Pello Salabururen zientzia faltsua

Aurrena, nahi nioke eskertu ki Pello Salaburu bere ohar ondo xehetua buruz ortografiá on zenbait hitz eta atzizki, erantzunez ki Josu Lavin. Baina, gure hizkuntzalari eta euskaltzainak ezin izan du ebitatu referentzia tangentzial bezain desegoki bat respektu gure proposamenak:

Ez nuen asmorik erantzuteko, hizkuntza esperimentuak ez baititut gustuko: hori gertatzen zaigu kontu hauetan iritziekin baino gehiago jakiteekin jardun nahiago dugunei.

Eta hor aditzera eman du ze, adibidez nik, gehiago dihardut iritziekin ezi jakiteekin, noiz-eta egia biribila baita ze berak (eta ez nik) diharduela iritzi gaizki fundamentatuekin gehiago ezi jakite aski kontrastatuekin. Eta horixe erakustera noa mezu honetan eta hurrengoetan; alegia: nik diodana dela askoz zientifikoagoa, hau da askoz fundamentatuagoa ezi berak dioena.

Horretarako, joango naiz aletzen (eta kritikatzen) komentarioak zein egin zituen Pello Salaburuk buruz nire liburu "Euskararen garabideak" an bere liburu "Euskararen etxea".

Salaburuk diosku an "Euskararen etxea":

Zuzena da funtsezko hipotesia? Zuzena da euskarak indar komunikatibo ez garatua duela, eta hizkuntza guztien garapena beti alde batera gertatu dela? Egia da ez-garatze horren kontua, hala bada, hizkuntzaren barneko zerbait dela?

..., izen handiko hizkuntzalariek aipatu izan dute –nahiz nik ez dakidan zenbaiteraino dauden zuzen- hungarierak (hurbileko hizkuntza bat aipatzeagatik), adibidez, bestelako bidea segitu izan duela bere garapen historikoan. Baina hori, egia esan, berdin zait. Badira gauza larriagoak.

A ze sobratua dabilkigun Salaburu, itxuraz behintzat. Pello Salaburuk aurkezten digu bilakabide (komunikatiboki regresibo) hori nola bailitzan gauzarik normalena inter eboluzio linguistikoak, eta arazorik gabe, justuki hurbileko hizkuntza bat aipatzeagatik aurkezten digu bere ustezko kontraadibidea: hungariera.

Nik, ordea, teoria aplikatuz, diot ze:

Halako jauzi komunikatiboki erregresiboa noizbait gertatu izan balitz, oso salbuespenezko baldintzetan izanen zen. [Euskararen garabideak, 2002:52]

Salaburuk bere kontraadibidea sostengatzeko aipatzen ditú izen handiko hizkuntzalariak. Ze tipiko! Rekurso retoriko hori ohikoa da inter gure hizkuntzalariak: dena omen dago jada frogatua eta erakutsia per beste batzuk zein ez dakigun nor demontre diren eta zer esan duten zehazki! Nik beti ematen ditut izen eta aipu konkretuak zeinetan sostengatu nire esanak!

Kuriosoa da, gainera, Salaburuk erakusten duen desinteresa respektu funtsezko ideia hori, izan ere, berdin ei zaio berak damaigun kontraadibide hori zuzena izan ala ez izan! (baina hori egia esan berdin zait). Hauxe da adibide ona hon arinkeria zientifikoori non instalatuta dauzkagun gure autoritate linguistiko gehienak.

Nik, jakina, oso inportantea irizten diot ki kontrastatu hungariaren referentzia hori, eta, horrexegatik, saiatu naiz egiten. Ez dut lortu baina! Zehazkiago, nire bilaketetan ez dut topatu arrastorik ere buruz ustezko eboluzio hori zein, hain naturalki eta normalki, gertatu omen zen an hungariera.

Mesedez, esango al dit Pello Salaburuk (edo beste edozeinek) nor diren izen handiko hizkuntzalari horiek eta zer esan duten zehazki (jatorrizko aipuak, mesedez)? [55] [⇶]