Firbas (1979) burúz Mathesius (1911): "...word order as an outcome of an interplay of principles... These principles may differ in intensity an manner [...] from an stage to another in the historical development of a language"

Hori ideia ezen bádira zenbait printzipio komunikatibo zeinen arabera modu ezberdinean optimizatu ahal dirén munduko sintaxi partikularrak an etapa ezberdinak (akaso azpi baldintza ondo ezberdinak) ez da batere berria. Izan ere, ideia hori aurkitu ahal dugú jada an Mathesius (1911), zeintaz Firbas-ek dio (an bere "A functional view of 'ordo naturalis'", 1979):

Mathesius conception of word order as an outcome of an interplay of principles is in harmony with his endeavour to fully appreciate the tendencies that are at work in language (Mathesius 1911). These principles may differ in intensity an manner from language to language, or even from an stage to another in the historical development of a language. Language is therefore not viewed as a closed and perfectly balanced system. [Firbas, 1979]

Hor konsideratzen ari da ze sintaxiek etapa ezberdinetan izan ahal dituzté baldintza eta behar komunikatibo ezberdinak zeinen arabera modu ezberdinean optimizatuko dutén euren ordena an etapa diferente horiek barrén euren garapen historikoa.

Beste batzutan ere erabili da halako ideia on optimizazioa, baina askotan soilik konsideratuz bere alde sinkronikoa: hala egiten du adibidez Tomlin-ek (1986), nok proposatzen ditú zenbait printzipio funtzional zeintatik derivatuko litzakén gaur egungo hitz-ordenen banaketa sinkronikoa, zeintan argiki lehenesten dirén SOV eta SVO ordenak (ikus gure sarrera titulatzén "[#12] Tomlin (1964): "These principles derive from fundamental cognitive constraints on the processing of linguistic information."").

Hawkins bera ere, an bere "Efficiency and complexity in grammars" (2004), finean ari da formaltzen eredu bat xedé inplementatu Tomlin-en (1986) maiztasunen ordenazio sinkronikoa. Ikus ondoko pasartea aterea ti gure "Hizkuntza bere osotasunean" (2017), non ikusi ahal dugun zéin den Hawkins-en prozedimenduaren muina (alegia, bilátu supuesto egokiak afinda inplémentatu Tomlin-en banaketa estatikoa edo sinkronikoa):

Mathesius-en planteamendua, ordea, ez da soilik sinkronikoa, baizik ere diakronikoa, berdin nola Hoeks-ena (2016), edo berdin nola gurea ere noiz genioén (an gure "Sintaxia da ekonomia purua"):

Munduko hizkuntzen sintaxiak dirá momentuko emaitza puntualak zein diren sortzen ti maximizazio komunikatibo-ekonomiko konkretuak zein doazen garatzen diakronikoki an hizkuntzak segun zenbait irizpide orokor (zeinen relevantzia doán aldatzen), eta azpi zenbait restrikzio estruktural (zeinen indarrak ere aldakorrak baitira).

Bai, baldintza eta behar komunikatiboak erabat diferenteak dirá ...

... from an stage to another in the historical development of a language. [Firbas (1979) burúz Mathesius (1911)]

eta, dimensio diakroniko-funtzional hori dá kruziala. [1367] [>>>] [A1] [A2] [A3]