Saiatuz irabazten mundu oso bat expresio, mundu oso bat aukera komeunikatibo: horixe da kuestioa eta abiapuntu egokia

"hen" genitiboa ez da baizik beste saio bat barné prozesua zein hasi zen noiz, 1997ko ekainaren 20an, depositatu nuén nire tesi doktorala buruz teoria ekonomikoa an EHU, eta non, jada nintzelarik ziertoki kontziente respektu diferentzial komunikatibo handia arten sintaxi burulehenak eta buruazkenak, idatzi nahi izan nuén "of" genitibo mailegatua hala nola ere beste testigantza burulehen batzuk an esaldi solteak nola ondorengoa idatzia an oin-ohar bat (baita erabili nuén "in" mailegatua an titulua) :

Ohar bedi irakurlea kanpo-aukeraren balioa ezin litekeela 1 izan. Hala izaten da in literatura buruz to kanpo-aukerak in negoziazio-jokuak of eskaintza alternatiboak à la Rubistein. [Nire tesia, 1997:50]

Esaldi horretan dugú, beraz, lehenengo saio genitibo hori, "of" mailegatua, zeini gero jarraikiko zitzaizkion, nagusiki, "on", "e-" eta, orain "hen", denak ere derivatuak arartez desdoblamendua hen partikula genitiboak:

euskaldun-h(ar)en egunkaria = a egunkaria hen euskalduna(k)

Goragoko "in" mailegatua ere laster pasatuko zen ki "an" desdoblatua:

etxe(eta)-han = an etxea(k)

Baina, kuestioa, sakoneko kuestioa ez da hori. Kuestioa da ze, halako desdoblamenduak erabilita, irabaz daiteké mundu oso bat expresio, mundu oso bat aukera komunikatibo, halakoa baita diferenzia informatibo-expresibo potente arten prosa eta diskurso progresibo potentea eta prosa eta diskurso regresibo ahalgabea. Eta, areago, ezin egon daiteke. Horixe da kuestioa eta abiapuntu egokia. [⇶]

______________________________

Ikus hemen ere.

Hizkuntza persiarrean báda "e" genitiboa: 1) fonetikoki baturik, 2) fonetikoki sendotua

Jarraiturik burúz arintasun fonetikoa on "e" preposizio genitiboa, jakin dut ze hizkuntza persiarrean (deitzen Farsi) dá existitzen "e" preposizio genitiboa, zein...

1. ... ematen da fonetikoki baturik ki buru genitiboa:
   

   ostâde fârsi = teacher of farsi [ikus video hau buruz genitibo persiarra]

2. ... ematen da fonetikoki sendoturik, bihurtuz "ye", noiz buru genitiboa amáitu an vokala:
   

   dâneshjuye zabâne fârsi = student of farsi language [ikus video hau buruz genitibo persiarra]

Eta gauza da ze orrialdeotan ere proposatu da:

1.  "e" euskal baliabide prepositiboa fonetikoki batzea ki osagarri genitiboa (eta ez ki buru genitiboa nola an farsi):
   

   ikaslea e-farsi = ostâde fârsi

2. "e" euskal baliabide prepositiboa fonetikoki sendotzea, bihurtuz "en" edo "on" (eta ez "ye" nola an farsi):
   

   ikaslea on farsi hizkuntza = dâneshjuye zabâne fârsi

Oso interesgarria irudutzen zait guzti hau. [426] [>>>]

Alemanean estruktura genitiboak aukeran

Jakin ahal izan dudanez, hizkuntza alemanean existitzen dirá bi modu burulehen afinda emán ideia genitiboa, hala nola ere bi modu buruazken, zeinen erabilera-esparrua dén askoz ere mugatuagoa. Ikus ondoko adibideak burúz aipatutako bi modu burulehenak (hemen, zein baita lehenengo emaitza noiz bilatu an Google: "genitive in german"):

The first example uses the German genitive to show possession.

Das ist der Hund des Mannes. [artikulua eta izena doaz an genitiboa]
That is the dog of the man.

This example shows how the same sentence would be spoken (with the genitive replaced by "von" and the dative).

Das ist der Hund von dem Mann. ["von" + art. eta iz. an datiboa]
That is the dog of the man.

Bestalde, iturri horren arabera, a-forma kin "von" eta datiboa (edo kin "vom" = "von + dem") mintzatuan arituko litzake nagusitzen ki forma kin kasu  genitiboa [ikus aipatutako webgune bera]:

The genitive [an goragoko 1. forma] is used more in written German and is hardly used in spoken language. In spoken, everyday German, "von" plus the dative [goragoko 2. forma] often replaces the genitive [goragoko 1. forma].

Euskaraz, erabiliz "on" edota "e-" baliabide genitiboak honela litzake goiko esaldi hori:

Hori da (a) txakurra on gizona.
Hori da (a) txakurra e-gizona.
Das ist der Hund von dem Mann.  (Das ist der Hund vom Mann.)
That is the dog of the man.

Azkenik esan ze, ikusten dudanez, soilik a-estruktura kin "von" dá erabilera orokorrekoa, esan nahi baita ze soilik horrek balio du an erabilera guztiak. Baina gauza da ze, guztira, dauzkagu lau modu ki eman estruktura semantikoki genitiboak, eta euren esparruetan aukeran. [424] [>>>]

on: genitiboa (noren, nongo)

euskaldunaren etxea = etxea (h)onena: euskaldunarena = etxea on euskalduna 

euskaldunon etxea = etxea on euskaldunak

Azken buruan "on" dá lekuzko adverbio zahar bat, hurbilekoa:

"(h)o" erakuslea + "-n" inesibo/genitiboa = on inesibo/genitiboa

Bestalde daukagú genitibo lekuzkoa ("mendiko zuhaitzak"), zein ahal dan ondo adierazi erabiliz ber partikula genitiboa:

mendiko zuhaitzak = zuhaitzak on mendia

Genitiboaren "-n" hori da ber atzizkia on kasu inesiboa (zein halaber gehitu zitzaion ki ustezko genitibo zaharra "-e"). Eta genitibo lekuzkoaren azpian ere datzá ber "-n" inesiboa: "-n + -(k)o" = "-(k)o" ("-(k)o" finean dá erlazionatzaile orokor bat). Bádirudi ze, munduan zehar, ez dela arraroa topatzea kasu inesiboa an sorrera on kasu genitiboak (berdin nola ez dan arraroa ze hizkuntzak gramatikaliza ditzaten euren genitiboak abiatuz ti elatiboa: "(-)ti").

Hona hemen beste adibide batzuk non preposizio genitiboak diran konbinatzen kin beste elementu prepositibo batzuk:

• Horrek ez du zerikusirik kin planteamenduak on enpresa kooperatiboak zein ari diran sortzen an herrialde pobreak.
• Ez da arraroa topatzea atzizki inesivoak an oinarria on baliabide genitiboak edo erlatiboak.

[159] [⇶]