Batez ere baldintza eta behar linguistikoak exigenteagoak egiten doazenean, hizkuntzak jotzen duté ki kokatu sujetua (tipikoki thematikoa) an posizio kanoniko gerota aurreratuagoa, eta objetua (tipikoki rhematikoa) an posizio kanoniko gerota atzeratuagoa

Aurreko sarreretan saiatu gara ikusten nóla Ojibwa hizkuntza ezin den konsideratu salbuespen bat ki tendentzia universala aldén kokatu informazio berria an esaldi-bukaera. Hortaz, gogoratu nahi dugu ze Dryer (1980) honela mintzo zén gain Ojibwa: 

Furthermore, Creider (1975) and Tomlin and Rhodes (1979) present evidence that the tendency for new information to occur late in sentences may not be universal. Tomlin and Rhodes argue that the opposite tendency exists in Ojibwa. [Dryer, 1980:175]

hala ere, ikusi dugu nóla hizkuntz ipar-amerikar hori askoz hobeki erabil litekén aldéztuz tendentzia universal hori:

• Gerota argiago ikusten ari gara ze Ojibwa ezin liteke erabili nola kontradibidea respektu ustezko tendentzia orokorra aldén kokatu informazio berria an esaldi-bukaera, eta bai askoz errazago alderantziz, nola beste adibide bat areago indártuz tendentzia hori
  

• Orohar espero dugú informazio rhematikoena an objetua, eta ez an sujetua, halan-ze Ojibwa-ren SVO ordena maizkoen horretan, tipikoki informazio berria agertuko litzaké an esaldi-bukaera

Batez ere baldintza eta behar linguistikoak exigenteagoak egiten doazenean, hizkuntzak jotzen duté ki kokatu sujetua (tipikoki thematikoa) an posizio kanoniko gerota aurreratuagoa, eta objetua (tipikoki rhematikoa) an posizio kanoniko gerota atzeratuagoa. 

Egon daitezke baldintza eta behar komunikatibo bereziak (gaiti oso kontextualak) non sujetuak izaten diren hain eskuragarriak ti kontextua zeinda gehienetan ez dira ematen explizituki, edo ematekotam, ematen dira an bukaera (an OVS edo VOS). Baina, gure analisitik, halako egoera bat soilik manten liteke azpi aipatutako baldintza oso bereziak, zeren behar komunikatiboak akontextualagoak egitean (eta hortaz exigenteago) gerota gehiago beharko dirá sujetuak an esaldi-hasiera (zatio arrazoi diskursibo-funtzionalak).

Gainera, gertatzen da ze sujetuak ez dira bereziki dependenteak ti sintaxi burlehena edo buruazkena, halan-ze orohar aski erraz mugi daitezke ki hasierako posizio kanonikoa. Eta hala egiten dute. [1710] [>>>]

Western Naskapi hizkuntza: datu gutxi baina bát etorriz kin atzokoak eta herenegungoak

Azkenik, Christianson-ek (2002) aipaten dú Western Naskapi hizkuntza, zein orobat dén erlazionatua kin Ojibwa-Odawa an hizkuntz familia algonkiarra:

Autoreak ia ezin du eman batere daturik gain Western Naskapi hizkuntza, baina bái ondorengo datua:

 

Hortaz, berriro ikusten dugu nóla esaldi direktoak agertzen dirén askoz maizago zein esaldi inversoak, antzera nola atzo eta herenegun. [1709] [>>>]

Fox (Mesquakie) hizkuntza algonkiarrean ere, antzera

Jarráituz kin hizkuntza algonkiarrak zein diren erlazionatuak kin gure intereseko Ojibwa:

Christianson-ek (2002) aipatzen ditú datu batuzk referituak ki Fox (Mesquakie) hizkuntza, non errepikatuko dirén ber tendentiak zein agertzen zirén an atzoko Passamaquody hizkuntza:

Thomason found that only 6% (9/149) of the transitive sentences contained both overt NPs. And the inverse was much less frequent than the direct: The same text contained only 15 inverse verbs, compared to 134 direct. [Christianson, 2002:78]

