osteguna, maiatza 11, 2023

Lafon (1954): "Comme Schuchardt l'a vu, 'z-' n'était pas primitivement un indice personnel; il tire son origine du 'z' de 'zan', 'zen' "il était", ..."

Irakurriz artikulu bat ganik René Lafon ("Comportament syntaxique, structure et diathese du verbe basque", 1954) aurkitzen dugú pasarte hau:

A date ancienne, le préfixe de 3 pers., dans les formes d'imparfait, n'était pas z-, mais zéro. Cet état de choses s'est conservé en biscayen,... Comme Schuchardt l'a vu, z- n'était pas primitivement un indice personnel; il tire son origine du z de zan, zen "il était", ... [Lafon, 1954, berrargitaratua an 1999:544]
Bai, erabat ados kin analisia on Schuchardt (1893), zein Lafon-ek konpartitzen zuen (horretaz ere mintzo ginen an sarrera hau). [1987] [>>>]

Etiketak: ,

larunbata, azaroa 26, 2022

Agud-Tovar (1993): "Demasiado fantástico todo"

Gure atzoko sarrera amaitzen genuén komentatzen Krutwig-en planteamendu preindoeuroparra gain "-ko" sufijoa:

Horren [Krutwig-en] arabera, "-ko" izanen litzaké sufijo preindoeuropar bat zein grekera klasikoak mailegatuko zuén, bitárten euskaran "-ko" sufijo hori izanen litzaké propioa, bere horretan gordea ti garai preindoeuroparrak

Guk, oraino behintzat, uste dugu ze "-ko" izan ahal da euskararen sufijo bat, sortua bidéz bere mekanismo sortzaile zaharrak (eta berriak) erábiliz bere materialak.

Krutwig-en planteamendu preindoeuropar horretatik segituko litzaké ze "-ko" atzizki grekoa edota guantxea izanen litzaké, jatorriz, euskararen "-ko" bera. Ez zen izanen euskaran mailegua, eta bái adibidez grekeran

Halaber, aipa daigun ze Agud eta Tovar (1993) mintzo dira gain "-ko" sufijoa an euren "Diccionario Etimológico Vasco, VI", non ez duten aipatzen Krutwig-en goragoko ikuspuntua an euren zerrendá on saioak ki erlazioantu "-ko" kin munduko hizkuntza ezberdinak, hala nola  zeltikoa (zeltiberoa), nubioa, udoa, burush., cabileñoa edo tuarega. Aipu horretan nabarmendu dugú Schuchardt, nok "-ko" horretan ikusi zuén mailegu zeltiko bat, konkretuki ti zeltiberoa:

Sch. [esan nahi baitá Schuchardt] (v. Bähr RIEV 25,243) en Iber. Decl. lo considera préstamo céltico. Observa la semejanza con el sufijo -ko nubio, pero prefiere lo de céltico. Este mismo autor RIEV 3,243 señala que -co en Austin-co es el conocido celtiber. vasco. (v. lber Dekl. 44; particularmente aquit. Estenconis Gen. XIII, 271). [Agud-Tovar, 1993:1011-1012]

Azkenik, eta náhizik laburbildu euren iritzia gain konparazio horiek, Agud-Tovar-ek diote:

Demasiado fantástico todo. [Agud-Tovar, 1993:1011-1012]

[1821] [>>>]

Etiketak: , , ,

igandea, azaroa 06, 2022

Schuchardt-ek proposatu zuén antzeko evoluzio bat an 1893

Oregi (1974) dú aipatzen nóla Schuchardt-ek proposatu zuén antzeko evoluzio bat (ikus atzoko sarrera) an bere "Sobre la formación de las flexiones de relación del verbo vasco" (1893). Honela mintzo da Oregi (1974:274):

Kasu horretan, aditz intransitibo bat bihurtzen dá transitibo. [1801] [>>>]

Etiketak: , ,

osteguna, urria 08, 2020

Schuchardt-ek (1900) buruz Leizarraga: '...ceinéc, ceinén, ceinéz se diferencian, como formas de plural, de los indeterminados...'

Atzo Josu Lavin-ek zioén:

ceinétan plurala da,
ceinetan mugagabea.

Puntu horretaz ondorengoa diosku Schuchardt-ek an bere jada aipatutako lana titúlatzen "Introducción a las obras de Leizarraga" (1986:70 [1900, alemanezko originala]), zeintaz azken aldiz mintzatu garen hemen:

[1042] [>>>]

Etiketak: , ,