Zéin diferentzia (dudagabe, handia) izanen da arten "aurka" eta "versus" afin izan hain diferenteki tratatuak?

Aurreko postaren harian (non kondatzen bainuen nóla artikulu batean kendu behar izan nuén "aurka" burulehen bat, adibidez), gogoratu naiz kin galdera bat zein egin baitzuén Dionisio Amundarainek gain erabilera ziertoa on "aurka" prepositiboa an pilota-mundua (eta zein jada aipatu genuén hemen), adibidez an:

Lazkao aurka Beasain 

Galdera horren ostean agertu zirén zenbait erantzun aski negatibo respektu erabilera hori, baina baita ondorengo komentarioa ere, galdetuz zergátik ez diren planteatzen ber arazoak respektu "versus" prepositiboa ere, zein, bistan denez, dén berdin burulehena, eta, dakizuenez, Euskaltzaindia-k onartua (ikus "versus", adverbioa? [2014]):

2004-06-08 / 13:10 / Aitor Ugarte Arruebarrena

Eta, Lazkao versus Beasain edo Lazkao vs Beasain? Hori onartuko genuke?

(AITOR UGARTE ARRUEBARRENA itzultzailea da)

Zéin diferentzia (dudagabe, handia) izanen da artén "aurka" eta "versus" afin izan hain diferenteki tratatuak? [514] [>>>]

EHUko Euskara Zerbitzutik: "...euskara estandarrera moldatzea edota posible ez balitz, beste hizkuntza batean prestatzea artikulua"

Aurreko sarrera batean irakurtzen genuén pasarte bat aterea ti gure "Hizkuntza bere osotasunean" (2017), hain zuzen hau:

Gaitasun biologikoa versus teknologia linguistikoa 

Ondo ezberdindu behar ditugu gaitasun linguistikoa eta teknologia linguistikoa, gaitasun biologikoa eta tresna kulturala. Adibidez, gaitasun kognitibo zenbatzailea edo errekurtsiboa dira potentzialitate natural-biologikoak, eta zenbakiak edo baliabide sintaktiko-diskurtsibo buru-lehenak dira teknologia kulturala zeinen bitartez (hobeto) inplementatzen dugun gure gaitasun zenbatzailea edo errekurtsiboa, azken buruan esanguratsuki potentziatuz gure efizientzia eta eraginkortasun komunikatiboa. [2017]

Eta gauza da ze azken textu hori (2017), nik idatzitakoa izanik ere, oso da ezberdina tikan nire lehenengo versioa (2016) non nioén:

4. Gaitasun biologikoa aurka teknologia linguistikoa

Ondo ezberdindu behar ditugu gaitasun linguistikoa eta teknologia linguistikoa, gaitasun biologikoa eta tresna kulturala. Gaitasun kognitiboak dira potentzialitate natural-biologikoak (adibidez, gaitasun kognitibo zenbatzaile edo rekurtsiboa), bitartean-ze baliabide linguistikoak dira tresna kulturalak zeinek lagundu implementatzen efektiboki gure komunikazioa (esan nahi baita ze zenbakiak eta baliabide sintaktiko-diskurtsibo ahatsuak ez dira baizik teknologia zeinek lagundu inplementatzen inoren gaitasun zenbatzailea edo rekurtsiboa, hurrenez hurren). [2016]

Gero, jakingo nuen ze:

Euskara Zerbitzutik jakin dugunez, zure artikuluak ez ditu betetzen eskatzen dituzten irizpideak, eskertuko genizuke azaroaren 25erako euskara estandarrera moldatzea edota posible ez balitz, beste hizkuntza batean prestatzea artikulua. [2016]

Behin berridatzi ondoren, geldituko zén nola irakurri duzuen:

4. Gaitasun biologikoa versus teknologia linguistikoa

Ondo ezberdindu behar ditugu gaitasun linguistikoa eta teknologia linguistikoa, gaitasun biologikoa eta tresna kulturala. Adibidez, gaitasun kognitibo zenbatzailea edo errekurtsiboa dira potentzialitate natural-biologikoak, eta zenbakiak edo baliabide sintaktiko-diskurtsibo buru-lehenak dira teknologia kulturala zeinen bitartez (hobeto) inplementatzen dugun gure gaitasun zenbatzailea edo errekurtsiboa, azken buruan esanguratsuki potentziatuz gure efizientzia eta eraginkortasun komunikatiboa. [2017]

non desagertu dirén:

