Baina, zergátik ateratzen dira hain emaitza desegokiak an oinarrizko eredua on Hawkins edo Ferrer-i-Cancho? Zeren modelatzen dituzté prozesamendu-kostu simetrikoak

Behin aurreko postetan ikusita nóla Hawkins-en eta Ferrer-i-Cancho-ren ereduak basikoki bát datoz an euren oinarrizko modelizazioa, hala nola ere an euren oinarrizko aurrikuspen aski desegokiak respektu helburu sinkronikoak (Hawkins) eta diakronikoak (Ferrer-i-Cancho):

orain galdera dá:

• Zergátik ateratzen dira hain emaitza desegokiak an oinarrizko eredu horiek? 

Eta gauza da ze erantzun nagusia eman ahal da aski labur:

• Zeren modelatzen dituzté prozesamendu-kostu simetrikoak (distantziak ez dute norabiderik).
  

Puntu horretaz gogoratu behar dugu ondorengo sarrera titulatzen:

• Prozesamendu-kostuak ez dira simetrikoak. 2.: Báda askoz gehiago zein prozesamendu-kostu kuantitatibo hutsak: bádira diferentzia kualitatibo derivatu handiak.

non genioén ondorengo hau:

Ferrer-i-Cancho (2014) mintzo zitzaigun hemen gain zikloak artén SOV eta SVO zeinen atzean egonen lirakén bi indar atraktore inkonpatible (ez da zehazten euren arteko indar-asimetriarik): maximótzea buru-prediktabilitatea, eta minimótzea online-memoria, nondik sortuko litzake sistema bat kin bi polo estable, eta itxuran simetrikoak, zeinen arabera periodikoki gerta litezkén aipatutako ziklo horiek naturaltasunez:

Cycling between SOV and SVO could be interpreted as cycling between two incompatible attractors: maximum predictability of the head and minimum online memory. This cycling could be the manifestation of bistable system (Strogatz, 1994). []

Lehenengo atraktore horretaz berriki mintzatu gara hemen an terminu hauek (eta atzo ere):

..., genioenez, gauza da ze, baldintza orokorretan, esaldia ez da orohar muntatzen afin bukaeran aurreikus dadin zeozer (informazioren bat, adibidez aditza), baizik lor dadin eraginkortasun komunikatibo maximoa (azpi baldintza orokorrak), kokátuz justuki mezuaren parte rhematikoena eta aurrikusgaitzena an posizio interpretatiboki abantailatsuena, zein den bukaera.

Ondorengo postetan jarraituko gara mintzatzen gain lehenengo printzipio hori, baina gaurkoan nahiko genuke mintzatu gain aipatutako bigarren printzipio atraktorea zeinekin Ferrer-i-Cancho-k biribiltzen baitu bere estruktura ziklikoa: ha minimizazioa on memori lana.

Fijatu gaitezen ze Ferrer-i-Cancho ari da zehazten bere printzipioak helburuz-eta bete dadin bere interpretazioa ti evidentzia zientifikoa, non ziklo linguistikoak izanen lirakén zerbait sistematikoa eta normala ordezta izán zerbait zirkuntzantziala azpi baldintza bereziak. Autoreak kontextu horretan planteatu dú bere lehenengo printzipio guztiz fortzatua eta ad hoc aldé SOV (zertáko ibili asmatzen buru labur-labur bat ondórenda osagarri tipikoki ondo luzeago bat baldin ziurtasunez jakin ahal badugu aurretiaz?), halan ze, horrekin batera, beharko luké beste indar bat jóaz buruzki kontrako poloa: SVO.

Dudagabe, Ferrer-i-Cancho-ren bigarren printzipio hori bádoa an norabide ona, kontuan hartzen baititú prozesamendu-kostuak. Baina, alde horretatik ere, mahai gainean jarri behar ditugú bi arazo handi, zeintaz joango garen mintzatzen an ondorengo sarrerak:

1.: Ferrer-i-.Cancho-k planteatzen dú eredu bat non ez den existitzen atzerakargarik: esan nahi baita ze guztiz simetrikoki kuantifikatuko ditú aditzetik atzerako distantziak respektu bere osagarriak, eta aditzetik aurrerakoak. Baina gauza da ze memori lana ez da batere berdina noiz erábiltzen estruktura koherente bat (sintaktikoki burulehena, aurrerakoa), non adreilu komunikatiboak doazén sistematikoki interpretatzen online, arian-arian, aurrerantza, etengabeki libératuz lan-memoria, edota erábiliz estruktura inkoherente bat (sintaktikoki buruazkena, atzerakoa), non orohar adreilu komunikatiboak joan beharko diren gordetzen an lan-memoria harik eta irítsi euren burua, non, finean, interpretatu ahalko dirén ziurtasunez. Ez da batere berdina, ez da batere simetrikoa, eta puntu hori kruziala da.

2.: Estruktura koherentea (sintaktikoki burulehena) ez da soilik arinena ti ikuspuntu kuntitatiboa on prozesamendua (kostu kuantitatibo hutsa): báditu orohar beste hainbat abantaila kualitatibo derivatu, eta ondo erabakiorrak, hala nola izátea irekiagoa, potenteagoa ki bihurtu diskursoa matizatuagoa eta aberatsagoa, jarraituagoa baina aukeran pausatuagoa eta horrela reflexiboagoa, intonatiboki eta hortaz expresiboki moldagarriagoa, eta azken finean komunikatiboki efektiboagoa.

Jakina, aurreko guztia ez da kabitzen an marko sistematikoki zikliko bat: aurreko guztia soilik kabitzen da barné evoluzio linguistiko ondo asimetriko bat aldé SVO burulehena, zein den justuki hori tendentzia asimetrikoa zein observatzen dugun an evidentzia enpirikoa.

Bai, kontu klavea dá: prozesamendu-kostuak ez dira simetrikoak. [1466] [>>>]