astelehena, apirila 04, 2005

Sistematikoki informatiboa

Dio Gorka Aurrek, erantzunez tu Asier Larrinaga:
Ulertezina otu jat beti, erderaz esaldi ikaragarri luzeak irakurri eta barneratzeko gai izaten garean bitartean gure hizkuntzan idazterakoan ezelako korapilorik ez daukan euskera mastekatu, inozo eta sarritan mekanizatutakoan idatzi eta irakurri beharraz handik eta hemendik oharrak besterik jaso ez egitea.
Horren esplikazioa hauxe da: gaztelaniaz edo frantsesez informazioa ofizioz doa modu informatiboan, halatan non sistematikoki betetzen baita informazioaren urrezko legea: aurrena gaia, gero osagarria. Euskaraz, bistan denez, ez.

Konpara dezagun nola jasotzen dugu informazioa euskaraz eta gaztelaniaz
- Josu Ortuondo EAJren hautagaiak alderdi abertzale guztiek ...

- El candidato del PNV, Josu Ortuondo, ha expresado el deseo de que ...
Lehenengoan bi sujetu jarraian dauzkagu bitartean-eta bigarrenean ezagutzen dugu esaldi nagusiaren sujetua, aditza eta osagarriburua.

Jarrai dezagun:
- Josu Ortuondo EAJren hautagaiak alderdi abertzale guztiek Europako Parlamentuan ...

- El candidato del PNV, Josu Ortuondo, ha expresado el deseo de que todos los partidos abertzales ...
Bigarren esaldi horretan mezua koherenteki doa, ezin hobeto. Lehenengo esaldian, aldiz, jarraitzen dugu jakiteke zertara datorren esaldi nagusia, zeren emandako informazio horren zentzua (edo funtzioa) izan daiteke edozein (ez baitago koherentziarik):
- Josu Ortuondo EAJren hautagaiak alderdi abertzale guztiek Europako Parlamentuan ... dagoen estatua baten itxura duen oparia egin diotela kritikatu du Eusko Legebiltzarreko goizeko sesioan.
Hau da:
- El candidato del PNV, Josu Ortuondo, ha criticado en la sesión matinal del Parlamento Vasco que todos los partidos abertzales le hayan hecho un regalo con la forma de una estatua que se encuentra en el Parlamento Europeo.
Jarraitu dezagun:
- Josu Ortuondo EAJren hautagaiak alderdi abertzale guztiek Europako Parlamentuan talde parlamentario propioa osatzeko ...

- El candidato del PNV, Josu Ortuondo, ha expresado el deseo de que todos los partidos abertzales formen un grupo parlamentario propio...
Euskarazkoan jarraitzen dugu egonezinean, zeren baliteke honelakoa izatea:
- Josu Ortuondo EAJren hautagaiak alderdi abertzale guztiek Europako Parlamentuan talde parlamentario propioa osatzeko ... tradizioaren alde bultzatu dituzten ekimenen kontra hitz egin du Eusko Legebiltzarrean.
Hau da:
- El candidato del PNV, Josu Ortuondo, ha hablado en el Parlamento Vasco contra las iniciativas que han promovido todos los partidos abertzales a favor de la tradición de formar grupo parlamentario propio en el Parlamento Europeo.
Eta amaitzeko:
- Josu Ortuondo EAJren hautagaiak alderdi abertzale guztiek Europako Parlamentuan talde parlamentario propioa osatzeko nahia azaldu du.
Azkenean amaitu da esaldia! Gaztelaniaz, aldiz, ez dago arazorik:
- El candidato del PNV, Josu Ortuondo, ha expresado el deseo de que todos los partidos abertzales formen un grupo parlamentario propio en el Parlamento Europeo.
Badirudi Gorka Aurreri iruditzen zaiola ze:
Lehenengo argi itxi beharra dagoena, batez ere irakurlearentzako, nongo alderdi abertzale guztiez ari garean argitzea da.
Baina ez dezala bere burua engainatu: berak bere esaldian ez du puntu hori argi uzten harik amaitu esaldia, nola froga daitekeen nire esaldi-amaieretan. Edonola ere, berarekin egon naiteke ados ezen interesgarria izan daiteke zehaztea nongo parlamentuko partiduez ari garen. Kasu horretan, honela emanen nuke esaldia:
- El candidato del PNV, Josu Ortuondo, ha expresado el deseo de que todos los partidos abertzales presentes en el Parlamento Europeo formen un grupo parlamentario propio.
(non bai zehazten baita nongo partiduak diren), edo:
- El candidato del PNV, Josu Ortuondo, ha expresado el deseo de que, en el Parlamento Europeo, todos los partidos abertzales formen un grupo parlamentario propio.
edo
- El candidato del PNV, Josu Ortuondo, ha expresado el deseo de que todos los partido abertzales formen en el Parlamento Europeo un grupo parlamentario propio.
Bistan da: estruktura eta baliabide prepositiboek sorten dute koherentzia, progresio informatiboa, malgutasuna... bitartean-eta estruktura eta baliabide pospositiboek sortzen dute estuasun komunikatibo diferentzial handia. []