asteazkena, urria 30, 2019

Noiz erabili? Noiz nahi

Orotariko Euskal Hiztegian irakur dezakegu ondorengo iritzia hen Jean Larrasquet respektu "noiz..." denborala:
Noiz
2.: (Como introductor de subordinada temporal; el verbo de la oración subordinada lleva bait- o -(e)n ). "Nuiz, lorsque, est un néologisme très désagréable, introduit par les jeunes prédicateurs, en mal de traduire en basque des sermons écrits en français. [...] " Lrq. Cf. [Lrq. horrek esan nahi du Jean Larrasquet (1885-1953), OEH]
Bistan da ze Larrasquet euskaltzainari ez zitzaion gehiegi gustatzen "noiz..." denboral hori, zein, bere ustez, ari ziren introduzitzen predikadore gazteak noiz itzultzen frantsesezko sermoiak. Hala izanez gero, pozarren eskatuko genituzke gutxienez hiru hurra aldé predikadore gazte garatzaile horiek, baina gauza da ze, OEHn bertan, justuki beheraxeago zein aipatú Larrasquet, agertzen dira zenbait adibide hen "noiz..." denboralak zein diren sinatuak ga lumak hen Leizarraga (1506-1601) edo Arzadun (1675-1741), bi autore zein, Larrasqueten denboran, izan litezke ia edozer, salvu gazteak:
Hire Resumaren konplimendua eta perfekzionea ethor daiten artean, noiz hi agerturen baitaiz eure Semearen personán. Lç Ins A 3v. [OEH]

-Nos egin bear da penitenzia? --Nos aginduten daben konfesoreak. Arz 53. [OEH]
Noiz erabili? Noiz nahi. []