larunbata, abuztua 22, 2020

Ez al da adibide ederra?

Mintzo ginen herenegun burúz "euskarazko (ustezko) aurreneko "zein" erlatibo historikoa", zein ez baita baizik hori zein aipatzen genuén, gorriz nabarmendua, an ondorengo sarrera on 2005:

non, beherago, genioen nóla:
..., Luis Mitxelena-k komentatzen duén textu hori:
V. 33: çein erre ez çiteçan "(solamente) los que no se quemaron", relativo y no final. [87 or.]
Mitxelena-k ez du egiten bestelako komentariorik burúz gure perpaus hori, baina kontuan hartuz ze kanta hori ustez konposatuko zen an XV. mendea, nik uste ze kontu horrek merezi dú komentario zabalagoa.

Zeren, egiazkoa balitz (nola dirudien) ze kanta hori konposatu zen an XV. mendea, egonen ginake aurrén lehenengo aldia non jaso dén perpaus erlatibo bat kin "zein" prepositiboa, zein dén, gainera, restriktibo mugagarria eta kasu adverbialik gabea (hau da: dauká guzti-guztiori zein ez zaion "gustatzen" ki Euskaltzaindia).

Zeren, egiazkoa balitz (nola dirudien) ze kanta hori konposatu zen an XV. mendea, ondorioztatu beharko genuke ze "zein" erlatiboa erabili zen ondo lehenago ezi gure idazle ezagun zaharrenak has zitezen idazten.

Zeren, egiazkoa balitz (nola dirudien) ze kanta hori konposatu zen an XV. mendea, pensatu beharko genuke ze estandar literario hori ("zein" erlatiboa) zén gehiago ezi estandar literario huts bat (pensatzekoa da ze halako kantak ahoz transmitituko ziren, hau da: kantatuko zirela).

Hortaz, XV. mendean antzeman ahal dugu egoera eta giro intralinguistiko bat (corpusaz ari naiz) askoz interesgarriagoa ezi gaur, non horrelako erabilera progresistak desagertu dirén ti gure estandar literarioa.
Ez al da adibide ederra? [995] [>>>]

Etiketak: ,

1 Comments:

Blogger Gilen said...

"Zein erlatiboaren historiaz"en Dorota Krajewskak orainengo interpretazio akademikoa egiten du "zein" erlatiboaren lehen agerpen horretaz:

https://www.researchgate.net/publication/331144276_Zein_erlatiboaren_historiaz_About_the_history_of_the_zein_relative

larunbata, abuztua 22, 2020 11:45:00 AM  

Argitaratu iruzkina

<< Home