Ikusten denez, Fox (Mesquakie) hizkuntzan ere, SVO ordena dá maizkoena. [1708] [>>>]

Passamaquody: beste hizkuntza algonkiar bat erlazionatua kin Ojibwa

Chistianson-ek (2002) aipatzen ditú beste hizkuntza batzuk erlazionatuak kin Odawa-Ojibwa (zein pertenitzen dirén ki hizkuntz familia algonkiarra), hala nola Passamaquody hizkuntza:

jarraian koméntatuz ondorengo ikerketa ganik Bruening (2001) gain hizkuntza horren hitz-ordena:

Gaur interesatzen zaigu nabarmentzea nóla erlatiboki gutxitan agertzen dirén esaldi transitiboak (direktoak edo inversoak) kin sujetua eta objetua explizituak, esan nahi baita ze, lagin horretan bederen, esaldiak ondo sinpleak izaten dira, baina noiz agertu bi osagai horiek explizituki, gehien-gehienetan agertuko dirá an estilo direktoa:

Regarding the inverse, Bruening found that it was used far less frequently than the direct, so much so that frequency counts were unreliable. [Christianson, 2002:76]

eta gehien-gehienetan agertuko dirá an ordena SVO:

Bruening noted that few sentences occurred with more than one overt NP [sujetua edo objetua], but when they did, 79% (49/62) occurred in SVO order. [Christianson, 2002:76]

izánki beste bost ordenen maiztasunak oso baxuak (altuena: VSO kin %6):

The other orders occurred with the following frequency: SOV (5%. 3/62). VSO (6%. 4/62). VOS (5%. 3/62). OVS (3%. 2/62). OSV (2%. 1162). [Christianson, 2002:76]

orohar berriro erakutsiz ze, noiz agertzen dirén sujetua eta objetua, hizkuntza algonkiarren ordena erabiliena izaten dá SVO. [1707] [>>>]

Ojibwa-ren VSO ematen dá an egoera oso kontextualak, non eman ohi da aditz soila (nola espero genuke)

Zioén Dryer-ek (an bere "On the six-way word order tipology", 1997:96-97) nóla Tomlin eta Rhodes-ek (1979) ez zuten aldarrikatu VOS nola ordena maizkoena an Ojibwa, baizik-ze soilik postulatu zutén VOS nola Ojibwa-ren oinarrizko ordena (saiátuz azaltzen diferentziá artén Tomlin eta Rhodes-en VOS ordena (1979) eta bere SVO ordena maizkoena,):

It should be noted, however, that Tomlin and Rhodes made no claim that VOS is most frequent, only that it was basic. Their notion of basic word order is different from the one assumed in this paper.

Hortaz, proposamen ezberdin horiek justifikatuko liraké zatio euren definizio diferenteak on oinarrizko ordena. Horretaz mintzao da Christianson (2002) hemen ere:

Edonola ere, sarrera honetan azpimarratu nahi genuke nóla Tomlin eta Rhodes-en ordena neutro hori gertatzen dá hantxe non normalean ematen dirén aditz soilak (gabén osagarri explizituak):

... VOS order, since it occurs in contexts where one usually finds verb-only sentences (with pro-dropped NPs), ...

esan nahi baita ze VOS ustez neutro hori gertatuko litzaké an egoera oso kontextualak, antzeko kontextualak nola horiek non erabiltzen dén aditz soila (gabén osagarri explizituak). 

Bai, hala espero genuke: bukaerako sujetuak gertatzen dirá justuki an egoera oso kontextualak, antzeko kontextualak nola horiek non ez diren ematen explizituki. Baina, sujetua axola denean, sujetua ez denean hain kontextuala, edo hobeto, sujetua eta objetua ez direnean hain kontextualak (biak obviagarriak) askoz gehiago gertatuko dá SVO zein VSO, hala perpaus nagusietan nola  subordinatuetan.

