Regularitatea ondo dago noiz ez dagoen txarto

Zioskuen atzo Josu Lavinek:

gaitioçu erabiliz guero ditioçu erabili beharco guenuque, incongruenteac ez içaitecotan.
...
Eta dizquioçu erabiliz guero, gaizquioçu. Logica aratza.

Bai, logika formal aratza respektu "nor-nori-nork", baina kasu horretan "nor-nork" geldituko litzaké oso irregular respektu "nor-nori-nork", eta, atzo genioenez, komunikatiboki aski desegoki:

hark zu eraman zaitu + hari → hark zu hari eraman zaizkio

ordezta

hark zu eraman zaitu + hari → hark zu hari eraman zaitio

zein den, ez soilik arazki regular respektu "nor-nork" (nola Euskaltzaindiak erakutsi), baizik, nagusiki, errazago dekodifikagarria (ez baitá, atzo genioenez, komunikatiboki nahasten kin "nor-nori" paradigma: logika komunikatiboa, ez formala).

Ikuspuntu ezberdin horretatik, orain 3. personetako "dizkiozu" moduko formak izanen lirake irregularrak respektu beste guztiak, eta "ditiozu" formak batuan onartuz lortuko litzaké regularitatea ez soilik an "nor-nori-nork" paradigma, baizik an "nor-nork" eta "nor-nori-nork" paradigmak batera, hola lortuz regulariate osoago bat.

Baina, galdera da: nóiztik izan behar da euskal aditza regularra? Ikus dezagun Azpeitiko hizkeraren detaile batzuk:

non dauzkagun:

• "dizkot" moduko formak.
• "diztätzu" moduko formak.
• "ditzut" moduko formak.
• "ditxit" moduko formak. 

denak ere barné "nor-nori-nork" paradigma bat eta bera. 

Eta, onartuz ze regularitatea, maila batean, beharrezkoa dela, bigarren galdera litzaké: Zéin da muga nondik aurrera ez litzaken pasatu behar regularitate formala? Eta erantzuna dá: funtzionalitatea. Puntu honetan gogoratu behar dugu ze, erabiliz logika formal aratza, Josu Lavin-ek eman dizkigú adizki perfektuki perfektuak formalki, baina perfektuki inerabilgarriak funtzionalki nola:

cinderauzquiqueoteten

Bai, logika aratzez ere.

Gaurkoan, sarreraren izenburua izan dá lehenengo kontua zein etorri zaidan burura noiz eseri naizen idazten, gogoratu bainaiz kin aspaldiko beste titulu hau, zein beti gustatu zait asko (esaldia ez da nirea):

"Rigorea ondo dago, noiz ez den rigor mortis"

Kasu honetan regularitatea da kontua, zein oso ondo baitago bitarten ez dún talka egiten kontra zérbait fundamentalagoa, nola den... bizitza, praktika, funtzioa, funtzionalitatea. Regularitatea ondo dago noiz ez dagoen txarto. [⇶]