14 perpaus osagarri objetu aurká 0 perpaus osagarri sujetu

Behin ikusita an aurreko sarrerak nóla Ojibwa hizkuntzan orohar konfirmatzen dá tendentzia orokorra ki kokatu informazio berria an esaldi-bukaera noiz baldintza komunikatiboak ez diren bereziki kontextualak (ikus "Ojibwa-ren VSO ematen dá an egoera oso kontextualak, non eman ohi da aditz soila (nola espero genuke)"), eta hortaz, ez dirudiela egokia aurkéztea Ojibwa nola salbuespena ki tendentzia orokor hori, ikus daigun orain zér esan ahal dugun gain rhematikotasuna te perpaus nominalak, zeintaz Dryer-ek zalantza egiten zuen (ikus ere "Mundu-mailan, OVS ordena balitz sinkronikoki maizkoa eta diakronikoki gerota maizkoagoa, hori bái izanen litzake erakusle argia te joera bat ki kokatu informazio berria lehenago ze informazio zaharra"):

Hor Dryer (1980) mintzo da gain perpaus osagarri sujetuak kizun ilustratu bere dudak, baina gure galdera dá: Nolákoak dira tipikoki perpaus osagarriak? Sujetu modukoak ala objetu modukoak? Zeren, kontuan hartuz ze objetuak gehinetan izaten dirá informazio berria, erantzun horiek asko argituko ligukete bidea.

Eta hurbilketa xume bat egiteko ki erantzun hori, egin dugú datu-bilketa txiki bat erábiliz lehenengo berria zein agertzen den gaur an euskal egunkaria déitzen justuki "Berria" (bertsio elektronikoa) eta titulatuá "Indarrean da Israelek eta Jihad Islamikoak adostutako su etena", zeinen eduki osoa dén ondorengoa (sinatua ganik Igor Susaeta eta Paulo Ostolaza):

Hiru egunetako bonbardaketen ondoren, bart gauerdian sartu da indarrean Israelen eta Jihad Islamikoaren arteko su etena, Egiptoko bitartekariek Gazara egindako bisitaren ondoren. Jihad Islamikoak nahiz Israelgo Gobernuak, biek baieztatu dute menia. Ostiralean hasi zen Jihad Islamikoaren aurkako Egunsentia operazioa, eta etenik gabe egin du gora geroztik biktima kopuruak. Azken informazioen arabera, gutxienez 44 dira Israelek hildako palestinarrak (tartean 15 adingabe), eta 360tik gora zaurituak. Jihad Islamikoak jakinarazi duenez, talde armatuko hamalau kide daude hildakoen artean; tartean, bi komandante.

Palestinako WAFA berri agentziaren arabera, Jabalia eta Beit Hanun herrietan izan dira gaur arratsaldeko erasoak, eta bost lagun hil dira haietan.

Jihad Islamikoaren gertuko hainbat iturrik eta Egiptoko bitartekariek jakinarazi zuten atzo talde armatua eta Tel Aviv bake akordio bat adostear zeudela.

Jihad Islamikoak erantzun egin zuen larunbatean, Israelera suziriak jaurtiz eta horietako batzuk Tel Avivera ere zuzenduz. Israelen iritziz, 200 inguru jaurti zituen, baina, Al-Quds miliziaren —Jihad Islamikoaren adar militarra da— esanetan, 60 izan dira. Hiru pertsona zauritu zituzten, baina, Israelgo iturri ofizialek jakinarazi dutenez, suziri gehienak neutralizatu dituzte.

Iazko maiatzeko gerratik ez da gatazka oso larririk egon Gazan. Joan den urtekoak bi aste inguru iraun zuen, eta 256 pertsona hil ziren Gazan, eta hamalau Israelen. Zisjordanian Israelek okupatutako eremuetan izandako erasoen ondoren datoz atzo hasitako borrokak. Sarekada bat egin zuen armadak astelehenean, eta Bassam al-Saadi Jihad Islamikoko buruzagia atxilotu zuen. Hasi duen erasoaldia justifikatu zuen herenegun Tel Avivek, esanez «prebentiboa» dela, iruditzen zaiolako atxiloketa horrengatik mendekua bilatzeko eta erasora jotzeko asmoa zuela erakunde islamistak.

