astelehena, urria 25, 2021

Newmeyer (2000): "... [Jon Aske] points to discourse-based pressure for the development of a focus position after V in OV languages, leading ultimately to VO order."

Duela sarrera gutxi genúen komentatzen mekanismo sintaktiko-diskursibo bat nondik, abiatuz ti ordenak non sujetua ez zen aurrena, garatzen zén ordena sujetulehen bat bidéz topikalizazioa on sujetua:

What I propose in this paper is that SVO has evolved from verb-initial order via topicalization of the subject. [Aldridge, 2010]

Honela deskribatzen genuen mekanismo hori (ikus [1417]):

Basikoki, gauza dá ze VSO sintaxietan beti da posible kokatzea sujetua an lehenengo posizioa (lehenda aditza: Greenberg-en 6. universal linguistikoa) afinda bete funtzio pragmatiko konkretu berezituak nola topikalizazioa, zein ez den baizik dislokazio sintaktiko modu bat non elementuák zein kanonikoki ez diren kokatzen an esaldi-hasiera (nola sujetua an VSO), díren mugitzen ki hasiera hori zatio arrazoi pragmatiko-diskursiboak (horrela, elementu hori bihurtu nahi da topiko referentziala an esaldia).

Baina, akaso baldintza eta behar komunikatiboak aldatu ahala, sujetu topikalizatu horiek joan ahal dira bihúrtzen aukera gerota ohikoagoak areanda gramátikaldu (reanalizatu) lehenengo posizio hori nola defektuzko sujetu-posizioa, esan nahi baita posizio kanoniko berria (aditzosteko sujetu-posizioa bihur daiteke orain posizio pragmatiko berezitu bat, edo jarrai leike izáten ordena nagusi alternatibo bat, nola an 13 hizkuntzak zein komentatzen ari garen).

Sarrera hartan mintzo ginen gain naturalitatea on mugimendu sintaktiko-diskursibo hori noiz baldintza komunikatiboak orokortzen-akontextualizatzen diren: sujetua tipikoki thematikoa izanik eta aditza tipikoki rhematikoa (eta semantikoki lotuago kin objetua zein kin sujetua), naturalagoa da VSO edo VOS bihur daitezén SVO zeinda alderantzizko evoluzioa (zatio presio diskursiboak, zein islatzen diren an prozesamendu-kostuak azpi baldintza orokorrak).

Finean, presio diskursibo horiek dirá ber presio diskursiboak zein dúten bultzatzen objetua ki aditzosteko posizioa bidéz oso antzeko mekanismo bat: aditz-osteko fokalizazioa on objetua. Ikus daigun hurrengo hitzak ganik Newmeyer (2000), komentatuz lana ganik Aske (1998): … 

Aske (1998) has put forward a rather complex information content-based argument for the greather naturalness of the move from OV to VO than from VO to OV. Very briefly, he points to discourse-based pressure for the development of a focus position after V in OV languages, leading ultimately to VO order. However there is not corresponding mechanism for the loss of an NP after V in VO languages. Thus he posits a long-term drift to VO (Newmeyer 2000:374, enfasia nirea) 

Bai, dá justuki ber argumentua, ber mekanismoa zein aipatzen genuen ki pasatu ti VSO ki SVO bidéz sujetu-topikalizazioa, zein gero bihurtuko dén SV (ez-topikalizatua), baina aplikatua ki aditz osteko foku-posizioa, zein sortuko litzakén bidéz dislokazioa on objetu fokala ki posizio aditzostekoa, nondik gero sortuko baitzén VO ordena kanonikoa

Hain mekanismo naturala nola komuna hau ere. Hain universala nola lokala: eta justuki euskaran gertatu da (ikus gure sarrera titúlatzen "SVO neutroa"). [1424] [>>>]

Etiketak: , , ,

ostirala, urria 22, 2021

Ber mekanismoa, hain komuna nola naturala azpi baldintza komunikatibo orokorrak

Genuén aipatzen atzo ondorengo pasartetxoa non Besnier (1986) dúen laburbiltzen mekanismo komun eta natural bat ki pasatu ti VSO ki SVO bidéz reanalisia on topikoa (tipikoki sujetua baita) nola sujetu sintaktikoa:

Bai, justuki ber mekanismo sintaktikoa zein Aldridge-k (2010) deskribatzen zigun an sarrera hau:
Ber mekanismoa, hain komuna nola naturala azpi baldintza komunikatibo orokorrak. [1421] [>>>]

Etiketak: ,

asteartea, urria 19, 2021

Eta justuki marko direkzional horretan kokatu beharko genituzké ordena austronesiko mixtoak arten VSO eta SVO: Batak (Karo), West Coast Bajau eta Bontok (No dominant order)

Mintzatuz gain mintzaira austronesikoak, genioen ze Aldridge-k (2010) ...

