astelehena, urtarrila 10, 2022

Hawkins (1994): "... there is a strong constraint in an SOV sentence to minimize the distance between the subject [...] , and the verb ..."

Hawkins (1994), erábiliz japonieraren kasu konkretua, dio:

... there is a strong constraint in an SOV sentence to minimize the distance between the subject -ga particle, and the verb or direct object particle -o, ...

Bai, SOV sintaxi batean, aditza ez litzake urrundu behar ti hasierako sujetua (suposatuz ze soilik aditzak eraikitzen du VPa, zein dén supuestorik orokorrena). Horixe azpimarratzen genuén, kin Eizagirre et al (1994), an ondorengo sarrera titúlatzen 'Eizagirre et al. (1994): "Arazoa areagotu egiten da informazioaren bi zutabeok (aditza eta sujetoa) elkarrengandik urruntzen ditugunean, ..."':

Genioén atzo ze sujetua eta aditza ezinbestekoak dira an esaldia (nahiz izán eliptikoak), halan-ze konsidera daiteke ze bi elementu horiek osatzen dute esaldiko oinarria eta zutabe nagusia (sujetua, tipikoki thematikoa, litzaké oinarria; eta aditza, tipikoki rhematikoa, litzaké zutabe nagusia), zeinen gainean zehaztuko eta osatuko da informazio rhematikoena (pentsa geinke an hormak eta bukaerako teilatua, zein litzakén helburuzko elementu fokala), non emanen baita informazio (subjetiboki) "berriena" eta non (justuki teilatuan) jarriko baita indar prosodiko nagusia

Horretaz mintzo zirén Eizagirre et al. (1994) an euren "Argi dazteko bideak" (HAEE-ek publikatua), zeinen ondorengo aipua jasotzen genuen an gure "Euskararen garabideak" (2002):

Horiekin batera [ari dira gain aditza eta sujetua], badira beste zenbait elementu osagarri, aditzaren eta sujetoaren ezkerrean jarri ohi ditugunak. [...] Arazoa areagotu egiten da informazioaren bi zutabeok (aditza eta sujetoa) elkarrengandik urruntzen ditugunean ... [HAEE, 1994]
Bai, horixe dira sujetua eta aditza: 
... informazioaren bi zutabeok (aditza eta sujetoa) ... 

halan-ze, beti ere orohar, diskursiboki komeni da ze S eta V eman daitezén hasieran eta elkarrekin, berdin nola, berriro orohar, diskursiboki komeni dán ze V eta O rhematikoak eman daitezén elkarrekin eta bukaeran, hola bide emánez ki SVO ordena.

Eizagirre et al. (1994) justuki esaten ari dira hóri berbera zein Hawkins-ek esán gorago, alegia-ze SOV sintaxietan aditza ezin dela urrundu ti sujetua, sórtuz estuasun komunikatibo handi bat, edo Hawkins-en hitzetan "a strong constraint", "a strong constraint" gain objetu-osagarri rhematikoak, "a strong constraint" gain informazio berria, dinamikoena, hedagarriena, "a strong constraint" gain diskursibitatea.

Etiketak: , ,