ostirala, otsaila 11, 2022

Oyharçabal (1985): "Funtsean, euskaraz dokumentaturikako lehen esaldia ez ote da molde horretakoa: guec ajutu ez dugu?"

Beñat Oyharçabal (an bere "Behako bat ezezko esaldieri", 1985) mintzo zaigú gain Altube-ren ustea ezen esaldi negatiboen egungo ordena irregularra izan ahal dá aski berria (ikus sarrera hau), esánez ze Altube-ren uste hori irudi zaio ...

... zentzuzko hipotesia ... [Oyharçabal, 1985]

halan-ze gogoratu gara kin gure aipaturiko sarrera hori, non, orain gutxi, genioén ...

Gure partetik esán ze, guztiz zentzuzkoa iruditzen zaigu Altube-ren gogoeta hori, zeren hizkuntza buruazken zurrunetan aditza kokatu ohi da an esaldi-bukaera, eta hantxe kokatzen da partikula negatiboa ere, an esaldi-bukaera. Horrek eramaten gaitu ki pentsatu ze SOV estrukturan regularki aditz laguntzailea bukaeran joango zen (berdin nola an afirmatiboak) eta harekin batera partikula negatiboa (kontuan har bedi ze garai haietan eskakizun linguistikoak ez zirela batere exigenteak).
Oyharçabal-ek, baina, gogoratzen digu datu bat zein irudi zaigún oso interesgarria:

Funtsean, euskaraz dokumentaturikako lehen esaldia ez ote da molde horretakoa: guec ajutu ez dugu? [Oyharçabal, 1985]

Bide batez esán ze Altube-k (1929) eman zituén honako argudioak:

Baina sarrera honetan soilik nahi genuen azpimarratu ze, itxura guztien arabera, euskaraz dokumentaturiko lehen esaldi hori justuki izanen litzaké molde zaharrekoa:

guec ajutu ez dugu
Azkenik ohartarazi ze esaldi hori idatzi zén tarten X. eta XI. mendeak. Dudagabe, oso testigantza interesgarria. [1533] [>>>]

Etiketak: , ,