asteazkena, ekaina 08, 2022

Irekitasun estrukturala nagusiki islatzen da barné esaldiak, baina orobat arten esaldiak

Atzoko sarreran aipatzen genuén Herring eta Paolillo (1995), zeinen harira genioén:

Goragoko aipuan autoreek ematen duté justifikazio diskursibo (funtzional) bat ki foku finalak (zeinekin ematen dá informazio rhematikoena an bukaera): alegia, kontuan hartuz ze esaldi bateko informazio rhematikoa tipikoki izaten baita hurrengoaren abiapuntu thematikoa, epe-laburreko memoriak lan gutxiago egin beharko dú kokatuz aurreko informazio rhematikoena an bukaera e esaldia ordezta hasieraldean eta banandurik ti bukaeraldeko aditza.

Baina, harago, existitzen dira oso efektu funtzional pisuak an esparrua e esaldia ere, justuki noiz artikulatzen bere barneko osagaiak, zein izan ahal diren rhematikoagoak edo gutxio rhematikoak, eta agértu an ordena diferenteak. Zeren, informazio finena bukaeran emanda, ordurako jada ezagutuko dugu aditza (ez ahaztu: aditzeko hitza) eta esaldiko beste osagai sintaktikoki oinarrizkoagoak eta informatibo-expresiboki gutxio rhematikoak (eta, jakina, thematikoak ere), halan-ze informazio rhematiko bereziki akontextual eta potentzialki konplexu hori deskodetu ahalko da an baldintza sintaktiko, informatibo eta expresibo askoz hobeagoak (askeagoak, irekiagoak, potenteagoak, ...). ´

Azken buruan, ari gara gain estruktura orokorki diskursiboago bat, zeinen onurak, gorago esan dugunez, aurrena islatuko dirá oso argiki an esparrua e esaldia bera, eta gero an artikulazio hobea arten esaldiak.

Gaur soilik azpimarratu nahi genuke ze horrek guztiak bádu zerikusirik kin irekitasun estrukturala e estruktura burulehena, zein nagusiki islatzen baita an efizientzia eta potentzia noiz kateatzen osagaiak barné esaldiak, baina zein, ikusi dugunez, orobat islatzen baita an erraztasun handiagoa noiz kateatzen esaldi diferenteak

Azkenik esan, ze efektu horiek guztiak (sintaktiko-interpretatibo-expresibo-diskursiboak barné eta arten esaldiak) pilatzen doaz harik bihurtu meta.

Etiketak: