larunbata, ekaina 02, 2018

J.M. Agirre: "...funtzionalitatea...ez datza bakarrik edukia modu ulergarrian ematean""

Hona hemen Jesus Maria Agirrek egindako hirugarren gogoeta an bere artikulua titulatzen "Gogoeta xumea esapide prepositiboez" (Administrazioa euskaraz, 100. zk, 2018:21-22):
Hirugarren burutazioa: funtzionalitatearen bila. Formulazioen funtzionalitatea, nire ustez, ez datza bakarrik edukia modu ulergarrian ematean, baizik eta baita modu sinesgarrian ematean ere; alegia, maila sozial bati hizkera-maila bat dagokio eta hizkera-maila horrek
bere ezaugarriak ditu, eta hor sartzen da, besteak beste, fraseologia jakin bat, sektore bateko exijentzia dena, baina baita ere bereizgarri dena; hizkera-maila bakoitzak erritmo bat du, doinu bat, funtzionatuko badu. Eta egungo euskal testu juridiko-administratibo askotan, gogoratzen dudanetik, zalantzan dago oraindik ulergarritasuna, eta are gehiago sinesgarritasuna.
Ikus ⇶ Esaldi bakoitzak bere intentzioa, non agertzen dira lau testu ze aportatzen dute informazio bera, baina lau modu oso ezberdinetan. Gauza da ze,
... kontua ez da soilik informazioa nola edo hala ematea, baizik informazioa eroso ematea an modu ahalik-eta egokiena respektu helburu komunikatibo zehatzak eta potentzialki konplexuak. [Ikus "Buruz hizkuntzen garapen sintaktiko-diskursiboa" (Rubio, 2014:125), in "Hizkuntzen berdintasun komunikatiboa: mitoa ala errealitatea?" (Mendizabal Ituarte, 2014)]
zeren,
... gauza bat da informazioa ematea, eta beste gauza bat da nola ematen den informazio hori; eta azken ikuspuntu horretatik egon daitezke testu (edo diskurso) koherenteagoak, progresiboagoak, erosoagoak, ulergarriagoak, pausatuagoak, jarraituagoak, egokituagoak... eta, oro har, eraginkorragoak. [⇶ "Edozein informazio": zein zentzutan?]
Eta puntu honetan azpimarratu behar da a inportantzia e koherentzia sintaktiko-informatiboa, zeinen gainean hiztunak erosoki (koherenteki) egokitu ahal izanen ditu bere esateko ritmoak, bere doinuak, bere enfasiak eta, hitz batean, bere espresibitate guztia respektu bere helburu komunikatibo zehatzak, halatan ze entzuleak jaso ahal izanen ditu mezu informatiboki edota espresiboki konplexuak an baldintza ahalik-eta abantailatsuenak.

Zeren, ulermena galtzea ez da baizik gradu maximoa e porrot komunikatiboa, baina, ondo lehenagotik ere, galtzen da mezuaren espresibitatea, galtzen doa indarra e hainbat ñabardura espresibo zein, ordena sintaktiko-interpretatibo inkoherentean, ezin izanen diren deskodifikatu edo kodifikatu hain modu abantailatsuan nola modu koherentean (ez informatiboki, ezta espresiboki ere), finean sortuz diferentzia handiak an eraginkortasun (kalitate) komunikatiboa.    

Bai, diferentzia komunikatibo horiek handiak izaten dira an testuinguru aski neutroak nola juridiko-administratiboa (kausa izaten delarik karga informatibo handia), baina, zenbat eta testuinguru espresiboagoa izan, zenbat eta karga espresiboa handiagoa izan, diferentzia horiek hainbat handiagoak izanen dira, bihurtuz maximoak noiz testuak (edo diskursoak) izan aberatsak bai informatiboki eta baita expresiboki ere (umorea da, adibidez, halako testuinguru konplexu horietako bat). []

Etiketak:

1 Comments:

Blogger Josu Lavin said...

Naffar Translator bidez automaticoqui naffarreratua:


Hona hemen Jesus Maria Aguirrec eguindaco hirugarren gogoeta an bere articulua titulatzen "Gogoeta xumea esapide prepositivoez" (Administrationea euscaraz, 100. zc, 2018:21-22):

Hirugarren burutacioa: functionalitatearen bilha. Formulationeen functionalitatea, nire ustez, ez datza bakarric eduquia modu ulergarrian emaitean, baicic eta baita modu sinhesgarrian emaitean ere; aleguia, maila social bati hizquera-maila bat dagoquio eta hizquera-maila horrec
bere eçaugarriac ditu, eta hor sarcen da, berceac berce, phraseologia jaquin bat, sectore bateco exigencia dena, baina baita ere berheizgarri dena; hizquera-maila bakoitzac rhythmo bat du, doinu bat, functionatuco badu. Eta egungo euscal textu juridico-administrativo ascotan, gogoratzen dudanetic, çalançan dago oraindic ulergarritassuna, eta are guehiago
sinhesgarritassuna.

Ikus ⇶ Erranaldi bakoitzac bere intentionea, non aguercen dira lau textu ce apportatzen dute informatione bera, baina lau modu osso ezberdinetan. Gauça da ce,

... contua ez da soilic informationea nola edo hala emaitea, baicic informationea eroso emaitea an modu ahalic-eta egoquiena respectu helburu communicativo cehatzac eta potencialqui complexuac. [Ikus "Buruz hizcuncen garapen syntactico-discursivoa" (Rubio, 2014:125), in "Hizcuncen berdintassun communicativoa: mythoa ala realitatea?" (Mendiçabal Ituarte, 2014)]

ceren,

... gauça bat da informationea emaitea, eta berce gauça bat da nola emaiten den informatione hori; eta azquen ikuspunctu horretatic egon daitezque textu (edo discurso) coherenteagoac, progressivoagoac, erosoagoac, ulergarriagoac, pausatuagoac, jarraituagoac, egoquituagoac... eta, oro har, eraguincorragoac. [⇶ "Edocein informatione": cein cençutan?]

Eta punctu honetan azpimarratu behar da importancia e coherencia syntactico-informativoa, ceinen gainean hiztunac erosoqui (coherentequi) egoquitu ahal içanen ditu bere erraiteco ritmoac, bere doinuac, bere enfasiac eta, hitz batean, bere expressivitate guztia respectu bere helburu communicativo cehatzac, halatan ce ençuleac jasso ahal içanen ditu meçu informativoqui edota expressivoqui complexuac an baldinça ahalic-eta abantailatsuenac.

Ceren, ulermena galcea ez da baicic gradu maximoa e porrot communicativoa, baina, ondo lehenagotic ere, galcen da meçuaren expressivitatea, galcen doa indarra e haimbat ñabardura expressivo cein, ordena syntactico-interpretatibo incoherentean, ecin içanen diren descodificatu edo codificatu hain modu abantailatsuan nola modu coherentean (ez informativoqui, ezta expressivoqui ere), finean sorthuz differencia handiac an eraguincortassun (qualitate) communicativoa.

Bai, differencia communicativo horiec handiac içaiten dira an textuinguru asqui neutroac nola juridico-administrativoa (casu horretan, causa delaric carga informativo handia), baina, cembat eta textuinguru expressivoagoa içan, cembat eta carga expressivoa handiagoa içan, haimbat handiagoac içanen dira, halatan ce differenciac içanen dira maximoac noiz textuac (edo discursoac) içan aberatsac bai informationean bai expressivitatean (umorea da, adibidez, halaco textuinguru complexu horietaco bat).

larunbata, ekaina 02, 2018 1:33:00 PM  

Argitaratu iruzkina

<< Home