiltzen dugún gaur egun naturaltasun osoz:

10 ken 1, ¿zenbatzu dira?

¿9 ken 1?

¿8 ken 1?

¿7 ken 1? [Nabarriztarra, 1932:6]


Gaur komentatu nahi genuke ze 1932ko aritmetika horretan orobat ikusi ahal da "ken" erabiliá kin koma bere aurretik, hau da:

2 - 1 = 1, onetara irakurri: bi, ken bat, bat [Nabarriztarra, 1932:9]

nahiz normalean idatziko dá gabé koma, zeren koma ez da beharrezkoa kin "ken" tresna progresiboa, antzera nola ez den beharrezkoa an expresio numerikoa zein ari den irakurtzen, hori ere progresiboa; alegia, ez da behar:

2, - 1 = 1 

baizik soilik:

2 - 1 = 1

Izan ere, 2 zenbakiaren osteko pausa hori sinpleki  aukerakoa da, eta egitekotan, eginen litzaké zatio arrazoi pragmatikoak, antzera nola egin litekén pausa bat artén "ken" eta lehenengo 1 zenbakia, honela:

2 - .... 1 =1

zatio arrazoi pragmatikoak. [2199] [>>>]

Etiketak: ,