larunbata, otsaila 16, 2013

Erlatiboak (eta beste) + aditz jokatugabea

Euskaran bádira eredu sintaktikoak zein díran erabiltzen aski modu mugatuan, baina zein orokortu litezken aiseki afin irabazi aukera sintaktiko progresibo ondo funtzionalak.

Ikus adibidez alternantzia hau:
  1. nahiz (eta) ... egin ...  (baliabide prep. + aditz jokatugabea)
  2. nahiz (eta) ... egin dugun ...  (baliabide prep. + aditz jokatua + n)  
Aldaera jokatugabe hori zabaldu liteke ki baliabide prepositibo subordinatzaile guztiak ere, hala nola adibidez erlatiboak kin "zein":
  • zein ... etorri ...  (baliabide prep. + aditz jokatugabea)
  • ze(inek) ... ikusi ... (baliabide prep. + aditz jokatugabea)
Adibideak:
Hori da persona zein etorri gaur goizean.
Hori da persona zein guk ikusi gaur goizean.
Hori da persona ze(inek) ikusi katua.
  • noiz ... etorri ...
  • noiz ... ekarri ...
Adibideak:
Gertatu zan noiz etorri katua.
Gertatu zan noiz ekarri katua.
  • harik (eta) ... etorri ...
  • harik (eta) ... ekarri ...
Adibideak:
Horrela jarraituko du harik etorri katua.
Horrela jarraituko du harik ekarri katua.
  • baldin (eta) ... etorri ... 
  • baldin (eta) ... etorri ...
Adibideak:
Emanen dizut baldin etorri katua.
Emanen dizut baldin ekarri katua.
Eta eredua ahal da orokortu ki edozein baliabide prepositibo subordinatzaile, oraingoa edo betikoa, afin erabili noiz komeni (noiz nahi).

Dá mekanismo erraza, arina, progresiboa ... eta esku-eskura. [173] []

Etiketak: , , , , , , ,

4 Comments:

Blogger Erramun Gerrikagoitia said...

Orduan da ze hartzen duzula, Jesus, tzat berdin eta equivalente bi auquera hauec. Jartzen dudala lehenengo forma laburtua' zuc bultzatzen duzuna eta guero "osoa" edo laburtu gabea.

Halan

Hori da pertsona zein etorri gaur goizean.
Hori da pertsona zein etorri (dan) gaur goizean.

Hori da pertsona zein etorriko bihar.
Hori da pertsona zein etorriko (dan) bihar.

Hori da pertsona zein etortzen egunero
Hori da pertsona zein etortzen (dan) egunero

Hori da pertsona zein guk ikusi gaur goizean.
Hori da pertsona zein guk ikusi (dugun) gaur goizean.

Hori da pertsona zeinek ikusi katua.
Hori da pertsona zeinek ikusi (duen, zuen) katua.

Gertatu zan noiz etorri katua.
Gertatu zan noiz etorri (zan) katua.

Gertatu zan noiz ekarri katua.
Gertatu zan noiz ekarri (zuten, genuen, nuen, zenuen, ...) katua.

Horrela jarraituko du harik etorri katua.
Horrela jarraituko du harik etorri (arte) katua.

asteartea, otsaila 19, 2013 10:36:00 AM  
Blogger Erramun Gerrikagoitia said...

Lehengo commentarioa igorri dut accidentalqui eta gura barik. Amaitu gabe zegoen. Dezadan amaitu orain, jada amaitu hurren nuena.

Hemen lehengoaren seguida.

Horrela jarraituko du harik etorri katua.
Horrela jarraituko du harik etorri (arte) katua.

Horrela jarraituko du harik ekarri katua.
Horrela jarraituko du harik ekarri (ekarriko duzun, dugun, ...) katua.

Emanen dizut baldin etorri katua.
Emanen dizut baldin etorri (etorri, etortzen, etorriko bada) katua.

Emanen dizut baldin ekarri katua.
Emanen dizut baldin ekarri (ekartzen baduzu) katua.

Halan ba osatu dut lehen utzitacoa amaitu barik accidentalqui.

asteartea, otsaila 19, 2013 10:47:00 AM  
Blogger Erramun Gerrikagoitia said...

Nola naizen zalea ikusteco gauzac osoric eta globalean ditut batera ipinico bi aurreco zatioc zein accidentalqui joan diren aparte baina izanic bat, unitate bat.

Hemen

Orduan da ze hartzen duzula, Jesus, tzat berdin eta equivalente bi auquera hauec. Jartzen dudala lehenengo forma laburtua' zuc bultzatzen duzuna eta guero "osoa" edo laburtu gabea.

Hori da pertsona zein etorri gaur goizean.
Hori da pertsona zein etorri (dan) gaur goizean.

Hori da pertsona zein etorriko bihar.
Hori da pertsona zein etorriko (dan) bihar.

Hori da pertsona zein etortzen egunero
Hori da pertsona zein etortzen (dan) egunero

Hori da pertsona zein guk ikusi gaur goizean.
Hori da pertsona zein guk ikusi (dugun) gaur goizean.

Hori da pertsona zeinek ikusi katua.
Hori da pertsona zeinek ikusi (duen, zuen) katua.

Gertatu zan noiz etorri katua.
Gertatu zan noiz etorri (zan) katua.

Gertatu zan noiz ekarri katua.
Gertatu zan noiz ekarri (zuten, genuen, nuen, zenuen, ...) katua.

Horrela jarraituko du harik etorri katua.
Horrela jarraituko du harik etorri (arte) katua.

Horrela jarraituko du harik ekarri katua.
Horrela jarraituko du harik ekarri (ekarriko duzun, dugun, ...) katua.

Emanen dizut baldin etorri katua.
Emanen dizut baldin etorri (etorri, etortzen, etorriko bada) katua.

Emanen dizut baldin ekarri katua.
Emanen dizut baldin ekarri (ekartzen baduzu) katua.


Hauxe zen ba nahi izan nuela igorri baina osoric.

asteartea, otsaila 19, 2013 10:53:00 AM  
Blogger Jesus Rubio said...

Halaxe da, Erramun.

asteazkena, otsaila 20, 2013 12:53:00 AM  

Argitaratu iruzkina

<< Home