Horrek guztiak konfirmatzen dú gure buruketa ezen egoera sinple oso kontextualetan sujetua gehienetan ez da emanen explizituki, eta ematekotan, ondo ager liteke bukaeran (kontextulaki aski argi baitago), baina egoera komunikatiboak konplexuago bihurtzen direnean, báda tendentzia argi bat (sinkronikoa eta diakronikoa) aldén ordena progresiboago bat, non sujetuak izaten duén joera sendoa aldén aurreneko posizioa, bitárten objetuak jotzen duén ki bukaera (geldiroago, zeren hor askotan dependentzia gehiago sartzen dirá an ekuazioa).

Beraz, eta amaitzeko, Ojibwa-ren VSO ematen dá an egoera oso kontextualak, non eman ohi dén aditz soila. [1706] [>>>]

Orohar espero dugú informazio rhematikoena an objetua, eta ez an sujetua, halan-ze Ojibwa-ren SVO ordena maizkoen horretan, tipikoki informazio berria agertuko litzaké an esaldi-bukaera

Azken sarreretan saiatzen ari gara diluzidatzen ea Ojibwa sintaxia ez den bat egiten kin joera orokorra aldén kokatu informazio berria an esaldi-bukaera (ikus "Mundu-mailan, OVS ordena balitz sinkronikoki maizkoa eta diakronikoki gerota maizkoagoa, hori bái izanen litzake erakusle argia on joera bat buruzki kokatu informazio berria lehenago ze informazio zaharra"):

Dryer-ek (1980:175) atzo eskaini zigún argumentazio bat zein zen oinarritzen an bi premisa afinda iritsi ondorio bat:

... if there is a universal tendency for new information to occur in clause-final position, and if sentential NP's tend to be new information, then one would expect that sentential NP's would tend to occur in clause-final position. [Dryer, 1980:175]

nahiz gero zabaltzen zituén zenbait duda gain demostrabilitatea on premisa horiek:

Neither of the premises of the explanation are demonstrably true. [Dryer, 1980:175]

Hortaz, eta Dryer-en lehenengo premisari eutsiz, ezin liteke demostratu ze existitzen da ...

... a universal tendency for new information to occur in clause-final position, ... [Dryer, 1980:175]

Beherago, Dryer-ek zehazten dú:

Furthermore, Creider (1975) and Tomlin and Rhodes (1979) present evidence that the tendency for new information to occur late in sentences may not be universal. Tomlin and Rhodes argue that the opposite tendency exists in Ojibwa. [Dryer, 1980:175]

Ildo horretatik, saiatu gara aztertzen zéin ote den hitz-ordena maizkoena an Ojibwa (ikus hemen):

Christianson-ek berak interpretatzen dizkigu datu horiek esánez:

Verb form varied predictably according to question type, and one word order (SVO) occurred far more frequently than would be predicted by question type alone. [Christianson, 2002:96-97]

horrela konfírmatuz emaitzak on Proulx (1991) eta Dryer (1997). Hortaz, bádirudi ze, genioenez sorpresiboki, SVO ordena ageri dá askoz maizago zein beste edozein ordena an Ojibwa hizkuntza.

ondorioztatuz ze ordena maizkoena dá, alde handiz, SVO.

Eta gauza da ze, orohar espero dugú informazio rhematikoena an objetua, eta ez an sujetua, halan-ze SVO ordena maizkoen horretan, tipikoki informazio berria agertuko litzaké an esaldi-bukaera. Esan nahi baita ze Ojibwak ez dirudi kontradibide batere egokia respektu tendentzia orokorra aldén kokatu informazio berria geroago zein informazio zaharragoa, an bukaera. Eta Dryer-ek begiratutako perpaus osagarrietan, tendentzia hori mantentzen da: ikusi dugunez, esaldi horiek bukaeran kokatzen baitira, eta gehien-gehienetan an SVO ordena eurak ere, esan nahi baita kokátuz perpaus osagarriko informazio rhematikoena preseski an esaldiko bukaera-bukaera. [1705] [>>>]

Beste perpaus konpletibo (nominal) bat, orain kin sujetua integratua an aditz-morfologia

