PP3: Ari gara burúz kalitate komunikatiboa

[Erantzunez tu Patxi Petrirena burúz bere erantzuna tu Erramun Gerrikagoitia, zein irakur daiteke hemen. Ikus halaber PP1 eta PP2.]

Imagina dezagun hurrengo titularra:

Un proyecto de ley de reducción de impuestos ha aceptado el gobierno francés.

edo:

Un proyecto de ley de reducción de impuestos ha sido aceptado por el gobierno francés.

eta konparatu kin:

El gobierno francés ha aceptado un proyecto de ley para reducir los impuestos

Kontua da kalitate komunikatiboa.

Gauza da ze, azken versio horretan, informazio berri-xeheena (rhema) doá izaten gero-ta finagoa, zenbat azkenerago eta xeheago, halako moldez non, adibidez, segitu genezake zehazten rhema hori gabéz arazorik:

El gobierno francés ha aceptado un proyecto de ley para reducir los impuestos a los jóvenes de entre 18 y 25 años que acceden a su primera vivienda

Hori da diskursibitatea, artikulazio egokia, ahaltsua, zeinetan pausa koherenteak egin daitezke non nahi den, prestatuz hurrengo pausua, hurrengo hitza, an modu reflexiboa.

Titularrak, orokorrean, izaten dira aski laburrak, baina, euren laburrean ere, nabaritzen dira diferentzia komunikatibo argiak arten ordena informatibo-progresiboa eta ordena adierazkor-regresiboa. Ikus beste titular hau (zein aipatzen duzun):

Foru Aldundirako akordioak zehaztu gabe eratuko dira ...

Balirudike ze "akordio batzuk era batera eratuko dira". Segi dezagun:

Foru Aldundirako akordioak zehaztu gabe eratuko dira gaur Arabako Biltzar Nagusiak

Eta azkenean enteratuko gara ezen eratuko direnak izango dirá ... Arabako Biltzak Nagusiak. Konparatu kin honako hau:

Las Juntas Generales de Araba se constituirán hoy sin haber concretado los acuerdos para la Diputación Foral

Hor bai dela sekuentzia informatiboa, neutroa, progresiboa, ... (non, bide batez, ez dagoen inongo zirrikiturik tu gaizkiulertuak, zeren progresioa on komunikazioa dá koherentea).

Eta, jakina, rhema goáz finagotzen aurrerantz, eta jarrai genezake finagotzen an modu ezin prezisoagoa:

Las Juntas Generales de Araba se constituirán hoy sin haber llegado a concretar los acuerdos para la Diputación Foral sobre el reparto de las carteras de economía y medio ambiente

Berria-ren euskaran ez dagoela aukera hoberik? Ba horixe da arazoa! [124] [⇶]

PP2: Tik titular koherente-ahaltsuak tu hizkuntza koherente-ahaltsuak

[Erantzunez tu Patxi Petrirena burúz bere erantzuna tu Erramun Gerrikagoitia, zein irakur daiteke hemen. Ikus halaber PP1.]

Dio hak G. Martín Vivaldi an bere liburua deitzen "Curso de redacción" (oso aipatua):

Se titula la noticia, no para despertar la curiosidad del lector, sino para satisfacerla, para atraer el interés del lector por medio de una declaración inteligente e inteligible. Si hay que adivinar lo que se dice o leerlo dos veces, el título es débil.
...
Nunca debe exagerarse en los títulos, ni poner demasiado énfasis en lo que se dice con el afán publicitario de atraer la atención. Hay que ser justo y preciso en la expresión. No intente nunca sorprender la buena fe del lector: es peligroso y, a la larga, desprestigia. Piénsese que a la gente no le gusta que la engañen. La verdad es de por sí suficientemente atractiva. [335. or.]

Hortxe dauzkagu bi aipu beté intuizio arras sugerenteak burúz zér den eta zér ez den titular informatibo bat.

Bistan da, titular informatiboetan ez da egon behar zirrikiturik tzat interpretazio okerrak (totalak edo partzialak). Esan nahi baita ze irakurleak zapaldu behar du lur segurua kin pausu segurua an norabide segurua, koherentea, dudabakoa, sorpresabakoa. Zeren bide erdiko dudak zuzendu beharrak ez dira orokorrean gauza ona, eta, epe luzean, desprestigiatzen dute medio bat, eta ... hizkuntza bat (baldin ezagutzen bada alternatiba ahaltsuagorik, behintzat).

Izanez ere, alde batetik dauzkagu titular diskursiboak (eta bide beretik: esaldi diskursiboak, ordena diskursiboak edo/ta sintaxi diskursiboak), ahaltsuak, irekiak, neutroak, pausatuak, reflexiboak, ondo autonomoak, ..., eta, gero, bestetik, dauzkagu titular adierazkorrak (eta bide beretik, esaldi adierazkorrak, ordena adierazkorrak edo sintaxi adierazkorrak), ahalgabeak, itxiak, enfatikoak, urgentziaz beteak, bapatekoak, ondo kontextualak, ... zein baitira komunikatiboki askoz mugatuagoak eta primarioagoak ezi euren kide diskursiboak.

Sintaxiak ere, berdin. [123] [⇶ Ikus erantzun honen jarraipena]