Gerra hotsak entzun daitezke Gazan, aintzat hartuta alde bateko zein besteko buruzagiek diotena. «Israelek ez du gatazka luzatu nahi, baina beldurtu ere ez da egingo», adierazi zuen Yair Lapid Israego lehen ministroak atzo gauean, telebistan emandako diskurtso batean. Israelgo hedabideek kaleratu dutenez, astebeteko iraupena izan dezakeen erasoaldi baterako prestatzen ari da armada. Gantz instalazio militar batera joan da gaur, eta azpimarratu du Jihad Islamikoari «min handia» egingo diotela. Tel Avivek esan du goizaldean Jihad Islamikoko hemeretzi militante atxilotu dituela Zisjordanian.

Hamas mugimendu islamistak kontrolatzen du Gaza 2007tik; Jihad Islamikoarekin lotura estua du, eta ohar baten bidez jakinarazi du «erresistentzia» bat eginda dagoela «bere armekin eta fakzio militarrekin», eta «azken hitza» izango duela. Jihad Islamikoko kide batek Reuters berri agentziari azaldu dionez, ez da «su etenerako» garaia, «erresistentziarakoa» baizik.

Israelen eta Gazako talde armatuen arteko bitartekaria izan da historikoki Egipto, eta su eten bat adosteko proposamena egin die bi aldeei. Egiptoko iturri militarrek adierazi diote DPA berri agentziari negoziatzaile talde bat Gazara eta Israelera joateko pronto dagoela. NBE Nazio Batuen Erakundeak ere bere burua eskaini du bi aldeen arteko bitartekari izateko. Tor Wennesland NBEren Ekialde Hurbilerako mandatariak esan zuen, herenegun, «inplikatuta dauden alde guztiekin konprometituta» dagoela beste gatazka bat eragozteko.

«Erresistentzia islamikoa»

Israelgo Estatuaren etsaia da Iran, eta, hala, Teheranen babesa dute Hamasek eta Jihad Islamikoak. Hori dela eta, Palestinako talde armatuaren idazkari nagusi Ziad Al-Nakhalah Irango Guardia Iraultzaileko buru Hossein Salamirekin batzartu zen atzo, Teheranen. «Erresistentzia islamiko palestinarraren erantzun azkarrak erakusten du, zalantzarik gabe, aro berri bat hasi dela erresistentziak agintea har dezan», adierazi zuen Salamik. Bide batez, Tel Avivi ohartarazi zion egindakoagatik «ordainduko» duela. Gantzek erantzun zion haiek ere «kontua» ordaindu beharko dutela.

Al-Nakhalah pozik agertu zen «erresistentzia islamikoak garapen oso on eta eraginkor bat» eduki duelako eremu militarrean. «Baldintza oso onetan gaude, eta erregimen sionistaren edozein erasori modu egokian erantzun diezaiokegu».

Nazioartetik, bestalde, neurritasunez jokatzera deitu dituzte alde guztiak. Errusiako Atzerri ministro Maria Zakharovak eskatu die berriro ezar dezatela «su eten jasangarri bat». Eta EBko Atzerriko Ekintzarako Zerbitzuak adierazi du, ohar baten bidez, «ahal den guztia» egin behar dela «gatazka handiago bat» saihesteko.

Hor aurkitzen ditugú 14 perpaus osagarri objetu aurká 0 perpaus osagarri sujetu. Nahiz izán oso hurbilketa tentatiboa, emaitza, hain biribila izanda, iruditzen zaigu oso erakusgarria.

OEH: "ze" sin "-(e)la"

Aurreko sarreretan aipatu ditugu bi erabilera hen "ze" konpletibo soila (gabé "-(e)la" sufijoa), eta sarrera honetan zehaztu nahiko genuke zer dioen Orotariko Euskal Hiztegiak buruz "ze" konpletibo soil hori (hemen ere ikusi genuen zer dioén buruz "ezik" konpletibo soila):

ze
(sin -(e)la ). Barri dogu ze / angeru mila / gure menditik / igaro dira. (N. de Zubia, 1691). TAV 3.1.29. Nik gura neukeana da ze, oneetatik bidea artuta, edo ainbagakoan nik baño buru, gatz, asti ta gogo obea daukanen batek geiago ta ederragoak egin balegiz. Zav Fab RIEV 1907, 91.

Hortxe daukagu aurreko sarrerako adibide hori hen 1691. [⇶]

1691: Ce barri dogu? Barri dogu ce Angueru mila Gure menditic Igaro dira.

