Leizarragaren erabilera konpletibo deklaratiboa

Konpletiboez ari garelarik. ikus dezagun zér zioskun Jose Antonio Mujika euskaltzain urgazleak an bere artikulua on 1979 titúlatzen "Zenbait konpletiboren azterketa J. Leizarragagan" (Euskera, XXV, 1979) burúz erabilera konpletibo-deklaratiboak an autore nafarra:

1. Pertsona adizkia gordetzen duten konpletibo deklaratiboak
Leizarragak maizenik, baina ez beti, erabiltzen duen forma, honako hau da: (ezen) ... aditza + eLA:

badaquiçue ecen udá hurbil dela (Mc 13,28)
badaquiçue udá hurbil dela (Mt 24,32)

Erabiltzen du ordea, franko gutxiagotan bada ere, beste honako hau ere: nola ... aditza + eN:

Eçagutu due nola Phariseuae (... ) scandalizatu içan diraden? (Mt 15,12).

Behin, sarrerako orrietan nola... bait + aditza egitura ere ikus dezakegu:

(... ) sendi eraci liedêçat, nola hura baitha desplegatu behar baitzen (... ) (Sar 14).

Sujetozko konpletiboetan, gertatu, heldu etabarren sujetoetan alegia, bait + sintetikoa edo bait + laguntzailea erabiltzen dira:

Eta guerta cedin (... ) populua miraz baitzegoen haren doctrináz (Mt 7,28).
Içanen da, guiçonaren Semea liuraturen baita guiçonen escuetara (Mt 17,22).

Ez dira, ordea, Leizarragagan beste euskalkietako -eNA eta -eNIK ageri. Ezezkoetan, adibidez, beti -eLA edo nola ...-eN erabiltzen ditu eta inoiz ez -eNIK.

Ikusten dugu, besteak beste, nóla Leizarragak ez duen ezezkoetan inoiz erabiltzen "-eNIK". [746] [>>>]