Informazio rhematikoa: "... utterances contain information the speaker is presenting as new relative to this topic (the comment)" [Gundel, Hedberg eta Zacharski, 1997]

Zenioen herenegun, Bittor:

1. ‘informazio berria’ diozu: Esaldia da, osotasunean, INFORMAZIOA ematen duena, PREDIKAZIOA. Eta informazio hori ez da berria, ez zaharra., ez. ESALDI ZATIEK ez dute informazio ematen, esaldiaren / informazioaren zatiak AIPATZEN baino.

2. ‘informazio rhematikoa (informazio berriaren barruan)’: errematikoak, ez du zertan ez ‘berri’ ez ‘zahar’ izan, heterodoxoa balirudike ere.

Demagun batek galdetzen duela:

Zér gertatu da?

Eta besteak erántzun:

Gertatu da ze neska batek liburu bat erosi du.

Zentzu batean, hor genituzke honako bi zatiok:

Gertatu da ze ...

zati thematikoa, zein eliditu liteke zeren hor errepikatzen ari da zérbait zein jáda daukagun an galdera; eta:

... neska batek liburu bat erosi du.

zati rhematikoa, zein ezin liteken eliditu, non, zentzu batean, ematen ari da benetako informazioa (ikuspuntu batetik, informazio berria, intentzionalki berria). Edonola ere, esan behar da ze zati rhematiko horretan dena ez dela berdin rhematikoa, izan ere hór ere daukagu ze:

... neska batek ...

dá erlatiboki gutxiago rhematikoa, erlatiboki referentzialagoa zein ...

... libúru bat ...

zein, besterik ezean, izanen dén esaldi osoko zati rhematikoena, eta non (diogunez, besterik ezean) kokatuko dén esaldiko tensio prosodiko handiena ("besterik ezean" horrek esan nahi du ze suposatzen ari gara kontextu komunikatibo ez-markatu, ez-enfatiko, neutroa).

Gauza da ze, nahiz egin dirén anitz sailkapen respektu nóla zatitu esaldia ti ikuspuntu informatiboa, denak ere izaten duten ardatz bat eta bera (Gundel, Hedberg & Zacharski, 1997):

Information structure has been described by a variety of researchers under a number of different names and guises: presupposition and focus (Chomsky (1971), Jackendoff (1972)), theme and rheme (Firbas (1972)), topic and comment (Gundel (1974), (1978)), open proposition and focus (Ward (1985) and Prince (1986)), and ground and focus (Vallduvi (1990)). While the details of these accounts differ in significant ways, they are all based on intuitions we share that utterances are ‘about’ something (topic) which ‘links’ up with information the speaker can assume the hearer is aware of, and that utterances contain information the speaker is presenting as new relative to this topic (the comment). We will use the terms topic and comment to refer to these two parts of an utterance. [Gundel, Hedberg eta Zacharski, 1997]

Gu gelditu gará kin denominazioa ga Firbas: thema-rhema, zeinekin justuki adierazi nahi dugun goragoko hori, alegia zértaz (marko informatiboa, referentziala) eta zér (azpimarra informatiboa, edukia, mamia). 

Aipuak dioenez, esan liteke ze rhemak ematen digu zérbait zein hiztunak aurkezten du nola berria respektu esaldiko referentzia thematiko orokorrak, dá nolabaiteko berritasun subjetibo-erlatibo bat ze dún zerikusirik kin intentzioa e hiztuna, eta ez hainbeste kin berritasun objetibo bat. Dá, finean, aukera pragmatiko bat, berritasun intentzional bat. [⇶]