Balíatuz jada ikusitako adibideak, gogoratuko dugú ondorengo erabilera non agertzen zaigún perpaus nominal (osagarri) bat, nahizta kasu honetan perpaus horren sujetua agertzen dén integratua an aditz-morfologia (pluraleko 1. persona baita). Valentine-k ematen zigún adibidea (2001:529-530):

Mewnzha (long ago) gaa-zhiwebziyaan (what happened to me) gii-waabmangid (we saw) aw (that) meko-bmased (who is a bear walker) [Valentine, 2001]

A long time ago it happened to me that we saw this bear-walker

Kasu horretan ere, nola atzokoan, perpaus osagarria (nominala) kokatzen dá an esaldi-bukaera; eta areago, baita esaldi osagarri horretako objetua (tipikoki esaldiko parte rhematikoena) ageri da justuki an esaldiko bukaera. [1704] [>>>]

SVO ordena an perpaus nagusia, eta SVO ordena an perpaus osagarria

Ikusten genuén atzo Dryer-en (1980) adibide bat non agertzen zén ondorengo perpaus osagarri (nominal) ez-transitiboa:

non, supósatuz oinarrizko VOS an Ojibwa, perpaus-objetu osagarria mugituko litzakén ki esaldi-bukaera osátuz VSO ordena (O horretan agertzen dá perpaus osagarria, non bilduko litzakén esaldiko informazio rhematikoena). Adibide horretan, perpaus osagarria ez da transitibo direktoa kin sujetua eta objetua explizituak, halan-ze bihar ikusiko dugu zér gertatzen den kasu horrexetan.

Adibide transitibo hori ematearren, erabili ahal dugú hemengo adibidea, non justuki agertzen zitzaigún perpaus osagarri bat an estilo transitibo direktoa (maizkoena) non explizituki agertzen dirén bai sujetua eta baita objetua ere (biak ere obviatiboak, printzipioz akontextualenak):

Hor ageri zaigú SVO ordena an perpaus nagusia, kin bere parte rhematikoena an bukaerako O (objetua), non aurkitzen dén perpaus osagarria. Gainera, perpaus osagarri horretan ere mantenduko dá SVO estruktura (an estilo direktoa, ondo maizkoena), non berriro ere parte rhematikoena (printzipioz, bere objetua) aurkituko dugún an bukaera, halan-ze, esaldiko elementuko rhematikoena aurkituko litzakén justuki an esaldi-bukaera. [1703] [>>>]

Gerota argiago ikusten ari gara ze Ojibwa ezin liteke erabili nola kontradibidea respektu ustezko tendentzia orokorra aldén kokatu informazio berria an esaldi-bukaera, eta bai askoz errazago alderantziz, nola beste adibide bat areago indártuz tendentzia hori

Azken sarreretan ari gara komentatzen zértan den Ojibwa hizkuntzaren hitz-ordena, zeren, gogoratu nahi dugunez, Dryer-ek (1980) aipatzen zuén Ojibwa nola kontradibide posible bat respektu ustezko tendentzia orokorra artén munduko sintaxiak aldén kokatu informazio berria an esaldi-bukaera (ikus "Mundu-mailan, OVS ordena balitz sinkronikoki maizkoa eta diakronikoki gerota maizkoagoa, hori bái izanen litzake erakusle argia te joera bat ki kokatu informazio berria lehenago ze informazio zaharra"):

Dryer-ek (1980:175) atzo eskaini zigún argumentazio bat zein zen oinarritzen an bi premisa afinda iritsi ondorio bat:

... if there is a universal tendency for new information to occur in clause-final position, and if sentential NP's tend to be new information, then one would expect that sentential NP's would tend to occur in clause-final position. [Dryer, 1980:175]

nahiz gero zabaltzen zituén zenbait duda gain demostrabilitatea on premisa horiek:

Neither of the premises of the explanation are demonstrably true. [Dryer, 1980:175]

Hortaz, eta Dryer-en lehenengo premisari eutsiz, ezin liteke demostratu ze existitzen da ...

