Atzoko sarrera bukatu genuen esánez ze euskararen
aurreneko hitz-ordena akaso izanen zén
OVS, zein, gerora, bihur zitekén
SOV noiz sujetua, hasierara etorrita,
ergatibizatu zen, hartuz ha partikula
postpositiboá "
-ga" (> "
-k") afin ezbérdindu ti objetua (zein,
explizituki, agertuko zén maizago zein sujetua, eta ez zuen markarik). Partikula hori
postpositibo izatea ondo lotzen da kin bere
posizio preverbala.
Baina, diogunez, prozesu horren aurretik, euskara ondo izan zitekén
OVS, zein den, ez alferrik,
ordena kontextualena (oso egokia an
sintaxi-hasiera bat). Ordena horretan, objetuak okupatuko luké ha
zentrua on eszena, zein, orduko komunikazio sinplean, ez zen izanen esaldi-zentrua, baizik
esaldi-hasiera bera (
ia beste guztia kontextualki gainulertuko zen, gehienetan). Esan nahi baita ze, halako OV kontextualean, aurrena emanen zen OV hori, eta gero, baldin komenientea, beste guztia: nagusiki
objetu indirektua (I) eta
sujetua (S), biak ere
aditzaren ostean, sortuz
OVIS ordena.
Eta gauza da ze,
OVIS ordena horretan, hiztunak izanen zuen ber arazoa artén
objetu indirektua (I) eta
sujetua (S) nola gerora izanen baitzuen an
SOV respektu
sujetua (S) eta
objetua (O): izan ere, objetu indirektu hori, noiz explizituki agertu,
ezberdindu beharko zen ti subjektua (zein explizituki agertuko zén maizago zein objetu indirektua, eta,
postpositiboki, ez zuen markarik) arartez
mekanismoren bat: kasu honetan, gehituz ha
partikula prepositiboá "
ki" (edo antzekoren bat) an osagarri datiboa, hola bide emánez ki datibotasun prepositiboa. Partikula hori
prepositibo izatea ondo lotzen da kin bere
posizio postverbala.
Ez da esan beharrik ze "
ki" partikula prepositibo hori dá
harribitxi handia. [873] [
>>>]
Etiketak: ergatiboa, ga, harribitxiak, ki, OVIS, OVS->SOV, sorrera, SVO