Eta jarraituz mintzatzen buruz erabilera konpletiboak non soilik doán "ze" partikula, ikus ondoko hau zein ezin hobeto datorkion ki gaurko eguna hen Nativitatea, eta zein agertzen da an 1691ko "Coplas a la Encarnacion y Nacimiento de Nuestro Señor Iesu Christo" [an "Textos arcaicos vascos", Michelena, 1964 (1990:139)], non, bukaeran, mintzo dirá bi artzain honela:

-Machiniquito!
-Zer dio(c), Cheru?
-Atzoric ona,
Ce barri dogu?

Barri dogu ce
Angueru mila
Gure menditic
Igaro dira.

Nahizta "ce" galdetzailea ez da printzipioz ber "ce" konpletiboa ("zer" vs "ezen"),  interesgarria iruditzen zait bikote hau: "Ce barri dogu?" vs "Barri dogu ce...", non erantzunaren "ce" hori berranalizatu liteke nola "ce" galdetzailearen versio atonoa.

Eta, gaurkoan, amaitzeko esan ze, akaso mila aingeru horietako bat izanen zen zéinek avisatu Olentzero. [⇶]

...ynoc çe bez aurqui guero çe aldia eldu doa. (1596)

Duela egun batzuk aipatzen genuén adibide bat, egungoa, non erabiltzen baitzen "ze" konpletibo soila, gabé erabil zedin "-la" sufijoa:

• "oiñ amari geittu tzet eta esan dotzet se, ni ez nas egongo señen ardureas (Berango)"

eta gaur ikusten dugu an "Refranes y sentencias comunes en Bascuence, declarados en Romance" (1596), ondorengo adibidea:

Hurdinetan assi azquero
prestu esta seyzaroa
ynoc çe bez aurqui guero
çe aldia eldu doa. [166]

zeinen gaztelaniazko versioa litzaké hau:

Después de comêçado a encanecer
no es de prouecho el niñear,
nayde diga luego después
que el tiempo suele llegar. [166]

Hortaz, estruktura hori erabiltzen zen komunki an 1596. [⇶]

Leizarragaren erabilera konpletibo deklaratiboa

Konpletiboez ari garelarik. ikus dezagun zer zioskun Jose Antonio Mujika euskaltzain urgazleak an bere artikulua hen 1979 titulatzén "Zenbait konpletiboren azterketa J. Leizarragagan" (Euskera, XXV, 1979) buruz erabilera konpletibo-deklaratiboak an autore nafarra:

1. Pertsona adizkia gordetzen duten konpletibo deklaratiboak
Leizarragak maizenik, baina ez beti, erabiltzen duen forma, honako hau da: (ezen) ... aditza + eLA:

badaquiçue ecen udá hurbil dela (Mc 13,28)
badaquiçue udá hurbil dela (Mt 24,32)

Erabiltzen du ordea, franko gutxiagotan bada ere, beste honako hau ere: nola ... aditza + eN:

Eçagutu due nola Phariseuae (... ) scandalizatu içan diraden? (Mt 15,12).

Behin, sarrerako orrietan nola... bait + aditza egitura ere ikus dezakegu:

(... ) sendi eraci liedêçat, nola hura baitha desplegatu behar baitzen (... ) (Sar 14).

Sujetozko konpletiboetan, gertatu, heldu etabarren sujetoetan alegia, bait + sintetikoa edo bait + laguntzailea erabiltzen dira:

Eta guerta cedin (... ) populua miraz baitzegoen haren doctrináz (Mt 7,28).
Içanen da, guiçonaren Semea liuraturen baita guiçonen escuetara (Mt 17,22).

Ez dira, ordea, Leizarragagan beste euskalkietako -eNA eta -eNIK ageri. Ezezkoetan, adibidez, beti -eLA edo nola ...-eN erabiltzen ditu eta inoiz ez -eNIK.

Ikusten dugu, besteak beste, nóla Leizarragak ez dun ezezkoetan inoiz erabiltzen "-eNIK". [⇶]

"...adineko jendeak sarri erabilia."

