Eta zénbat da 150 ms?

Genioen atzokoan ze, Coupé eta besteren experimentuan, irakurraldien iraupenak neurtzean, kendu dituzté pausa guztiak zein izán handiago ze 150 ms luze. Baina, zénbat da 150 ms? Zér egin daiteke an 150 milisegundu? Zér egin daiteke an 1'5 segundu-hamarren? Zér egin daiteke an segundu-zortziren bat

Ba, segundu-zortziren batean eman ahal dá silaba bat. Izan ere, ikusten genuén hemen edo ondorengo taulan:

nóla hizkuntzen silaba-abiadurak (Syllabic Rate) ibiltzen zirén tarten 5 eta 8 silaba segunduko, non, adibidez euskara, japoniera, edo gaztelania bera, aski hurbiltzen zirén ki 8 silaba segunduko, zein, beste era batera esanda, dá silaba bat segundu-zortzireneko, edo silaba bat 150 milisegunduko, zein den gure tituluko neurria.

Eta interesgarri iruditzen zaigu nóla, hizkuntza batzuetan bederen, pausa tipikoek irauten dutén aski antzera nola silaba tipikoek, halatan ze, bide horretatik, aztertu liteke ea pausa tipikoek hizkuntza ezberdientan antzera irauten ote duten, edo, hala ez balitz, ea hizkuntzen silaba-iraupenak eta euren pausa-iraupenak lotuta agertzen diren. Zeren, akaso, silaben martxak eragin bailezaké gain pausen luzera. [678] [>>>]

Coupé et al. (2019): "..., excluding pauses longer than 150 ms,..."

Itzul gaitezen orain ki experimentua on Coupé, Mi Oh, Dediu eta Pellegrino (2019), non, genioenez, parte-hartzaileek burutu behar zituztén irakurrali batzuk (behinda textuak egón jada ulertuak eta landuak). Eta gaurko kontua da ze, autoreek, noiz konputatú irakurraldi horien iraupenak, kendu dituzté pausa erlatiboki luzeak (esan nahi baita, luzeagoak zein pausa tipikoa), baina ez dituzte kendu pausa tipikoak edo erlatiboki laburrak:

For each recording, we extracted the duration [in seconds, excluding pauses longer than 150 ms, i.e., longer than typical phonemic silences... [Coupé, Mi Oh, Dediu eta Pellegrino, 2019]

Hortaz, baldin grabazio batean topátu pausa bat luzeagoa zein 150 ms (milisegundu), eta hortaz erlatiboki luzea, deskontatuko zutén denbora hori ti iraupena on irakurraldia, baina baldin topatú pausa bát on 149 ms, orduan ez zuten kenduko, hola guztira geldítuz erlatiboki laburrago horixe zein hasieran zén ondo luzeago (esan nahi baita ze pausa luzeago horiek, behin kenduta, konputatuko luketé zero, bitárten laburragoak, bertan utzita, konputatuko luketé 149).

Gauza da ze, pausa luzeago horiek (>150) izan lezaketé arrazoi linguistikoren bat, antzera nola pausa laburragoek ere izan lezaketén eurena, eta ez dirudi egokiá soilik konputatzea pausa ertain eta laburrak, pasatuz pausa luzeenak ki konputatu nola balirán laburrenak (behin kendutakoan).

Kentzen hasita, akaso autoreek kendu beharko zituztén pausa guztiak, edo denei emán iraupen bera (adibidez 150 ms). Gure ustez, ordea, egokiagoa izanen zen iraupenak ez ukitzea, eta gero aztertu nóla banatzen dirén pausa horiek guztiak artén hizkuntzak, zeren banaketa horretan ere egon liteké informazio interesgarria. [677] [>>>]