... a universal tendency for new information to occur in clause-final position, ... [Dryer, 1980:175]

Beherago, Dryer-ek zehazten dú:

Furthermore, Creider (1975) and Tomlin and Rhodes (1979) present evidence that the tendency for new information to occur late in sentences may not be universal. Tomlin and Rhodes argue that the opposite tendency exists in Ojibwa. [Dryer, 1980:175]

Hortaz, gerota argiago ikusten ari gara ze Ojibwa ezin liteke erabili nola kontradibidea respektu aipatutako tendentzia hori, eta bai askoz errazago alderantziz, nola beste adibide bat areago indártuz tendentzia hori. Dryer-ek berak, an bere 1980ko papera, dio:

non, supósatuz oinarrizko VOS an Ojibwa, perpaus-objetu osagarria mugituko litzakén ki esaldi-bukaera osátuz VSO ordena (O horretan agertzen dá perpaus osagarria, non bilduko litzakén esaldiko informazio rhematikoena). Adibide horretan, perpaus osagarria ez da transitibo direktoa kin sujetua eta objetua explizituak, halan-ze bihar ikusiko dugu zér gertatzen den kasu horrexetan. [1702] [>>>]

Christianson (2002): "The rigid SVO order observed in (1.12) strongly suggests an underlying SVO word order for all clauses. "

Atzokoan ikusten genuén nóla:

• Christianson (2002): "... in subordinate direct clauses, word order is limited to SVO when the two NPs are both marked as obviative"

non autoreak ematen zigún adibide bat (1.12), zeintaz, gero, zioén:

The rigid SVO order observed in (1.12) strongly suggests an underlying SVO word order for all clauses. [Christianson, 2002:46]

Christianson-ek ez ditu aipatzen Proulx-en datuak (1992), zek berriro apuntatzen dute an ber direkzioa. [1701] [>>>]

Christianson (2002): "... in subordinate direct clauses, word order is limited to SVO when the two NPs are both marked as obviative"

Jarráituz kin Odawa (zein den Ojibwa-ren hizkera bat), ikus daigun zerbait gain bere hitz-ordena barnén  perpaus subordinatuak: gauza da ze noiz perpaus subordinatu direktoak (guztiz maizkoenak) erakusten dituzté sujetua eta objetua zein ez diren oso kontextualak (in a more peripheral place in the discourse/context), soilik emanen dirá an SVO ordena: 

Hori litzaké egoera gutxien kontextualena (bai sujetua eta baita objetua ez-oso kontextualak), eta justuki hor, noiz erábili estilo direktoa (ez gara sartuko an gehiegizko xehetasunak, baina, esan bezala, estilo hori erabiliko dá gehien-gehienetan) soilik erabiliko dá SVO ordena. [1700] [>>>]

Christianson (2002): "... and one word order (SVO) occurred far more frequently than would be predicted by question type alone."

Aurreko sarreretan egon gara saiatzen deskribatzen zéin den Ojibwaren hitz-ordena maizkoena:

• Dryer-en kontaketa informalean, SVO ordenaren maiztasunak sobera bikoizten dú hurrengo ordenarena, zein dén VOS

• Dryer (1997), aipátuz datuak on Proulx (1991): "Both my counts and Proulx's show SVO considerably more frequent, ..."

aurkítuz ze, printzipioz sorpresiboki, hitz-ordena hori ez den izaten VOS, nola agertzen zén an Tomlin (1986) jarráiki Rhodes-en komunikazio personal bat (ikus sarrera hau):

Ojibwa VOS

baizik-ze askoz maizago agertzen zaigú SVO ordena. Eta emaitza horixe agertzen da an azterketa ganik Christianson (2002), non agertzen zaizkigun honako datuok (2002:96-97):

Christianson-ek berak interpretatzen dizkigu datu horiek esánez:

Verb form varied predictably according to question type, and one word order (SVO) occurred far more frequently than would be predicted by question type alone. [Christianson, 2002:96-97]

horrela konfírmatuz emaitzak on Proulx (1991) eta Dryer (1997). Hortaz, bádirudi ze, genioenez sorpresiboki, SVO ordena ageri dá askoz maizago zein beste edozein ordena an Ojibwa hizkuntza. [1699] [>>>]