Atzoko sarreran aipatzen genuén adibide bat, ahozkoa, zeintan "ze" konpletiboa zén erabiltzen soildua, esan nahi baita gabé laguntza hen bere kide postpositiboá "-la", izanki hori halako esaldi-eredu horietako bat zeintaz esaten genuen ze, oraindik bizirik egonik ere, agertzen zaigu an dekadentzia nabarmena (soildua edo lagundua ere). Ondoren irakur dezakegu nóla mintzo zaigu a hiztegia (online) hen Bergarako Euskara:   

4. eze. (c). juntagailua. Esaldi konpletiboen hasieran adineko jendeak sarri erabilia.   Que (ilativo), precediendo a oración completiva. Brauliok esan zeban eze erretiroko papelak oinddio eztittuala eiñ./ Oinddio zuen aittajunak ziñuan eze berak amar errotatik gora ezautuittuala Ubera aldian.

Bai, adineko jendeak sarri erabilia, baina gaur egun virtualki desagertua, hor, gure begien aurrean, nahiz izán aukera guztiz funtzionala eta, bide batez esanda, euskara hutsa (an bere versio lagundua eta soildua).

Non gelditzen da hor tradizioa? Zertaz mintzo gara noiz mintzo garen buruz tradizioa? Zeren, hor, dudarik gabe, báda tradiziorik! Eta dá tradizio aurrerazalea, garazalea, garatzailea. Ez balitz ere, sortu beharko litzake, baina báda. Eta eman behar zaio bulkadatxo bat (aurrerantz, ez atzerantz). [⇶]

"oiñ amari geittu tzet eta esan dotzet se, ni ez nas egongo señen ardureas (Berango)"

Egun hauetan egon naiz irakurtzen a liburua hen Iñaki Gaminde titulatzén "Bizkaian zehar. Euskararen ikuspegi orokorra" (2007), zeintan, besteak beste, jasotzen dirá hainbat esaldi-eredu zein autoreak jaso eta grabatu ditu gaindi Bizkaia, esan nahi baita ze dirá esaldi-eredu oraindik biziak, nahiz akaso batzuk an dekadentzia nabarmena.

Eredu horien artean aurkitzen dá, nóla ez, a erabilera konpletiboa hen "ze" (edo "eze" edo "baze"), zein gehienetan batu egiten zaio ki "-la" sufijo konpletiboa ere, baina zein, ondorengo adibidean, datorkigú soilik, esan nahi baita gabé "-la" (Gaminde, 2007:189):

"oiñ amari geittu tzet eta esan dotzet se, ni ez nas egongo señen ardureas (Berango)" - (orain amari deitu deutsat eta esan deutsat ze, ni ez naz egongo seinaren ardureagaz) [Gaminde, 2007:189]

Ohartzekoa da ze, kasu horretan, "-la" konpletivoak ekarriko luke ahoskatzeá bi silaba gehiago: "nasela" vs "nas".

Eta, nola galdetzen genuen honako sarrera honetan:

• Zergatik galdu beharko genuke a aukera ki erabili "ze" konpletiboa gabé "-(e)la" subordinazio-marka?

Are gehiago gaurko egunean, noiz halako ereduak dirén ondo inspiratzaileak. [⇶]

Estruktura sintaktikoak horrelaxe sortzen dira, evolutiboki

Atzoko sarreran azpimarratzen genuen a distantzia funtzional laburra zein egon liteken, batzutan, arten perpaus konpletiboak eta adverbialak: 

Ikusi dut persona bat, zutik zegoen, hala ikusi dut.
Ikusi dut persona bat, zutik zegoela ikusi dut.
Ikusi dut persona bat, zutik zegoela.

non, azken esaldi horretan, agertu zaigu perpaus adverbial modal bat, zein orobat uler liteke nola konpletibo hutsa non aditza eliditu den. Gerora, aukeran, erabiliko zén "-larik" justuki afin indartu zentzu adverbiala on esapidea, kanpoan utziz interpretazio konpletiboa, noiz nahi den:  

Ikusi dut persona bat, zutik zegoelarik.

Gainera, atzoko sarrera amaitzen genuén esanez nóla antzerako pausutxoa, antzerako distantzia laburra egon liteké arten konpletiboak eta erlatiboak ere, non, nola genioen, "(e)ze" konpletiboa bihurtuko zén erlatibo. Hauxe litzake bidea: 

Ikusi dut persona bat, zutik zegoen, hala ikusi dut.
Ikusi dut persona bat, zutik zegoela ikusi dut.
Ikusi dut persona bat, zutik zegoela.
Ikusi dut persona bat, ikusi dut ze zutik zegoela.
Ikusi dut persona bat, ikusi dut ze zutik zegoen.
Ikusi dut persona bat zé zutik zegoen.

