asteartea, ekaina 14, 2022

Dryer (1980): "... universal hierarchy of preferred positions for sentential NP's: clause-final position > clause initial position > clause-internal position"

Galdetzen genuén atzo:

Gauza da ze perpaus subordinatu nominal horiek akaso izanen dirá adibiderik onena on foku rhematikoa (edo onenetarikoa bederen). Esan nahi baita ze esaldi horietan nola edo hala islatu beharko litzake gorago aipatutako joera universala on foku rhematikoak ki kokatu an posizio finala. Hola al da?

Euskaran badakigu baietz: justuki halako esaldi konpletiboak ez dira tipikoki ematen an posizio preverbala, baizik gehiago atzén aditza (are estandarrean ere!), baina gauza da ze joera hori islatu beharko litzake baita artén munduko sintaxiak ere,  akaso an hierarkia orokorrago bat non halako perpausetan lehenetsiko litzakén halako posizio finala gain hasierako posizioa edo erdikoa. Hortaz, errepikatzen dugu galdera: Hala al da?

Eta horixe aztertzen du Dryer-ek (1980) an bere artikulua titúlatzen:

non zehazten dú honako tendentzia posizional universala an kokapena on perpaus subordinatu nominalak (konpletiboak), zein, nola genioen atzo tipikoki izaten dirén elementu rhematikoena an euren esaldiak (Dryer, 1980:126):

Sentential NP Position Hierarchy

clause-final position > clause initial position > clause-internal position

Beraz, hori tendentzia aldén kokatu perpaus konpletiboak an atzén euren aditz nagusia ez litzake agertuko soilik an euskara (non halako erabilerak jada sartu dirá an arau estandarra) baizik-ze halako joera hori nabari daiteke orokorkiago ere artén munduko sintaxiak, halan-ze mintzo daiteke gain tendentzia universal bat aldén perpaus konpletiboak ki agertu an posizio finala. [1656] [>>>]

Etiketak: ,