1. aurkaritzako "aurka" prepositiboa, zein jada erabili den, batez ere an pilota-iragarkiak.
2. aurkaritzako "bitartean-ze" prepositiboa, zein jada erabili den an bere formá "bitartean-eta", prepositiboa ere.
3. "ze" konpletiboa (ez darama marka subordinatzailerik), jada erabilia.
4. "... tresna kulturalak zeinek lagundu implementatzen..."erlatibo murriztaile ez-jokatua, zein ez den baizik beste perpaus subordinatu ez-jokatu bat, hori bai, erlatibo murriztailea ergatiboa delarik.
5. "...ez dira baizik teknologia...", zein jada erabili den.

Estruktura guzti horiek, gure ustez, dirá, gaur bertan, ondo erabilgarriak tikan jarrera ireki bat (edo, gutxien gutxienik, horretaz mintzo liteke), baina, bistan denez, EHUko Euskara Zerbitzukoak ez zeudén, 2016an bederen, bereziki interesatuak. [513] [>>>]

Koordinazioa egin beharko litzaké onartuz irizpide zabalena, ez murritzena

Miriam Urkia-k atzo egin zuén bere hitzaldia ki sartu osoki an Euskal Akademia (eta hala izán euskaltzain oso), hala nola bere kargu berriaren zina. Urkia dá:

Hiztegi Batuko lantaldeko kide 1999tik, eta Euskaltzaindiaren Hiztegiaren arduradun 2013tik. [Plazaberri, Euskaltzaindia]

Ez da, ez, erantzukizun makala. Bere sarrera-hitzaldian, Urkia honela mintzatu da:

Guzti hau [Euskaltzaindiaren emaitzak] elkarlanaren fruitua dela esan du, beste behin, Aretxabaletako euskaltzaleak: “Saregilez josia dago Euskaltzaindia: zein bere aldetik bere sarea ehuntzen, hau da, arautzen. Armiarma-sare handi bat osa dezakegu IKER sailekoen artean. Eta, horrekin batera, ez ditzagun JAGON saileko lagunak ahaztu, sare-konpontzaileak, sareak oraindik erabat bukatu gabe ditugu-eta”. Zentzu honetan, bere ametsa partekatu du entzuleekin euskaltzain osoak: “Kofradia bat da amesten dudana, saregileak eta sare-konpontzaileak batuko dituena. Eta izan badugu Euskaltzaindia, baina guztiak modu finean saretzea besterik ez da falta, hau da, koordinatzea”. [Plazaberri, Euskaltzaindia]

Ederki dago hori. Baina, mesedez, koordinazio fin hori egin dadín erabiliz jarrera irekia, nondik atera beharko liraké irizpide zabalak, non ideia funtzionalak hartu beharko lirake oso kontuan, eta non utzi beharko litzaioke tarte handia ki erabiltzailea afin berak aukeratu ahal dezan, bereziki an gai konfliktiboak, non irizpide estu eta murriztaileak erabiltzea izan daiteké bereziki kaltegarria.

Horren adibide bat litzaké, an esparru lexikoa, hori-konfliktoa artén "erradiografia" eta "radiografia" (eta antzeko hitzak), zeintaz jada mintzatu gara hemen:

• "erradiografia" vs "radiografia"

• Hitz laburrak edota laburtuak: bereziki beharrezkoagoak an sintaxi buruazkena
  

• Elementu kimikoa báda "radioa" 

eta non, finean, aukeratu baita forma gutxien funtzionala, eta gainera, gutxien tradizionala (esan nahi baita "erradiografia"), ordezta emán aukera bikoitza: "(er)radiografia".

Jakina, esparru sintaktikoan ere jokatu beharko litzake kin ber jarrera irekia eta irizpide ondo zabalak, bereziki an gai konfliktiboak non irizpide funtzionalak dirén inportanteak:

• Behar da jarrera irekia, behar dira aukerak

• Bibliografia egoki batean...

Bai, bereziki halako kasuetan, jokatu beharko litzake onartuz irizpide zabalena, ez murritzena, emanez hautatzeko aukerak ki erabiltzaileak, eta ez kenduz. [484] [>>>]