Antisimetria konparatiboa
Irakurri berri dut mezu bat ti Bittor Hidalgo, non, modu batera edo bestera, autoreak amaitzen du parekatzen estruktura konparatibo progresiboak (non, besteak beste, erabiltzen da, adibidez, "ezi") eta estruktura konparatibo regresiboak (non, besteak beste, erabiltzen da, adibidez, "baino"). Horrá mezuak:
Bittor Hidalgo-ren puntua da ze estruktura-klase bat litzateke hobea an kasu batzuk, eta bestea an beste kasu batzuk; eta hor bukatzen da debatea on efektibitate konparatiboa artén bi tresna-klase alternatibo horiek. Nire ustez, analisi hori oso da inkonpletoa, superfiziala, sinplista, eta azkenean ... txarra.
Egia da ze estruktura bakoitzak izan dezake bere lekua eta erabilera, baina leku eta erabilera guztiak ez dira berdinak, ezta parekagarriak ere. Bizikleta eta kotxea ere bádira neurri batean ordezkagarri, eta bakoitzak izan dezake bere lekua baina, inor gutxik eginen du duda ezen orohar kotxea dela potenteagoa eta erosoagoa ezen bizikleta (nahiz, aisialdirako akaso nahiago bizikleta).
Orokorrean konparazioak egiten dirá askoz erosoago eta ahaltsuago kin tresna linguistiko progresiboak ezen ez kin tresna liguistiko regresiboak. Konparazio sinpleetan ez da nabarituko diferentzia handirik, baina konparazioa konplexutu ahala, gero eta nabariagoa izanen da botere komunikatibo diferentziala on baliabide progresiboak respektu regresiboak.
Horrexegatik konproba daiteke nola sintaxi progresiboetan dira egiten konparazio finagoak, oparoagoak, konplexuaguak, askeagoak ... eta baita gehiago ere ezen hizkuntza regresiboetan (antisimetria an erabilera). Horregatik, besteak beste, hizkuntza progresiboetan gara askeagoak eta geuago: konparazioak libreago egiten ditugulako.
Jakina, honek guztiak bádu ondoriorik gain evoluzioa on hizkuntzak: konproba daiteke ze sintaxiak evoluzionatzen dirá askoz maizago buruzki estruktura progresiboak ezen ez burúz estruktura regresiboak (antisimetria an evoluzioa). Izan ere, behar komunikatiboak exigenteago bihurtzen direnean, normala izaten da ze sintaxiak, ahal badute, evoluziona daitezela buruzki estruktura konparatibo progresiboak ordezta alderantziz.
Hóri antisimetria arten estruktura progresiboak eta estruktura regresiboak dá hain nabarmena ezen edozein analisi konparatibo (artén bi estruktura-klase horiek) non ez den argi azaltzen antisimetria hori ez da izanen zuzena. [139] [⇶]
Etiketak: efektuak, evoluzioa, Hidalgo, Kayne, konparatiboak
posted by Jesus Rubio at asteartea, iraila 02, 2008
4 Comments:
Blog hontara dakart kommentarioa Bittor Hidalgo-rena berak eskaturik neuri dezadan publika ze ezin izan du sartu berak zuzenki eta personalki blogean. Beraz nik soil rebotatzen dut berak Bittorrek niri igorria.
Izan bedi guzion onerako, euskararen eta ere batez ere gu euskaldunon (zeren euskara da gu euskaldunon tresnea erabiltzeko geure provetxuan' geuk uste dugun modu egokienean).
Hara hemen kommentarioa Bittor Higalgorena:
Ez dakit zergatik sentittu ote naizen pertsonalki erasotua hau irakurrita, nik eginiko adierazpen batzuen gainean: "analisi hori oso da inkonpletoa, superfiziala, sinplista, eta azkenean ... txarra".
Konparazioen garapenaren kontuan, esan, berraipatu, "ezi(k)" itxurako partikulek bideratutako konparazio terminoen sarrerek ere badituztela beren mugak, eta ez direla ahaztu behar. Nabarmenena, soilik konparazioaren ondoren eman litezkeela, eta ez aurretik, "... baino" itxurakoak bai bezela: "Mikel baino hobea da = *Ezik Mikel hobea da".
Bestetik esan, "... baino"-ren bidez sartutako konparazio terminoetan ez duela zertan "... baino" egiturak joan, konparazio terminoaren eta honen osagarri guztien ondoren, amaieran. Nahikoa da "... baino" egiturak nolabaiteko 2. posizioa izan dezan konparazio terminoaren elementuetako bati modu atono edo enklitikoan eranstea, nahiz eta ondoretik konparazio termino honen osagarriak ematen segi. Esaterako: "Hobea da Jonek egitea, Mikeli eskatzea baino (+ berak burutzeko ostegun gauetik egin behar zizkigun lan guztiak ...)". Ze esango nuke euskaraz ere ez dala batere arrunta "... baino" egitura honenbeste atzeratuko lukeen esaldia, eta ulergaitza izaten hasiko litzatekeela (eta horregatik hain zuzen, ezta?, hiztunak ez direlako elkarrekin jarduten elkar ez aditzeko asmoan), ezta?: ?"Hobea da Jonek egitea, Mikeli (+ ostegun gauetik egin behar zizkigun lan guztiak berak burutzeko ...) eskatzea baino".