  • ... alde batetik, konstatatzen du ze SVO ordena dá innovatiboa respektu VSO eta VOS konservatiboagoak an sintaxi austronesikoak. Esan nahi baita ze sintaxi haietan SVO ordena ari da hedatzen gain lehenagoko VSO eta VOS ordenak, zein mantentzen ari dirén an area akaso konkretu batzuk non gehiago konservatzen ari dirén ordena horiek; ...
  • ... eta bestetik, Aldridge dú proposatzen mekanismo sintaktiko bat, bide bat nondik evoluzionatuko zén SVO ordena:
    What I propose in this paper is that SVO has evolved from verb-initial order via topicalization of the subject. [Aldridge, 2010]

Eta justuki marko direkzional horretan kokatu beharko genituzké ordena austronesiko mixtoak artén VSO eta SVO, zein, Dryer-ek eta Haspelmath-ek zehazten digutenez (13ko zerrenda), dirá:

  • Batak (Karo) 600.000 (No dominant order)
  • West Coast Bajau 55.000 (No dominant order)
  • Bontok 41.000 (No dominant order)
zeinen ordena mixtoak etorriko lirakén ti ordena adizlehena, zeinen ondoan garatuko zén SVO nagusi alternatiboa ere. [1418] [>>>]

Etiketak: , , ,

astelehena, urria 18, 2021

Aldridge (2010) gain norabide sintaktikoa an hizkuntza austronesikoak: "What I propose in this paper is that SVO has evolved from verb-initial order via topicalization of the subject."

Ikusten genuen atzo nóla Aldridge (2010) zúen proposatzen ...

... a diachronic scenario to account for the synchronic variation between SVO and verb-initial word order types in Austronesian languages. [Aldridge, 2010]

Eta, irakurtzen genuenez, aipu horrek honela jarraitzen du:

non, autoreak ...

  • ... alde batetik, konstatatzen du ze SVO ordena dá innovatiboa respektu VSO eta VOS konservatiboagoak an sintaxi austronesikoak. Esan nahi baita ze sintaxi haietan SVO ordena ari da hedatzen gain lehenagoko VSO eta VOS ordenak, zein mantentzen ari dirén an area akaso konkretu batzuk non gehiago konservatzen ari dirén ordena horiek; ...
  • ... eta bestetik, Aldridge dú proposatzen mekanismo sintaktiko bat, bide bat nondik evoluzionatuko zén SVO ordena:
    What I propose in this paper is that SVO has evolved from verb-initial order via topicalization of the subject. [Aldridge, 2010]

Mekanismo sintaktiko hori (via topicalization of the subject) dá mekanismo hain logikoa, hain naturala non ez dugun ikusten zergátik ez litzaken izanen defektuzko bide universala ere ki mugitu ti estruktura kanonikoak kin sujetu atzeratuagoak respektu SVO sujetulehena (nola VSO edo VOS) noiz baldintza komunikatiboak orokorrago bihurtzen diren.

Basikoki, gauza dá ze VSO sintaxietan beti da posible kokatzea sujetua an lehenengo posizioa (lehenda aditza: Greenberg-en 6. universal linguistikoa) afinda bete funtzio pragmatiko konkretu berezituak nola topikalizazioa, zein ez den baizik dislokazio sintaktiko modu bat non elementuák zein kanonikoki ez diren kokatzen an esaldi-hasiera (nola sujetua an VSO), díren mugitzen ki hasiera hori zatio arrazoi pragmatiko-diskursiboak (horrela, elementu hori bihurtu nahi da topiko referentziala an esaldia).

Baina, akaso baldintza eta behar komunikatiboak aldatu ahala, sujetu topikalizatu horiek joan ahal dira bihúrtzen aukera gerota ohikoagoak areanda gramátikaldu (reanalizatu) lehenengo posizio hori nola defektuzko sujetu-posizioa, esan nahi baita posizio kanoniko berria (aditzosteko sujetu-posizioa bihur daiteke orain posizio pragmatiko berezitu bat, edo jarrai leike izáten ordena nagusi alternatibo bat, nola an 13 hizkuntzak zein komentatzen ari garen).

Bai, mekanismo sintaktiko hori dá hain propioa on hizkuntza austronesikoak nola dén universala. [1417] [>>>]

Etiketak: ,

igandea, urria 17, 2021

Aldridge (2010): "This paper proposes a diachronic scenario to account for the synchronic variation between SVO and verb-initial word order types in Austronesian languages."

Jarráituz kin hitz-ordenak on hizkuntzak non ezin geinken ezberdindu oinarrizko ordena nagusi bat artén VSO eta SVO (zeren bi ordena horiek izanen liraké nagusi: 13 mintzaira), heltzen gara ki hizkuntza austronesikoak zein Dryer-ek aipatzen ditú hemen:

A number of the Type 2 languages [gure 13 sintaxi mixto horiek] occur in genealogical groups that also contain VSO languages, such as Berber, Semitic, and various subgroups of Austronesian.

Hor saiatzen ari gara kontéxtualizatzen hitz-ordena horiek an euren marko diakronikoa. Eta justuki hóri da plantemaneduá on Edith Aldridge (2010) noiz referitzen den ki mintzaira austronesikoak an ondorengo artikulua, zeinen titulua nekez izanen litzakén sugestiboagoa:

This paper proposes a diachronic scenario to account for the synchronic variation between SVO and verb-initial word order types in Austronesian languages. [Aldridge, 2010]
Bai, azterketa sinkronikoa (adibidez, maiztasun sinkronikoak) ezin da banandu ti azterketa diakronikoa (adibidez, maiztasun diakronikoak azpi baldintza potentzialki diferenteak an garai ezberdinak), zeren diakroniak ematen digú perspektiba, fondoa, direkzionalitatea, esan nahi baita ze ematen digu informazio kruziala ki interpretatu datuak azpi lente askoz sakonago bezain finago bat, askoz aberatsagoa, zeinik gabe azterketa gelditzen dén kamuts, eta are nahasgarri. [1416] [>>>]

Etiketak: , ,