Zailtasun kontzeptuala vs. zailtasun informatiboa

Erantzunez ki Asier Larrinaga (2)

Asier Larrinaga-k esaten digu ze:

...esperientziak irakatsi digu gai garela testurik bihurrienez lehenengoan jabetzeko, eta irakatsi digu beste testu batzuez jabetzeko behin eta berriro prozesatu behar ditugula (ordenagailu batek ez lituzke inoiz ulertuko). Prozesagaitzetan, nire kutuna hau da –gaztelaniaz–: «la excepción confirma la regla». Arazoa ez da Rubiok ikusarazi nahi digun bezain sinplea.

Badirudi ze hor Asier Larrinaga mintzatzen zaigu burúz zailasun kontzeptuala on edukia, eta ez hainbeste burúz zailtasun informatiboa on forma. Berak adibide modura jartzen duen esaldi hori («la excepción confirma la regla») kontzeptualki prozesagaitza izan daiteke (esan nahi baitá edukiaren aldetik), baina informatiboki ezin argiagoa da, eta hemen ari gara burúz zailtasun informatiboa, zein baita oinarrizkoagoa ezi zailtasun kontzeptuala.

Zeren zerbait kontzeptualki zaila dela esan ahal izateko, aurrena zerbait horren berri izan beharko dugu; esan nahi baita ze, lehenik eta behin, zerbait horri buruzko informazioa ailegatu beharko zaigu ki entendimendua. Egitura buru-azkenekin (aditzak eta osagarri buruak azken lekura eramanez) lor dezakegu oso efektu adierazkorra batzuetan (gaztelaniaz ere erabiltzen dugu bazuetan: "El pan quiero" = "El pan es lo que quiero"), baina informazio-karga handia transmititu behar dugunean gure helburua ez da izaten efektu berezirik lortzerik (gainera efektu bereziak lortzeko badaude modu alternatibo errazak, nola intonazioa), baizik eta informazio hori ematea modurik efizienteenean, prezisoenean, ordenatuenean, eraginkorrenean, eta hor sartzen dira egitura eta baliabide diskursiboak.

Euskaraz ez dira garatu baliabide diskursibo gehiegi, baina batzuk bai (adibidez, noizbait erabili dira honako hauek: "ezi zu", "nola zu", "baizik zu", "salbu zu", "aurka zu", "nahiz-eta egin", "afin egin dezagun", "bitartean-eta egiten dugun", ...), eta gehienak dira ia ezezagunak, zergátik? Oso galdera ona (hizkuntzalariek bádute hor erantzukizun handia, ez baitigute eskaini hizkuntzaren perspekktiba egokia afin jo dezagun an norabide egokia).

Asier Larrinaga bera hemen mintzatu zitzaigun burúz zailtasun komunitaboa

Orain arteko azalpenok aitzakiatzat har litezke, datu enpirikoek euskarazko testuak komunikatiboki eraginkorrak direla erakutsiko ez balute. Zoritxarrez, datu enpirikoak nire tesien aurka ditut, eta Rubiok alde, egia bai baita euskarazko testu asko-asko zailak direla ulertzen. Dena dela, halako testuekin egiten dudan probak argibide nahikoa eman dezake korapilo hau askatzeko.

Nik, halako testu bihurri-ulertezinak automatikoki itzultzen ditut gaztelaniara, eta gehienetan ez zait ia nekeza izaten hariari jarraitzea.

Eta hor bai, hor Asier Larrinaga ari da burúz zailtasun informatiboa. Eta hor ikusten da nóla, estruktura prepositiboak erabiliz, ahal izaten baita bihurtu komunikatiboki ongi eramangarria haxe bera zein baitzen zaila edo inkluso ulertezina noiz erabiltzen genituen estruktura pospositiboak (bide batez: itzulpena zuzen-zuzenean eginaz, automatikoki).

Beraz, ez ditzagun nahastu zailtasun kontzeptuala eta zailtasun informatiboa. [28] [>>>]