Dryer (1991): "In short, it will be shown that with respect to a large number of word order characteristics, we do find a basic split between VO and OV languages."

Atzokoan Vennemann-ek (1972) esaten zígun ze munduko sintaxiek jotzen dute ki serializatu euren "operator-operand" erlazio guztiak an ber ordena zein den agertzen artén euren objetua eta aditza (hots, OV edo VO, buruazkena edo burulehena):

First generalization: Any-given operator-operand relationship tends to be serialized unidirectionally in a language. Second generalization: ... namely that direction which is defined by the serialization of object and verb. [Vennemann, 1972]

Bestalde, ha ordena artén sujetua eta aditza ez da gertatzen hain sintaktikoki determinantea nola ordena arten objetua eta aditza, zeren sujetua gehien-gehienetan kokatzen dá an aurreneko posizioa, halan ze bere posizioa ez da bereizgarria, ez da izanen bereziki lagungarria aurrésaten nóla egonen diren ordenatuak beste elementuak on esaldia (sintaxi gehienak dirá SOV edo SVO).

Hori dela ta, Dryer (19911) zioén ondorengoa an bere "SVO languages and the OV:VO tipology":

In short, it will be shown that with respect to a large number of word order characteristics, we do find a basic split between VO and OV languages. [Dryer, 1991]

Horrek, jakina, ez du esan nahi ze sujetuaren posizioa ez denik inportantea diskursiboki, izan ere,  báda: horregatik gehien-gehienetan agertzen da sujetua an hasiera on esaldi kanonikoa. Gauza da ze sujetuaren posizioa ez da hain erabakiorra afin karakterizatu ordena sintaktiko bat (eta oso bereziki haren burulehentasun edo buruazkentasuna), bitártean ze objetuaren posizioa respektu bere aditza ondo lotzen da kin beste ezaugarri sintaktiko posizional batzuk. Horrela, batzutan interesgarria izan ahal da mintzátzea gain zatiketa artée OV eta VO sintaxiak, zein den oso antzekoa zein mintzátu gain zatiketa artén sintaxi buruazkenak eta burulehenak. [1432] [>>>]

Vennemann (1972): "Any-given operator-operand relationship tends to be serialized unidirectionally in a language. ... namely that direction which is defined by the serialization of object and verb."

Herenegun genúen aipatzen, kin Vennemann (1972), ha erlazioa déitzen "operator-operand", zein aplikatzen baitzén, adibidez, ki erlazioa artén objetua eta aditza (nahiz ez zen izanen aplikagarria an erlazioa artén sujetua eta predikatua, zein zén sui generis, kin ordena natural universala (natural universal) hásiz ti sujetua:

Erlazio hori erabilita, Vennemann (1972) zúen egiten honako bi orokorpen sintatikoak:

First generalization: Any-given operator-operand relationship tends to be serialized unidirectionally in a language. Second generalization: ... namely that direction which is defined by the serialization of object and verb. [Vennemann, 1972]

Hor, Vennemann ari da azaltzen ha printzipioa on harmonia an serializazio sintaktikoa (harmonia burulehena edo buruazkena) bidéz arrazoi funtzional bat, izan ere...

...random serialization of certain operator-operand relationships leads to ambiguity. [Vennemann, 1972]

Anbiguetate sintaktiko-informatiboa dá hari interesgarri bat nondik segitu litekén tiratzen harik konektatu kin inkoherentzia sintaktiko-diskursiboa an sintaxi buruazkenak respektu burulehenak azpi baldintza orokorrak. Justuki koherentziak hasieratik askatu ohi ditú anbiguetate horiek, ahalbidetuz ezaugarri diskursibo erabakior batzuk (nola adibidez irekitasuna, potentzia, edo flexibilitatea ki ametítu informazio gehigarri aberasgarria edota ki intonatu-expresatu informazio hori an modu koherente-egokituagoa) zeinekin azal daiteken zergátik hitz-ordenek erakusten dutén tendentzia orokor naturala ki pasatu ti serializazio buruazkena ki burulehena azpi betiko baldintza orokorrak. [1431] [>>>]

Vennemann (1972): "... the subject-predicate relationship is not an operator-operand relationship but a relationship sui generis, with its own universal natural serialization rule [...] [(Subject) {Predicate}]"

Vennemann-ek (1972) desberdindu zuén ha erlazioa artén objetua eta aditza tikan erlazioa artén sujetua eta predikatua (an bere artikulua titúlatzen "Analogy in generative grammar. The origin of word order"), esanez ze lehenengoa (objetua-aditza) izanen litzakén "operator-operand" erlazio bat (non operandoa [aditza] den nagusitzen semantikoki eta sintaktikoki gain operatzailea), bitárten bigarrena ez litzaken halakoa izanen, baizik erlazio bat sui generis (gutxio dependentea) kin ordena natural universala, non aurrena joanen zén sujetua, eta gero predikatua:

... the subject-predicate relationship is not an operator-operand relationship but a relationship sui generis, with its own universal natural serialization rule (5).

(5) {{Predicate} (Subjectc)} ⇒ [(Subject) {Predicate}]

Dá oso gogoeta interesgarria, non argi gelditzen den ha erlazio berezia zein den gertatzen artén sujetua eta predikatua, zein izanen litzakén ezberdina ti erlazioak artén buru sintaktikoak eta euren osagarriak.

