"zerengatik..." eta "zergatik..." konjunzio kausalak ere

Aurreko sarreran ikusi ditugú bi galdetzaile kausal zeintan zén agertzen "gaitik" solte idatzia: "zeren gaitik" eta "zer gaitik". Eta gauza da ze biek ere eman dituzte konjunzio kausal prepositiboak:

• zerengatik...
  
  • Bi aldis diskurritu bear da erran baño len itza, zerengatik erranasgeros, eztaike itzuli gibela. LE Prog 120 [OEH]
  • Ez nauzu jotzen, zerengatik ordainaren beldur baitzare. Dv. [OEH]
• zergatik...
• Zergatik? Zergatik Yaungoikoak ala erakutsi dio. CatB 24. 
• Zergatik? Zergatik baita Kristo guruzifikatuaren figura. Ib. 19

Jakina, familia berekoa da "zeren..." ere, hala nola "zeren-eta..." edo "zergaitik-ze...". [⇶]

Beste bi adibide: "zer gaitik" eta "zeren gaitik" galdetzaileak

Aurreko sarreran ikusi dugu nóla "-(ren) gai + ti(k)" postposizioak dun erakusten ber estruktura nola bere kide latinoak ("belli causa" = "gerlaren gaitik"), eta nóla egungo postposizio erantsi hori solte ere idatzi ohi den. Ikus orain beste bi adibide hauek non galdetzailea agertzen da bi zatitan idatzirik. Bata ekialdekoa:

Zeren gaitik ote ditugu hemen egoera eta lana elgarri josi? Emile LARRE (1992)

eta bestea mendebaldekoa: 

¿Zer gaitik alan bota birao añ gaiztoak? Felipe Arrese Beitia (1882)

Batean "gaitik" postposizio soltea dá lotu ki genitiboa ("zeren gaitik"), eta bestean ki absolutiboa ("zer gaitik"), zein, jakina denez, euskara batuan bihurtu dá "zergatik", non postposizioa erantsi eta higatu baita. [⇶]