non, azken "zé" horrek eraman lezake azentu intonatiboa afin argi utzi bere eesangura erlatiboa. Bai, estruktura sintaktikoak horrelaxe sortzen dira, evolutiboki. [⇶]

Konpletiboak, adverbialak, erlatiboak, konsekutiboak... euren bidea bilatzen

Josu Lavinek, atzo, zún jartzen bere atentzioa gain puntu ondo interesgarri bat, alegia: nóla batzutan funtzio ezberdineko perpausak izan ahal diren oso hurbilekoak an esangura:

Gauça hauén ondoan beha neçan, eta huná, tropela handi nehorc conta ecin ceçaqueen-bat, gende eta leinu eta populu eta mihi gucietaric, throno aitzinean eta Bildotsaren presentián ceudela, arropa luce churiz veztituac, eta palmác bere escuetan.

Después de estas cosas miré, y he aquí una gran compañía, la cual ninguno podía contar, de todas gentes y linajes y pueblos y lenguas, que estaban delante del trono y en la presencia del Cordero, vestidos de ropas blancas, y palmas en sus manos.

Azquen ceudela hau quasi relativoa da. Ezta? [Josu Lavin]

Baiki, hala esan genezake: bi perpaus horiek quasi berdin signifikatzen dute, nahiz bata, gaztelaniazkoa, dén erlatiboa (zeini berebat esaten zaie subordinatu adjektibo, zeren izaten diren justuki nola adjektibo neurrira-eginak), eta bestea, euskarazkoa, dén subordinatu adverbial (zeren erabili ohi dira ordezta adverbioak, izanki nolabaiteko adverbio neurrira-eginak).

Printzipioz oso perpaus diferenteak beraz (batzuek modifikatuko luketé izena, bitarten besteak zuzenduko ziren ki verboa), baina, zenbait kasutan, oso hurbilekoak euren signifikantzan. Eta, bai, osoro da interesgarria hurbilatsun funtzional hori, zeren holako hurbileko erabileratan garatu ohi dira zubiak arten esapide printzipioz diferenteak afin zabaldu horizonte linguistikoak arartez hóri mekanismo linguistiko universala zein dén gramatikalizazioa.

Jar dezagun adibide bat. Daukagu euskaraz a atzizki modala: "-la", zein agertzen zaigu adibidez an "honela", "horrela", "hala", "bezala", "nola"..., eta zein halaber agertzen zaigu an perpaus konpletiboak, zeinen konplementatzailea dén justuki "-la", halan ze, euren jatorria ondo izan zitekén honako hau:

Bi perpaus horiek quasi berdin signifikatzen dute, hala esan genezake.
Bi perpaus horiek quasi berdin signifikatzen dutela esan genezake.
Esan genezake bi perpaus horiek quasi berdin signifikatzen dutela.

eta gero sortukó "(e)ze" konpletiboa ere, zein berdin ere den euskara hutsa (ikus sarrerá titulatzen "ezik" edo "ezen": ezezkotasuna > salbuespena > konpletiboa)

Esan genezake ze bi perpaus horiek quasi berdin signifikatzen dutela.
Esan genezake ze bi perpaus horiek quasi berdin signifikatzen dute.

Diosku Trask-ek an bere "The history of Basque" (1997:115):

Finite adverbial clauses are formed in a variety of ways, but most commonly by adding both one of the complementizers [zein dirén "-(e)la" eta "-(e)n"] and a further suffix or postposition to the verb in the subordinate clause; one or two types additionally take a clause-initial particle, an "if" clauses take the prefix ba- on the finite verb. [Trask,1997:115] 

Hola sor zitezkén:

Ikusi dut persona bat, zutik zegoen, hala ikusi dut.
Ikusi dut persona bat, zutik zegoela ikusi dut.
Ikusi dut persona bat, zutik zegoela.

non daukagun perpaus adverbial modal bat, zein orobat uler liteke nola konpletibo hutsa non aditza eliditu den. Gerora, aukeran, erabiliko zén "-larik" justuki afin indartu zentzu adverbiala e esapidea, kanpoan utziz interpretazio konpletiboa:  

Ikusi dut persona bat, zutik zegoelarik.

Pausutxo bat baino ez da. Eta konpletiboetatik erlatiboetara, soilik dá beste pausutxo bat, nondik "(e)ze" konpletiboa bihurtuko zén erlatibo (akaso "zé" idatzita hobe afin guztiz ezberdindu): beste harribitxi bat zé jarraitzen du lantzeke.  

