Zéin litzake zaharragoa "tik" edo "ti"?

Aurreko sarreran erabili ditugú bai "tik..." eta bai "ti..." partikula burulehen ablatiboak (adieraziz nóndik), zein derivatzen diren ti euren kide postpositiboak ("...-tik" eta "...-ti"). Baina, zéin forma litzaké zaharragoa: "tik" edo "ti"?

Ba, zaharragoa litzaké... "ti".

Honela diote Azkarate-k eta Altuna-k an euren "Euskal morfologiaren historia" (2001), erabiliz iritziá on Mitxelena:

... -ti da forma zaharra eta -k gero erantsitako elementua (edo elementuaen aztarna), nahiz ez zitzaion leku guztietan berdin erantsi (bizkaieraz edo zubereraz askoz gehiagotan gorde da -ti Erdialdeko euskalkietan baino). Gainera, bazter dialektoak izan ohi baitira maiz arrasto zaharrenak gordetzen dituztenak, arrazoi bat gehiago dugu -ti zaharragoa dela pentsatzeko.

Erantsi zaion elementua, bestalde, -ka, aditzondoak sortzeko atzizkia dateke Mitxelenaren ustez. Landuchiok por-en ordain -gati eta -gatika ematen ditu, eta "de villa en villa" honela itzultzen: lekutika lekura. Etxeparek zerutika (III, 48) dio. (...) Beraz -ti + -ka zen antzina eta gero -a galdurik -tik gelditu zen. [Azkarate eta Altuna, 2001:129]

Horren arabera, "...-ti" litzaké zaharrena, gero agertuko zén "...-tika", eta geroago "...-tik" eta baita "...-tikan" ere. Eta horietarik edozein ere erabil liteke afin sórtu ablatibo burulehak: "ti...", "tika...", "tik..." edo "tikan...", non "tikan..." horren bukaerako inesiboak gogoratzen digún "arean..." muga-adlatiboa. [544] [>>>]