osteguna, abendua 21, 2023

Sabino Arana (1901): "..., puesto que resulta no servir para necesidad tan ineludible."

Sabino Arana-k burutzen dú bere atzoko esaldia esánez:

..., puesto que resulta no servir para necesidad tan ineludible. [Sabino Arana, 1901]
[2213] [>>>]

Etiketak: , ,

asteazkena, abendua 20, 2023

Sabino Arana (1901): "EI no hallar medio de aplicarlo a la Aritmética en un pueblo tan mercantil como éste, signo es de que ha de perecer en fecha no lejana,..."

Atzokoan irakurtzen genuén:

Y así si vamos, el euzkera se va. [Sabino Arana, 1901]

eta Arana-k jarraituko dú bere argumentazioa esánez: 

EI no hallar medio de aplicarlo a la Aritmética en un pueblo tan mercantil como éste, signo es de que ha de perecer en fecha no lejana,... [Sabino Arana, 1901]

Hortxe, Arana-ren argumentazio teknologiko-ekonomikoa an 1901. [2212] [>>>]

Etiketak: , ,

asteartea, abendua 19, 2023

Sabino Arana (1901): "Y así si vamos, el euzkera se va."

Atzo eta herenegun ikusi dugú Sabino Arana-ren 1901ko analisi funtzional bat gain teknologia linguistiko bat eta horrek eragindako efektua gain tenknologia horren erabilera:

Hor dugú (1901) alde batetik analisi funtzionala, teknologikoa, eta bestetik, haren zuzeneko ondorioak gain erabilera.

Gaur. ordea, ikusi behar dugu zéin izanen zen, ber analisiaren jarraieran, guzti horren efektu agregatua, zein, laburbilduta, izanen zén ez gehiago eta ez gitxiago ze:

Y así si vamos, el euzkera se va. [Sabino Arana, 1901]

Ikuspuntu batetik, esan genei ze Sabino Arana-ren atzoko analisia zén mikroekonomikoa, eta gaurkoa makroekonomikoa. [2211] [>>>]

Etiketak: , ,

astelehena, abendua 18, 2023

Sabino Arana (1901): "Por esto el euzkeldún, dado tal sistema, suele preferir el castellano para enseñar y aprender la Aritmética y llevar las cuentas;..."

Irakurtzen genuen atzo honako textua ti Sabino Arana (1901) burúz euskararen sistema numerikoa:

..., calcúlese cuál insuperables no serán las dificultades con que han de tropezar los euzkeldunes, grandes y chicos, para entrar por este género de numeración gráfica aplicada a su lengua. [Arana, 1901]

Eta atzoko pasarte horren jarraieran Arana-k (1901) dú egiten ondorengo analisia respektu efektuak ti zailtasun horiek gain euskararen erabiltzaileak:

Por esto el euzkeldún, dado tal sistema, suele preferir el castellano para enseñar y aprender la Aritmética y llevar las cuentas;... [Arana, 1901]

Hor dugú (1901) alde batetik analisi funtzionala, teknologikoa, eta bestetik, haren zuzeneko ondorioak gain erabilera. Zeren hor, gainkostu teknologiko batek eraginen luké efektu handia gain erabilera, areago noiz aukeran existitzen dén beste sistema bat ondo findua ki bete edozein operazio aritmetiko (suele preferir el castellano para enseñar y aprender la Aritmética y llevar las cuentas). [2210] [>>>]

Etiketak: ,

igandea, abendua 17, 2023

Sabino Arana (1901): "..., calcúlese cuál insuperables no serán las dificultades con que han de tropezar los euzkeldunes, grandes y chicos, para entrar por este género de numeración gráfica aplicada a su lengua." [Arrazoi funtzionala]

Genioén herenegun:

eta, horrekin batera, azpimarratu behar dugu ze Sabino Arana-k (1901) ez zuen egin atzoko proposamena zatio purismoa, baizik ze halako proposamena egin zuén exklusiboki zatio funtzionalitatea. Hona dakargu Aranaren pasarte luzetxo bat non argi gelditzen dén arrazoi funtzional hori:

..., calcúlese cuál insuperables no serán las dificultades con que han de tropezar los euzkeldunes, grandes y chicos, para entrar por este género de numeración gráfica aplicada a su lengua. [Arana, 1901]
Beraz, errepikatzen dugu, ez daigun nahasi purismoa eta funtzionalitatea. [2209] [>>>]

Etiketak: ,

larunbata, abendua 16, 2023

bederatziramarr → betzamarr (Sabino Arana, 1901)

Atzokoan ikusten genuén ondorengo proposamena ti Nabarriztarra (1932) nahizik adaptatu euskal zenbaki hogeitarrak ki idazkera hamartarra:

  • amarr
  • berramarr
  • iramarr
  • laramarr
  • bostamarr
  • seiramarr
  • saspamarr
  • zortzamarr
  • betzamarr
  • eun

Ensunza-k (2001:60), goragoko azken 14. oinohar horretan esanen digú:

Dena den, honetan lehenago Sabino Aranak 1901ean "Análisis y reforma de la numeración euzkérica" lanean eginiko proposamena onartu zuen. [Ensunza, 2001:60]

Bai, Arana-ren lehenengo proposamen bat (1901) izan zén ondorengo hau, nola ikusi ahal den an beheragoko aipua:

  • amarr
  • berramarr
  • iruramarr
  • laramarr
  • bostamarr
  • seiramarr
  • saspiramarr
  • zortziramarr
  • bederatziramarr
  • eun

eta jarraian proposatu zuén versio laburtuago bat non:

  • hiruramarr → hiramarr

  • saspiramarr → saspamarr
  • zortziramarr → zortzamarr
  • bederatziramarr → betzamarr
zein den Nabarriztarra-k erabilitakoa. [2208] [>>>]

Etiketak: ,