ostirala, iraila 27, 2019

Egon liteké osagai sintaktikoa ere arten faktoreak ze eragitén ki irakur-denborak

Aurretik esan dugunez, Pellegrino et al. (2011) lanean, IR baxuago batek finean adieraziko luke irakur-denbor handiagoa (hizkuntza horretako irakurleek erlatiboki gehiago tardatu dute irakurtzen ber informazioa), eta printzipioz, horrek izanen luke zerikusirik kin silaba-kopurua, silaba-konplexutasuna eta silaba-abiadura, zein diren, hirurak ere, ezaugarri fonikoak eta ez sintaktikoak.

Hala ere, noiz aztertu IR baxuenak, atentzioa deitzen digu nóla:
  • Japonierak du, distantzia handiz, IR txikiena, gertatzen delarik ze japoniera dá hizkuntza buruazken zurruna (esan nahi baita SOV zurruna eta zurrunki postpositiboa).
  • Alemanak du bigarren IR txikiena, eta gertatzen da ze alemana, izanki SVO an perpaus printzipalak, dá nagusiki  SOV an perpaus subordinatuak, halatan ze litzaké partzialki SOV.
  • Txinera litzaké hirugarren IR baxuena, oso gutxigatik bada ere, eta, SVO delarik ere, kokatzen ditú pepaus erlatiboak aurrén euren izen referentziala (RN), hala nola genitiboak ere berdin (GN).
  • Hizkuntza burulehenek (SVO eta prepositivoak), zein baitira beste lauak, dituzté IR altuenak.
Eta ikusita nóla duten koinziditzen irakur-denbora altuenak eta hitz-ordena buruazkenenak (an hizkuntzak kin silaba-kopuru, silaba-konplexitate eta silaba-abiadura oso diferenteak), pentsatzekoa da ze akaso egon liteke osagai sintaktiko bat arten faktoreak zein ari diren afektatzen irakur-denbora. [

Etiketak: , , ,