Norabide prepositivoa: zein bestela?
Xabier Amurizak diotso ki Erramun Gerrikagoitia:
Gauza da ze eredu horrek ez duela adierazi nahi bihar-goizerako jarduna, baizik-eta adierazi nahi duela norantza bat, hain zuzen ere adierazi nahi du norantz jo beharko luke euskarak baldin nahiko baleza gainditu estuasun estrukturalak ze duten mugatzen bere ahalmen komunikatiboa. Azken buruan, norantza horrek nahi du erakutsi helburu bat, zein beharko genuken iritsi atzen prozesu bat.
Edonola ere, nahiko nuke argi utzi ze euskararen estuasun estrukturalak jaiotzen dira tik bere estruktura pospositiboa, eta hortaz, soluzioak ki estuasun horiek soilik etor litezke tik evoluzioa hon eredu postpositibo hori ara eredu askeago eta irekiago bat, zein soilik izan liteke eredu prepositiboagoa (uler bedi "prepositibo" hori an zentzu estruktural zabala). Ez dago beste soluziobiderik, ez dago beste norantzarik. Ez bada egiten euskara irekiagoa, estuasunek hortxe dute iraunduko. Hori da norantza: bidea urratsez urrats egin behar da, baina beti norabide horretan.
Adibide baterako, Amurizak berak aipatu du berriki ezen euskarak arazo estrukturalak ditu, eta adibidetzat eman du estruktura relatiboa. Amurizak du eskatzen soluziorik, eta nik proposatu nahi diot soluziobidea: ze eta zein.
Gainera, zenbat eta prepositiboagoa (irekiago ) izan estruktura orokorra, hainbat nabariagoa litzake bi relatibo prepositibo horien potentzialitatea (potentzialitate komunikatiboa hon estruktura guztiz pospositiboa da ondo mugatuagoa ezi potentzialitatea hon estruktura guztiz prepositiboa). Edonola ere, soluzioaren hatsarrea (ze eta zein) hortxe dugu, guztiz eskura. Zergatik ez dugu bultzatzen?
Beraz, kontua da ze eredu hori ez da, bere horretan, bihar goizerako, baizik helburu bat zein beharko litzaken irabazi gradualki; eta edozein kasutan nahi du erakutsi norabide bat, zein baita ezinbesteko norabidea baldin euskarak iritsiko badu gradu diskurtsibo konparagarria respektu gradua zein dugun gozatzen an gure beste hizkuntzak. [⇶]
... , hik [esan nahi baitu: Erramunek], gauza askotan, arrazoi handiak izan arren, idazkera prepositibo horrek zeharo desorientatzen najok. Askatasunaren janduntzat ondo ikusten joat, baina ez jakiat, ba, hizkuntzari hortik asko lagundu leitekionik.Lehenengo begiratuan, gure idazkera honek irudi luke lar diferentea respektu ohiko eredua, ez da dudarik. Hortaz, ez da arraroa Amurizari edo edonori eredu hau txokante eta desorientagarria iruditzea.
Gauza da ze eredu horrek ez duela adierazi nahi bihar-goizerako jarduna, baizik-eta adierazi nahi duela norantza bat, hain zuzen ere adierazi nahi du norantz jo beharko luke euskarak baldin nahiko baleza gainditu estuasun estrukturalak ze duten mugatzen bere ahalmen komunikatiboa. Azken buruan, norantza horrek nahi du erakutsi helburu bat, zein beharko genuken iritsi atzen prozesu bat.
Edonola ere, nahiko nuke argi utzi ze euskararen estuasun estrukturalak jaiotzen dira tik bere estruktura pospositiboa, eta hortaz, soluzioak ki estuasun horiek soilik etor litezke tik evoluzioa hon eredu postpositibo hori ara eredu askeago eta irekiago bat, zein soilik izan liteke eredu prepositiboagoa (uler bedi "prepositibo" hori an zentzu estruktural zabala). Ez dago beste soluziobiderik, ez dago beste norantzarik. Ez bada egiten euskara irekiagoa, estuasunek hortxe dute iraunduko. Hori da norantza: bidea urratsez urrats egin behar da, baina beti norabide horretan.
Adibide baterako, Amurizak berak aipatu du berriki ezen euskarak arazo estrukturalak ditu, eta adibidetzat eman du estruktura relatiboa. Amurizak du eskatzen soluziorik, eta nik proposatu nahi diot soluziobidea: ze eta zein.
Gainera, zenbat eta prepositiboagoa (irekiago ) izan estruktura orokorra, hainbat nabariagoa litzake bi relatibo prepositibo horien potentzialitatea (potentzialitate komunikatiboa hon estruktura guztiz pospositiboa da ondo mugatuagoa ezi potentzialitatea hon estruktura guztiz prepositiboa). Edonola ere, soluzioaren hatsarrea (ze eta zein) hortxe dugu, guztiz eskura. Zergatik ez dugu bultzatzen?
Beraz, kontua da ze eredu hori ez da, bere horretan, bihar goizerako, baizik helburu bat zein beharko litzaken irabazi gradualki; eta edozein kasutan nahi du erakutsi norabide bat, zein baita ezinbesteko norabidea baldin euskarak iritsiko badu gradu diskurtsibo konparagarria respektu gradua zein dugun gozatzen an gure beste hizkuntzak. [⇶]
Etiketak: erlatiboak, garabideak, gradualki