Euskarak behar ditu baliabideak ki
ahalbidetu sintaxi burulehen potente eta efektiboa (gero bakoitzak erabil ditzala a-baliabideak zein nahiago). Euskal Herritik agerikoa da, guztiz evidentea, eze hizkuntza burulehenak nola inglesa (edo frantsesa) dirá askoz ere funtzionalago ze hizkuntza buruazkenak nola japonesa (edo euskara buruazken estandarra).
Pare bat urte daramatzat japonesa ikasten eta, ia egunero entzuten ditudalarik adibidez irrati japonesak, ia egunero ere harritzen naiz gehitxoago kin
izugarrizko falta e-fluitate expresiboa e-hiztun japoniar tipikoak noiz ez duten irakurtzen (
asko-askotan egiten dituzte
etenak,
modu guztietakoak,
errepikapenak...), hala nola kin euren
izugarrizko falta e-expresibitatea noiz irakurtzen duten (gero, entzuten dituzu inglesez eta beste batzuk dira
komunikatiboki). Eta arrazoia ez da hizkuntza japoniarra
artifiziala denik, baizik hizkuntza japoniarra
buruazkena dena, buruazken
zurruna, are zurrunago ze euskara buruazken estandarra, inkluso
askoz zurrunagoa ere.
Zenbat eta zenbat hobeto biziko lirateke komunikatiboki japoniarrak baldin hasiko balira
gradualki garatzen baliabide burulehenak! Hainbesteraino non ez den dudarik eze noiz edo noiz hasi beharko direla egiten bide hori (
akaso milurteko bat beharko da evidentzia linguistiko hauek euren bidea egin dezaten, baina noizbaiten oso argi egonen dira gauza hauek). Edonola ere, bide hori ez da erraza, eta
ikusitakoak ikusita, esango nuke
ondo zaila dela, izanik ere
zentzuzko bide bakarra.
Gainera esan behar da ze beharrezko baliabide burulehen horiek ezin dira izan
edozein, eta ezin dira inplementatu
edonola. Halako
sintaxi burulehen eraginkor bat ezin da inplementatu mediante baliabide burulehen motelak, kaskarrak edo astunak ze ez duten ondo betetzen euren
funtzio diskursibo fluizante eta askatzailea. Ez horixe.
Aurkitu behar dira baliabide egokiak, funtzionalak, euren funtzio diskursiboa ondo betetzen dutenak.
Behin aurkitutakoan, eta gorago nioenez, baliabide horiek ezin dira denak ere inplementatu
kolpez eta batera. Ez, inplementatu beharko dira
gradualki,
prozesu batean, non zorioneko hiztun erabiltzailea
joango den moldatzen ki aukera burulehen berri horiek
pausuz pausu, halatan ze, behin lehenengo pausua eginda, bigarren pausua
askoz errazagoa izanen baita, zeren existitzen dira efektu sinergiko-osagarriak arten baliabide burulehen guztiak.
Lehenengo pausu batean, saiatu gintezke normalizatzen erabilera e-baliabide prepositibo guztiak zein erabili diren
noizbait,
behin bada ere,
eta edozein kontextutan delarik ere. Hor sartuko lirake, jakina, "
zein" familiako erlatiboak, baina baitare "
(e)ze" erlatiboa, edota "
noiz", "
nor", "
afin", "
aurka", "
gain" edota "
bitartean-eta" besteak beste, eta euren derivatu hurbilak nola "
bitartean-ze", "
bitarten" edo "
arten A eta B". Ez da dudarik eze, hasteko, baliabide sorta horrek eginen zuen
lan ederra.
Eta behin lehenengo pausu hori emanda,
hurrengo pausuak lirake
ondo errazagoak. [
⇶]
Etiketak: garabideak, gradualki, japoniera, zein