Gauza da ze sujetua eta aditza dirá justuki bi elementu horiek zein ezin diren falta an esaldi bat (nahiz izán eliptikoak), eta zentzu horretan dirá oso bereziak, zatio ezinbestekoak (ikus gure sarrera titúlatzen "Fernández eta Ortiz de Urbina (2007): '... perpausari (...) nahitaeztoa zaiola subjektua.'").

Alde horretatik, esan geinke ze sujetua eta aditza dirá esaldiko bi zutabe nagusiak, non, diskursiboki eta orohar, sujetua konsideratu ahal dén buru diskursibo thematikoa zeintaz predikatuak predikatuko duén zerbait rhematikoa. Eta horixe da arrazoi printzipala zergátik joanen den nagusitzen ordena natural eta universal hori (sujetu-predikatua), justuki arrazoi diskursiboa (ikus gure sarrera titúlatzen "Gure helburu funtzionaletarako, sujetua konsidera daiteke buru diskursiboa e esaldia (zeinen osagarri diskursiboa dén predikatua)"). [1429] [>>>]

Dryer (1997). "..., the work of Lehmann (1973, 1978) and Vennemann (1974, 1976) has emphasized the importance of the simpler question of whether a language is OV or VO."

Askotan referitzen gara ki ordena artén sujetua, aditza eta objetua noiz sailkatzen ordena sintaktikoak (hola lórtuz 6 ordena posible), baina Lehmann, Vennemann edo Dryer-ek ohartarazi digutenez, sailkapen horretan ezberdintasun inportanteena (zatio izán tipologikoki prediktiboena) litzaké ha ordena artén objetua eta aditza:

Dryer (1997) dú argumentatzen

While verb-final languages are predominantly postpositional (96%), SVO languages are like verb-initial languages in being predominantly prepositional (86% for SVO, 91 % for verb-initial). [Dryer, 1997]

Hortaz, hori ordena artén objetua eta aditza litzaké tipologikoki prediktiboena (predictive), eta alde hortatik, inportanteena:

... the order of object and verb, which is the more predictive and hence more important parameter. [Dryer, 1997]

Bai, ha ordena arten objetua eta aditza dá tipologikoki erabakiorrena. Esan nahi baita ze sujetuaren posizioa obviatzea izanen litzaké (gutxienez aurreneko) hurbilketa egoki bat. Hori kontuan hartuta, gogora daigun hemengo 2. puntua:

..., azpimarratú bi puntu:

1.: Kontaktu linguistikoaren efektua kendutakoan, desagertzen bide dá SVO -> SOV aldaketa.

2.: Obviatzen badugu sujetuaren posizioa, geldituko litzaiguké norabide orokor argi bat ti OV ki VO.

non soilik konsideratzen genuen ha ordena arten objetua eta aditza. [1351] [>>>]

Newmeyer (1998): 'I have seen it claimed in a variety of places that attested (or uncontroversially reconstructed) word order changes from OV to VO are far more common than those from VO to OV.'

Atzoko sarreran ikusten genuen idatzi bat non Bingfu Lu (1998) zíon erantuzten ki mezu bat ga (ganik, ganika, ganikan) Newmwyer hizkuntzalaria (1998), nork, atzo ikusten genuenez, zioén hau an 1998:

One might even conclude that the OV preference is a remnant of a 'proto-world' OV (caused by what?), which functional forces (but what functional forces?) are skewing gradually to VO. And, indeed, linguists coming from a variety of direction (Venneman, Givon, Bichakjian, and others) have concluded something very much along those lines.

Ikus daigun orain Newmeyer-en idatzi osoa (1998):

Matthew Dryer has shown that, once we correct for areal and genetic bias, the 'preference' for OV order is greater than that for VO order in the world's languages. But interestingly, I have seen it claimed in a variety of places that attested (or uncontroversially reconstructed) word order changes from OV to VO are far more common than those from VO to OV. 

My first question is how widely accepted is such a claim among historical linguists and typologists? Is there much support for such an idea and its implication of an overall general 'drift' from OV to VO? 

If this claim seems well motivated, the conjunction of the 'preference' for OV and the 'drift' to VO is very curious, no? One might even conclude that the OV preference is a remnant of a 'proto-world' OV (caused by what?), which functional forces (but what functional forces?) are skewing gradually to VO. And, indeed, linguists coming from a variety of directions (Venneman, Givon, Bichakjian, and others) have concluded something very much along those lines. 

Gauza da ze, izánik interesgarriak gaur egungo maiztasun estatikoak buruz hitz-ordenak, askoz interesgarriagoak dirá datu dinamikoak buruz nóndik, norántza eta zéin baldintzetan joan diren evoluzionatzen sintaxiak zehar historia (ez soilik evoluzioak, baizik-ere evoluzio horien baldintza diferenteak). Izan ere, maiztasun estatikoak soilik dira puntu bat, azken puntua, azken argazkia atérea ki fluxu evolutibo bat zeintaz bádugun informazio dinamiko kualitatiboa, ondo relevantea, zein, jakina, ez genuken ahaztu behar an gure analisiak. [⇶]