igandea, abuztua 04, 2019

Antzera ere: ..., gabetanik jakin ditzadan zure manü saintiak.

Atzoko sarreran genioen ze "..gabe" postposizioa ere prepositiboki desdoblatu daiteke jarráiki ber mekanismoa zein jarraitu dutén beste partikula postpositibo batzuk, esan nahi baita jarráiki euskararen mekanismo propio bat. Horrela, eta abiatuz tikan esaldi hau:
Emadazü enthelegia, zure manü saintiak jakin ditzadan amurekatik.
azken sarreran ikusi dugu nóla batera itzulikatu  ahal dén hori multzoa osatua ganik "aditza + postposizioa" afin bihúrtu:
Emadazü enthelegia, jakin ditzadan amurekatik zure manü saintiak. Mst. 2, 1. [OEH]
baina, antzera ere, euskaran ez gutxitan ikusi dugu nóla itzulikatzen zén soilki partikula postpositiboa, zein, kasu honetan, litzakén "amurekatik":
Emadazü enthelegia, amurekatik zure manü saintiak jakin ditzadan.
edota partikula (orain prepositiboa) eta aditza berriro elkartuta:
Emadazü enthelegia, amurekatik jakin ditzadan zure manü saintiak.
zein, laburrago, bihur litekén:
Emadazü enthelegia, amurekatik jakin zure manü saintiak.
Orain, jar dezagun "...gabe(tanik)" postposizioa ordezta "...amoreagatik" an ber esaldia:
Emadazü enthelegia, zure manü saintiak jakin ditzadan gabe(tanik).
eta, nola ikusi dugun an aurrerko sarrera, batera aurrera genitzake "aditza + postposizioa":
Emadazü enthelegia, jakin ditzadan gabe(tanik) zure manü saintiak.
baina baita itzulika genezake soilki partikula postpositiboa, zein, kasu honetan, litzakén "gabe" edo "gabetanik":
Emadazü enthelegia, gabetanik zure manü saintiak jakin ditzadan.
edo. partikula (orain prepositiboa) eta aditza berriro elkartuz:
Emadazü enthelegia, gabetanik jakin ditzadan zure manü saintiak.
zein, laburrago, bihur litekén:
Emadazü enthelegia, gabetanik jakin zure manü saintiak.
Antzera nola itzulikatu zirén "baizik..." edo "...arren" edo "...amoreagatik", desdobla daikegu "gabetanik...", edo, berdin ere "gabé...". [611] [>>>]

Etiketak: ,