Aurreko sarreran argi gelditu da
marko orokorrá non behar dugun kokatu eztabaida hau: sintaxi buruazkenak dirá
estrukturalki askoz gutxiago efizienteak ezi sintaxi burulehenak. Horren ondorioz hizkuntza buruazkenetan beharko dirá
estrategia konpensatzaileak (hemen eta Japonian), zeinen bizkarezurra dén erabiltzea
estruktura sintaktiko sinpleagoak (hor gauzatzen dira
estuasunak) afin izan daitezen
aurreikusgarriagoak. Horrek, jakina, bádu kostu
esanguratsurik gain
eraginkortasuna.
Kostu komunikatibo hori
ordainduta ere, sintaxi buruazkenetan aurreikuspen estrukturala inoiz ez da izanen hain ajustatua nola an hizkuntzak non gako estrukturalak diren iragartzen
sistematikoki eta explizitoki (sintaxi burulehenak). Halako estruktura sistematikoki iragarleak báditu, gainera,
beste ahal klabe bat nola baita eskaintzea
askatasun diskursiboa afin jarraitu detailatzen mezua koherenteki eta eraginkorki, besteak beste.
Eta orain, saiatuko gara
marko egokian jartzen Molinarok erabilitako
experimentu-modua ere, zein oinarritzen den an grabátu eta analizátu parte-hartzaileen
zenbait arrasto elektrofisiologiko atereak ti euren
aktibitate zerebrala bitárten
irakurtzen hitzak edo testuak (erabilíz
elektrodo batzuk zein itsatsi dirén gain hiztunaren burua). Izan ere, azpimarratu behar da ze arrasto elektrofisiologiko horien
interpretazioa ez da batere evidentea, eta edozein kasutan askoz ere
gutxiago direktoki interpretagarria,
askoz ere gutxiago objetiboki interpretagarria ezi emaitzak on, demagun,
ulermen-ariketa bat.
Gauza da ze azterketa idatzi batean normalean konsideratzen da parte-hartzaileak
zénbat erantzun zuzen eta zénbat oker eman dituen (ariketa objetibo errazki interpretagarria baita),
aski berdin zaigularik zéin burmuin-prozesu gertatu diren afin ailegatu ki erantzun horiek (burmuin-arrastoen interpretazioa ez litzake batere evidentea). Arrasto elektrofisiologiko horiek, jakina,
ez dira baztertu behar, baina euren erabilera izan beharko litzaké
soilik osagarria respektu emaitza objetiboagoak zeinen interpretazioa baitá
zuzenekoa, nola dirén
ulermen-ariketak,
reakzio-ariketak,
pausak,
dudak,
jarraitutasuna,
diskursoaren analisia....
Gainera, suposatuz, adibidez, ze arrasto elektrofisiologikoek neurtzen duté
nóiz gertatzen diren desfaseak (edo "
mismatch"ak) artén hiztunaren aurreikuspen linguistikoak eta pantailan irakurritako benetako balioak (lehenago aurreikusitakoak), oso kontuan hartu beharko genuke ze
desfase guztiak ez direla berdinak: ez baita berdin huts egiteá an aurreikuspena on
elementu gramatikal bat zek baldintzatzen dú aurreko perpaus osoaren zentzua, edo erratzeá aurreikusten zerbait zek ez du
inolako eraginik gain koherentziá on aurreko diskursoa, adibidez.
Edonola ere, konparatuko balitz zéin arrasto elektrofisiologiko uzten duten hala
euskaldun natiboek euskaraz nola
gaztelaniadun natiboek gaztelaniaz, lortuko genukeena izango litzaké
material osagarri bat respektu
evidentzia anitza eta sendoa zein ari den etengabe
oihukatzen ze hizkuntza buruazkenak dirá
estrukturalki askoz gutxiago efizienteak ezi burulehenak. [268] [
⇶]
______________________________
Irakur ere sarrera hauek
1:
Unitate sintetikoak vs analitikoak
2.:
Marko orokorra: "...retrasa mucho..." (Molinaro, 2017) Etiketak: arrasto elektrofisiologikoak, eraginkortasuna, Molinaro, zientzia