• Mekanismo propioak: "ze" erlatiboa (harribitxi bat)

• "Ece" erlatiboa

• Euskarak sortu ditu bi mota on nexu erlatibo prepositiboak

• Perpaus konsekutiboak: "zenbaitetan, 'non/ezen' bera bakarrik ere" [EGLU]

Bai, hortxe dauzkagu: konpletiboak, adverbialak, erlatiboak, konsekutiboak... euren bidea bilatzen. [⇶]

Mekanismo propioak: "ze" erlatiboa (harribitxi bat)

Mekanismo linguistikoak ez dira izaten fruitua ti kasualitatea. Kontrara, mekanismo horien atzean egoten dira arrazoi komunikatiboak ze diran izaten ondo orokorrak. Hortxe da, adibidez, mekanismoa te sortu baliabide erlatiboak abiatuz ti baliabide galdetzaileak. Horrela sortu ziran, guztiz naturalki, "which", "where" edo "zein", "non". Bestalde, ez da arraroa ikustea nóla, hizkuntzetan zehar, díran ibiltzen material berberak an erabilera konpletibo eta erlatiboak. Adibidez, inglesez "that" izan ahal da konpletiboa eta erlatiboa, berdin nola gaztelaniazko "que" ere izan daiteke konpletiboa eta erlatiboa.

Euskaraz ere, báda joera kolokial bat te erabili "...-la" konpletiboa an perpaus erlatiboak:

"Dira emakume batzuk kafea saltzen dutela".

Eta bide beretik, erabil litezké baliabide printzipioz konpletiboak nola "eze..." an erabilera erlatiboak:

"Dira emakume batzuk ze saltzen dute kafea".

Eta gertatu ere, gertatu da (ikus hemen): hain da naturala eta gardena "ze" erlatiboa an euskara. Gainera, baliabide hori dá oso-oso praktikoa eta ondo egokia te eman erlatiboak, eta hortxe daukagu, guztiz eskura.

Izan ere, "ze" partikula (edo haren aldaerak) dá oso-oso praktikoa an:

1.: erabilera konpletiboak zein doaz justuki atze aditza: "esan dute ze..." (beste kokaeretan erabil daitezké "eze" edo "ezen" edo "ba ze").

2.: erabilera erlatiboak: "esan dute ze pertsonak ze esan duten ze..." (jakina, baita erabil daitezke "zein" familiakoak).

3.: erabilera konparatiboak ze doazen justuki atze "...-ago": "ni naiz gazteago ze nire aita" (beste kokaeretan erabil daitezké "ezen", "ezi" edo "ezez").

4.: erabilera konsekutiboak: "hain da lotsagabea, ze esaten du edozer edonon" (baita ere erabil daitezké "eze" edo "ezen").

Hor, arazo (anbiguetate) nagusia sor daiteké noiz erabili "ze" kausala. Adibidez, esaten badugú:

Hóri da gonbidatu printzipala (pausatxoa) ze jarri dute mahaiburuan.

Hor, egin ahalko genuke interpretazio kausala edo erlatiboa. Hori konpon daiteke erantsiz "-n" edo "bait-" ki aditz laguntzailea noiz den erlatiboa, edo erabiliz forma ez-anbiguoak nola  "zeren", "zergatik" edo "zergatik ze" noiz ere perpausa den kausala (edo biak):

Hóri da gonbidatu printzipala (pausatxoa) zeren  jarri dute mahaiburuan. (kausala)

Hóri da gonbidatu printzipala ze  jarri duten (ze duten jarri, ze jarri baitute) mahaiburuan. (erlativoa)

"Ze" erlatiboa dá euskararen harribitxi bat, zein noizbait findu beharko baita. [216] [⇶]

Nón galdu dira "ze" konpletibo horiek?

Lehengo egunean, nengoelarik gainbegiratzen aspaldiko liburu bat deitzén "Euskal dialektologiaren hastapenak" (UEU, 1983), irakurri nuen ondoko hau:

Oro har esan genezake, ze, begiratutako adibideetan gero ikusiko dugun bat kenduta, Izen Sintagamaren egitura beste euskalkien antzekoa dela: ... (319 or.)

Nón galdu dira "ze" konpletibo horiek? [181] [⇶]