ostirala, iraila 07, 2018

Zuribeltza kin tonu grisak

Gilen-ek, azken sarrerako komentarioan, ematen dizkigu lau aukera ki expresatu noráino ez duen Dani Alves-ek lehiatu nahi aúrka bere lehengo taldea:
Dani Alves no quiere medirse al Barça ni en pintura.
Esaldi horretan báda erabateko jarraitutasuna, erabateko batasuna, erabateko progresioa informazionala, zeinek ahábidetu aukerako ritmo bat, aukerako intonazio bat, aukerako arintasun edo geldotasun bat, zein den amaituko an bukaera perfektua, azken txanpa bilatua, esaldiaren fokua, "ni en pintura", non hiztunak nahierara kargatu ahal izanen du bere expresibitate guztia gáin osagarri adverbial hori (de ninguna manera, inola ere ez) batere interferentziarik gabe.

Foku hori (ni en pintura) ez da soilik posverbala, baizik-ere esaldi-bukaerakoa, eta bere barneko estruktura ere báda progresiboa, datorrelarik ezin hobeto aurkeztua ga ni... estruktura burulehena, ze-dún erakusten hasiera horretatik bertatik nóla enkajatu osagarri hori an esaldia bai sintaktikoki bai interpretazionalki, eta amaitzen delarik kin "pintura" elementu expresibo-sorpresiboa.

Eta gauza da ze, azken buruan, bide horrexetatik saiatzen dira Gilen-en proposamenak ere, erábiliz ezta... estruktura burulehena eta bilátuz bukaera indartsuak. Edonola ere, bádira diferentziak, sotilak izanik ere. Adibidez, Gilen-en lau esaldietan, koma bat ageri da, erakutsiz diskontinuitate bat arten bi perpaus non bakoitzak duén bere galdegai propioa:
Dani Alves-ek ez du Barçarekin lehiatu nahi, ezta hurrik ere. [pausa bat, bi galdegai]
vs.
Dani Alves no quiere medirse al Barça ni de lejos. [erabat jarraitua, galdegai bakarra]
edo:
Dani Alves-ek ez du Barçarekin lehiatu nahi, ezta makila txarrantxaduna ipurtzuloan gora sakatuta ere.
vs.
Dani Alves no quiere medirse al Barça ni aunque le metan un palo con pinchos por el culo.
Euskarazkoan, noiz jasó: ezta makila txarrantxaduna, zein diren hain justu 10 silaba, galdu ahal dugu haria, ez baitago hain argi nóla uztartu ezusteko makila hori an diskursoa; bitartean-ze, gaztelaniazko jarraituagoan ez da inoiz ere galtzen tensioa, ez da inoiz galtzen ritmoa, halan-ze ederki prestatzen da bukaerako galdegai konplexu hori: un palo con pinchos por el culo, zein, bide batez, aditz aurreko galdegai moduan ez den posible.

Diferentzia sotil horiek, etengabe ari direlarik, eragin komunikatibo handia dute, hain handia nola diferentzia izugarri handia zein den existitzen arten erabilera praktikoa e-esapide idiomatiko minimoki elaboratuak euskaraz eta gaztelaniaz, hain handia nola diferentzia arten paleta koloretsu bat eta erabilera e-zuribeltza kin tonu grisak. []

Etiketak: , ,