Ordea, jatorrizko artikuluan ahazten da, ahaztu nahi da, aukera hau, iruditzen zait soilik "... baino" egitura difamatu nahian, egituraren kontra "despotrikatzeko" gogo hutsez. Baina euskara ez da bakarrik artikuluan itxuratu nahi den hezurdura zurrun eta ergel samar hori, eta beraz ergelok baino erabiliko ez genukeena. Ala bai? Diot.
Azkenik, egin nahi nuke nire iruzkina ere, artikulu honetan eta antzeko hainbatetan autoreak duen jarreraz. Nire inpresioa baita autoreari ez zaiola gustatzen euskara, dan bezalakoa ere (ez bakarrik XX. mendeko hegoaldeko ezjakintasunak itxuratu digun hizkuntza eskeleto esklerotikoa), eta hau hizkuntza "regresibo"-tzat saldu nahi digunean zentzu guztietan, beste hizkuntza "progresiboen" abantaila infinituen aldean. Baina nik uste det euskera ez dela artikuluan itxuratu nahi zaigun karikatura hutsa, autoreak ere ongi dakien gisa. Beraz, eta hala ere, autoreak hau karikaturizatzen eta honen kontra desbarratzen segi nahi badu aldameneko hizkuntza noranahikoen aldean, bakarrik pentsatu nezake fede txarrez ari ote den gure eta gure hizkuntzaren kontra. Eta nik bihotzez gomendatuko nioke utzi liezaion gure artean Troiako zaldiarena egiteari, eta zuzenean pasa ledin beste hizkuntza horietan idaztera, gurean esperanto ulerkaitz hori zabaldu nahian segi ordez (zabaldu nahian baitabil, ezta?; ze ez da esperimentu pertsonal hutsa, ezta?, ala bai?), delako "euskara berri guztiz arrotz" horren erabilerak berak kaltea ere eragiten diolako nere ustean tartean zentzu osoz defendatu litezkeen eta defendatzea merezi duten hainbat ideia argiri ere.
Besterik gabe, eta nere neurrian minduta, ondo izan
Bittor
P.S. Web orriak ez dit uzten erantzun hau zuzenean argitaratzen ez banaiz erabiltzaile bihurtzen, … Eta ez det asmatu modu errezean nola egin, beraz eskertuko nizuke (Erramun), nahi bazenduke, zuk zerorrek argitaratu zenezan erantzuna nere izenean.
Hola Bittor:
En primer lugar quiero agradecerte tu respuesta. La leeré con cuidado y te responderé mediante un artículo, que escribiré en castellano.
Por otra parte, quiero decirte que mi crítica a tu análisis no es, evidentemente, personal.
Esos adjetivos a los que aludes dicen exactamente lo que quieren decir. Porque no se puede decir sin decir, criticar sin criticar, y ser coherente sin ser coherente.
Yo, desde luego, te agradeceré que cuando pienses que mi análisis es claramente incompleto, superficial, simplista, y en definitiva ... malo, me lo hagas saber, en este mismo blog, o donde te parezca mejor (creo que el tema se lo merece).
Otra cosa son las conclusiones a las que llegas sobre mis razones para hacer mis críticas. Hablas, entre otras cosas, de caballos de Troya, como si esto fuera una lucha por el poder, y no una lucha por el esclarecimiento de un tema de suma importancia tanto social como científica. Esto sí da una clara imagen de cual es tu posición ante este tema, posición que lamento.
En fín, como he dicho, escribiré sobre esto con mayor extensión y detalle en un artículo que espero no se demore mucho.
Bittor, hauxe diozu paragrapho batean
Ordea, jatorrizko artikuluan ahazten da, ahaztu nahi da, aukera hau, iruditzen zait soilik "... baino" egitura difamatu nahian, egituraren kontra "despotrikatzeko" gogo hutsez. Baina euskara ez da bakarrik artikuluan itxuratu nahi den hezurdura zurrun eta ergel samar hori, eta beraz ergelok baino erabiliko ez genukeena. Ala bai? Diot.
Zein da, Bittor, jatorrizko artikulu hori?
Berriro nator kommentatzera zelan eskatu diot Bittorri explika dezan zeri referitzen da noiz esaten du jatorrizko artikuluan.
Hori nioen, nuen galdetzen zeren bere Bittoren kommentarioa da kommentario bat egina dioenari Jesus Rubiok bere blog hontan -titulatzen: Antisimetria konparatiboa- baina Rubioren beraren kommentario hori da egina buruz berak irakurria nire blogean -Elhuyar-en phrase komparativoak-non Bittorrek egiten du oraiko kommentarioa.
Ze nahi nuen jakin ea delako jatorrizko artikuluan hori referitzen da nik skribitu nuenari -Elhuyar-en phrase komparativoak- edo aitzitik Jesus Rubio eginikoari -Antisimetria konparatiboa-.
Baina orai, reirakurririk aurreko guzia, iruditzen zait ez da referitzen nik esanikoari baizik Jesusek dioenari. Halan delakoan nago eta ez baldin bada bestela nik nahiko dut nire aldetik buruz puntu konkretu hau.
Argitaratu iruzkina
<< Home