Christianson-ek (2002) aztertzen dú Ojibwaren hizkera bat: Odawa (haren hitz-ordenak eta euren prozesamendua)

Bilátuz informazioa gain Ojibwaren hitz-ordena, aurkitu dugú ondorengo 2002ko doktore-tesia ganik Tobias Christianson, zeintan ez den soilik aztertzen hitz-ordenen puntu hori, baizik-ze, gainera, autorea saiatzen dén aztertzen nólako erraztasunez prozesatzen dirén ordena ezberdinak an Ojibwaren hizkera bat: Odawa.

Christianson (2002:21) honela mintzo da gain erlazioa arten Odawa eta Ojibwa:

Esan nahi baita ze Odawa izanen litzaké hizkera bat barnén Ojibwa hizkuntza. Ondorengo sarreretan aipatuko dugu doktore-tesi hori arrén hobeto ezágutu Ojibwa. [1698] [>>>]

Dryer (1997), aipatuz datuak on Proulx (1991): "Both my counts and Proulx's show SVO considerably more frequent, ..."

Jarráituz mintzatzen gain maiztasunak on Ojibwa hizkuntzaren hitz-ordenak, Dryer-ek (1997) ematen zigún atzo bere lehenengo hurbilketa bat, zeini, gero, atzoko ber aipuan, gehitzen zizkion beste datu batzuk, Proulx-ek (1991) emanak, non azken autore horrek jasotzen zuén are maiztasun erlatiboki handiagoa aldén SVO ordena respektu bigarren ordena maizkoena, zein, kasu honetan, jada ez zen VOS, baizik VSO:

Both my counts and Proulx's show SVO considerably more frequent, though the percentage SVO is higher in Proulx 's counts (63%).

Hortaz, bi azterketa horietatik ateratzen dá antzeko emaitza respektu maiztasun argiki handiena on SVO ordena, nahiz Proulx-en emaitzetan bigarren ordena erabiliena zén VSO, eta ez VOS, zein zén Dryer-en atzoko bigarren ordena. Alde horretatik, azpimarratu ze, Proulx-en lanean, VOS agertzen dá erlatiboki arras gutxiago zein SVO. [1697] [>>>]

Dryer-en kontaketa informalean, SVO ordenaren maiztasunak sobera bikoizten dú hurrengo ordenarena, zein dén VOS

Ikusten genuen atzo...

... SVO ordena explizitu bat (sujetua eta objetua explizituak). Beste ordena batzuk ere gerta daitezkelarik, aurrerago saiatuko gara ezagutzen noláko maiztasunez gertatzen dirén ordena ezberdinak (an esaldi transitiboak kin sujetua eta objetua explizituak). 

Dryer-ek eskaintzen digú lehenengo hurbilketa bat an bere "On the six-way word order tipology" (1997), noiz dioen (1997:83):

eta 12. oinohar horretan Dryer-ek zehazten ditú ondoko maiztasunak (1997:96):

Dryer-en kontaketa informal horiek soilik erabil litezké nola hasierako hurbilketa bat ki gure helburua, baina guztiarekin ere, maiztasun horiek erakutsiko luketé tendentzia argi bat aldén SVO ordena (gain beste lau ordenak zein ageri diren: OSV ez da agertzen). Hor, SVO ordenaren maiztasunak sobera bikoizten dú hurrengo ordenarena, zein dén VOS. [1696] [>>>]

Mii (so) dash (then) maaba (this) shkinwe (young man) gaa-zhi-gehi-zaaghaad (thus greatly loved) niw (that/those) shkiniigkwen (young woman)

Azken sarreretan ari gara mintzatzen gain Ojibwa-ren hitz-ordena, eta zehazkiago, atzo aipatu genuén SVO ordena inplizitu bat zein agertuko zén maiz (kin sujetua an aditz-hasiera). Gaurkoan ikusi behar dugú Valentine-k (2001) aipatutako esaldi transitibo bat non hala sujetua nola objetua dirén explizitu:

Mii (so) dash (then) maaba (this) shkinwe (young man) gaa-zhi-gehi-zaaghaad (thus greatly loved) niw (that/those) shkiniigkwen (young woman)

Then this young man accordingly very much loved that young man.

