Orixe (1950) bát dator kin Orduña (berriki idatzia) noiz azaltzén erdiko "-n-" hori an "nintzan"

Genioén atzo:

Oso interesgarria iruditzen zaigu zér dioen Orixe-k an bere "Euskal aditza" (1950) noiz mintzo den burúz "edin" aditz laguntzailea:

Nere ustez, "nen", "zen", "gen", auetan, "n" ori sudur-soiñuz sortua dirudi, IZAN aditzan "nin", "zin", "gin" aietan bezala. [Orixe, 1950]

Hor Orixe esaten ari da ze adibidez an:

• n-e-i-za-n > nizan > nintzan

gehitu da bitarteko "-n-" hori jarráiki prozesu fonetiko bat: sudur-soiñuz sortua. Ados.

Horrela, "n-i-n-(t)-za-n" forma horretan, izanen genuké  "-i-" partikula prepositibo datibo/direkzional zaharra, eta bere ostean "-n-" soinua, sortua bidéz mekanismo fonetiko bat.

Eta gaur azpimarratu nahi genuke ze Orixe-ren azalpen hori bát dator kin Orduña-ren azalpena an: 

• [1949] Orduña (data gabe): "Por tanto, el actual morfema '-n-' podría explicarse como reflejo de la nasal del sufijo de pasado '-(e)n/-(a)n', ..."

Bukatzen genuen atzo galdétuz hau:

Beraz, bádugu "-n-" horren utilitatea, baina ... zergátik desanbiguazio horretarako (gehienetan) aukeratuko zén "-n-" bat (eta ez beste soinu bat)?

Bai, bádugu "-n-" horren utilitatea, baina behar dugu mekanismoá (edo mekanismo bat) nondik sor zitekén justuki soinu hori. Puntu horretaz, Orduña hemen mintzo zén gain ...

... un fenómeno de origen puramente fonético, ... [Orduña, data gabe]

Baina, zehazkiago, zértan litzaké fenomeno hori puruki fonetikoa? Ikus daigun:

Por tanto, el actual morfema -n- podría explicarse como reflejo de la nasal del sufijo de pasado -(e)n/-(a)n, ... [Orduña, data gabe]

Gu ere bát gatoz. [2122] [>>>]

Orduña (data gabe): "El llamado «infijo causativo» '-ra-' no sería en realidad otra cosa que un radical verbal '*ero', ..."

Jarráituz kin atzoko puntua, Orduña-k (data gabe) ondokoa dio an bere "Aportaciones a la reconstrucción del verbo sintétivo vasco", aipatuz Lakarra:

El llamado «infijo causativo» -ra- no sería en realidad otra cosa que un radical verbal *ero, ... [Orduña, data gabe]

Gure ikuspegitik, ordea, eta atzokoan genioenez, "-ra-" hori ez litzaké baizik aditz-erro zahar bat, zeinen jatorria egonen litzake an partikula zaharrá "la/ra" (nolabaiteko aditz-argumentuen hedatzailea, aditz-irismenaren hedatzailea), an atzoko aditz-pratizipioá: *e - i - ra - n < *e - i - la - n. [1970] [>>>]