ostirala, urtarrila 31, 2020

ezen, baizen, arren, kide(n) > kin, bitarte(n), (t)arte(n)...

Sarrera honetan aipatzen genuén Azkue, mintzatuz buruz el curioso fenómeno de adhesión del elemento epentético, zeinen arabera izanen genuké, adibidez:
  • "arte" > "bi(t)arte" > "tarte"
halatan ze, Azkuek berak dioenez:
Tartean artu se dice por artean artu coger en medio.  [Azkue, 1925:18-19]
Mekanismo horretatik aterako liraké "tarté" eta "bitarté" aukera prepositivoak ere:
Puntu hori dago (bi)tarté A eta B.
Zure jarrera dago tarté interes handia eta desinteres absolutua.
"-n" bukaera inesivoa jarriz, izanen genuké a-eredua hen "kide(n) > kin":
  • "tartén" eta "bitartén"
eta orokorrean izango genituzké:
  • "(t)arté(n)" eta "bitarté(n)"
Bádira halaber "ezen", "baizen" edo "arren", zein sortu zirén postpositivo, eta, nola edo hala, sortu zituztén euren versio prepositivoak ere (ikus sarrera hau edo beste hau). Eta, jakina, bádugu a-eredua hen "bitartean-eta..." prepositivoa, zein Joanes Urkijo idazleak erabili zuén hiru aldiz, nola genioen an:
Ikus, azkenik, ondorengo sarrera ere:
Ibon Sarasola: "...orduan 'bitartean' aurrera bota behar da"
[]

Etiketak: ,