igandea, ekaina 25, 2023

Hizkera zentraletan: derauo > dirauo > diuo > dio

Aurreko sarreretan ikusi dugu nóla ekialdeko "hark hura hari dio" forma atera ahal dén ti "hark hura hari derauo" regularra:

eta beste sarrera batzuetan ikusi dugu nóla mendebaldeko "hark hura hari deutso" forma atera bide zén ti versio objetu-plurala on "hark hura hari derauo", zein dén "hark haiek hari derautzo":

  • derautzo > deutzo > deutso

noiz adizki objetu-plural horiek joan zirén erabiltzen arrén adierazi objetu singularrak:

Horrek guztiak sugeritzen dú batasun handia an euskal aditz laguntzaile tripersonala ("dio" adizkiak), zeinen azalpenean ez genuken behar ez "eutsi" erroa ezta akaso "*nin" erroa ere afinda azáldu paradigma osoa an hizkera guztiak

Hori hala izan dadin, azaldu beharko genuke nóla atera ahal dirén "dio" formak an hizkera zentralak, zeinek, gure analisian, jarraituko zutén bide nagusi hau:

  • derauo > dirauo > diuo > dio
Horrek emanen lioke batasun osoa ki paradigma tripersonala, zein hizkera guztietan garatuko zén tikan "*eradun" zaharra. Azalpen horretan saiatuko gara an ondorengo sarrerak. [2033] [***] [>>>]

Etiketak: , , , , ,