asteartea, abuztua 10, 2021

Bi supuesto horiek baliogabetzen duté ereduaren aplikazioa xedé aurreikusi evoluzioa on hitz-ordenen maiztasunaka

Atzoko sarreran genuen aipatzen ondoko pasartea ganik Maurits & Griffiths (2014):

Of course, these predictions cannot and do not take into account possible, e.g., demographic, social, or political influences.  [Maurits & Griffiths, 2014]
Horren gainean, aurrerago, autoreek zehazten dute ze:

Hortaz, alde batetik, Maurits & Griffiths-en ereduak ez luke kontuan hartuko realitate sozial bat zein, hizkuntzalari batzurentzat (adibidez, Miren Azkarate-rentzat) izanen zén faktorerik azpimarragarriena an aldaketa linguistikoa: kontaktu linguistikoa. Muga nabarmena da hori, zeren kontaktu linguistikoak azaldu ahal ditú aldaketa horiek aldé SOV, zein diren askoz gutxiago eta zaharragoak, eta ez hainbeste ki explikatu aldaketák buruzki SVO, halan ze kontaktua bihurtzen dá faktore oso kontuan hartzekoa. Ikus an "Kontaktuaren azterketak soilik konfirmatzen du kualitatiboki a tendentzia  kuantitatibo sendoa alde SVO":

Komentatzen genuen herenegun nóla aztertu behar den ez soilik norántza gertatu diren munduko hitz-ordena-aldaketak, baizik ere zéin baldintzetan. Bestalde, atzo Hoeks (2016) zigun esaten ze:

In fact, several explanations have been proposed that explain the shift towards SVO not in terms of functional preferences, but rather by suggesting that this shift is due to contact with other languages. [Hoeks, 2016]

Baina gauza da ze, nola irakurtzen genuen hemen, hemen edo hemen, kontaktu linguistikoak izanen luké askoz paper erabakiorragoa justuki an aldaketa "raroak" ti SVO ki SOV (ikus sarrera hau), bitárten ez litzaken hala izanen an aldaketa askoz maizkoagoak ti SOV ki SVO (nahizta kasu batzuetan bai izan daiteken).

Esan nahi baita ze, kontaktuaren azterketak soilik konfirmatzen du kualitatiboki ha tendentzia  kuantitatibo sendoa aldé SVO.

Eta beste alde batetik, Maurits & Griffiths-en ereduak ez luke kontuan hartuko ze hiztunek dituzte baldintza eta behar komunikatibo ezberdinak an egoera diferenteak; hots, realitate sozial bat zein ez den soilik oinarrizkoa baizik-ere erabakiorra noiz diluzidatzen ha evoluzioa on hitz-ordena lingusitikoa barrén garai ezberdinak (hor barruan sartzen dá adibidez evoluzio bat zein Maurits & Griffiths-ek aipatzen duten: the development of writting). 

Izan ere, idazkeraren sorrera konsidera liteke inflexio-puntu bat an baldintza eta behar komunikatiboak on hiztunak, zein, berriro diogu, autoreek ez duten kontuan hartu noiz saiatu azaltzen zergátik gerota maizago garatuz joan den SVO ordena burulehena barrén munduko hizkuntzak.

Dudagabe, bi supuesto horiek baliogabetzen duté ereduaren aplikazioa xedé aurreikusi evoluzioa on hitz-ordenen maiztasunak. [1348] [>>>]

Etiketak: , ,