"zein" konparatiboa dá subordinatzaile bat

Aurreko sarreran aipatzen genituén zenbait esaldi konparatibo kin "zein" partikula ("hain ... zein ..." edo antzekoak), eta oraingoan azpimarratu nahi genuke ze halako esaldien "zein" konparatibo hori dá subordinatzaile edo menderatzaile burulehen bat (esan nahi baita ze aurkezten ditu perpaus subordinatuak edo menderatuak) nahiz askotan "zein" horren ostean soilik agértu explizituki izen bat, edo izen-sintagma bat (zeinen barruan egon litekén beste perpaus subordinatu bat, adibidez erlatiboa) edo izenorde bat (beste guztia doa eliptiko).

Ikus esaldi hau:

Ezta ain erraz, zein askok uste daben. Añ EL1 123 (EL2 109 zeinda).

non explizitoki ematen zaigún perpaus menderatu osoa kin bere sujetu ergatiboa ("askok") eta bere aditza ("uste daben"). Edo ikus beste hau ere:

Edo nik izan baneu sufritzeko / gatx oek biotzau ainbat zabala / zein dodan buruan bena liberala / edozein kantaeta trobatzeko. Lazarraga (B) 1193rb. 

non "zein" perpausaren sujetua ("nik") gelditu dá eliptiko.

Beste batzutan, ordea, soilik explizitatuko zaigu izen edo izen-sintagma bat:

Baize enaz orren delikadua zein judegua barikuz. Mic 13r. Dala berori aen ondo etorri zein urte onak. Ib. 13r.  

non, lehen esaldi horetan agertzen zaigún perpaus subordinatuaren sujetua ("judegua") eta osagarri bat ("barikuz") baina utziz aditza eliptiko ("dan" an "enaz orren delikadua zein dan judegua barikuz") bitartean ze bigarrenean, nola genioen, soilki agertuko zaigún izen-sintagma bat ("urte onak"), aditza eliptiko doalarik ("zein diran urte onak").

Beste batzutan, agertuko zaigú izenorde (prononbre) soil bat ordezta perpaus osoa, hala nola an:

Ain antxinakoa zein bera. H.

non irakurri geinkén:

Ain antxinakoa zein den bera.

Esan nahi baita ze, nahizta batzutan soilik agértu explizituki izen bat, edo izenorde bat, ari gara mintzatzen burúz subordinatzaile bat eta perpaus subordinatu konparatibo bat. [583] [>>>]