Hór daukagu SVO ordena explizitu bat (sujetua eta objetua explizituak). Beste ordena batzuk ere gerta daitezkelarik, aurrerago saiatuko gara ezagutzen noláko maiztasunez gertatzen dirén ordena ezberdinak (an esaldi transitiboak kin sujetua eta objetua explizituak). [1695] [>>>]

Esan nahi baita ze 1. eta 2. personako sujetuak jada agertzen dira integratuak an adizkia, emanez askotan SVO ordena inplizitu bat

Ari gara gainetik aztertzen zéin izaten den sujetu-posizioa an Ojibwa, eta bide batez, zéin izaten den hizkuntza amerikar horren hitz-ordena arrén baloratu bere erlazioa kin informazio berria edo zaharra. Horrela ikusi dugu nóla Ojibwaren adizkiak eramaten dituztén referentziak ki esladiko parte-hartzaileak, eta bereziki ki sujetua eta objetua (an aditz transitiboak). Bide horretatik, Valentine-k dio (2001:529-530):

The simplest way to identify participants is INFLECTIONALLY, that is, by means of combinations of prefixes and suffixes on verbs, without any independent nominal expression. This is the normal means of introducing first and second persons, singular or plural, as mentioned above, whose reference is determined or understood from the conversational context ... [Valentine, 2001:529]

Esan nahi baita ze, 1. eta 2. personetan, ez da behar izaten geroko edo aurreko sujetu independenterik, zeren aditzean ematen baita persona horien referentzia (kontextualki argia) (gehienetan an aditz-haisera). Eta 3. personak ere hór daude, baina kasu horretan askoz gehiagotan behar izaten dá emátea 3. persona horren eduki zehatzagoa. 

Alde horretatik, goragoko adibideetan ikusten dugu nóla 1. eta 2. personetako sujetuak agertzen dirén integraturik an aditza, eta nóla 3. personako objetuak zehazten dirén ostén aditzaren, emanez, askotan SVO ordena inplizitu bat (inplizitua zeren sujetuak ez dira elementu independenteak). [1694] [>>>]

Atzoko paradigma verbal osoa (an aditz transitibo inanimatu bat)

Atzokoan ikusten genuén nóla estrukturatzen dirén Ojibwa-ren adizki transitibo inanimatu batzuk an ordena independentea (ikus hemen) erábiliz "waaban" aditza, esan nahi baitá "ikusi". Preseski ikusten genituén pluraleko forma batzuk: 

non sujetu aktiboen morfemak agertzen dirén an hasierako posizioa. Gaur ikusiko dugú paradigma osoa (erabilera independentea):

non, ikusten denez, sujetu aktiboen persona ezagutzen da an aditz-hasiera bera. [1693] [>>>]

Ojibwa: aditz transitibo inanimatuetan (VTI), sujetu aktiboen morfema nagusia (identifikatzen baitú 1., 2. edo 3. persona) agertzen da fosildua justuki an hasierako posizioa te adizkia

Amaitzen genuén atzo esánez ze gaur saiatuko ginen ikusten noláko itxura morfologikoa erakusten dutén aditz transitibo inanimatuek, esan nahi baitá transitiboak kin objetu inanimatua, eta horráxe goaz, nahizta, esan gabe doa, gure asmoa ez da baizik emátea ideia bat gain zénbait ezaugarri orokor (erlazionatuak kin hitz-ordena) zein interesatzen zaizkigun. 

Hortako, gogora daigun aurrena nolákoak diren prononbreak an Ojibwa:

Eta, hori buruan, ikus daigun orain nóla estrukturatzen dirén adizki transitibo inanimatu batzuk an ordena independentea (ikus hemen) erábiliz halako aditz horietako bat: "waaban", esan nahi baitá "ikusi". Datorren irudian agertzen zaizkigu pluraleko formak: 1., 2. eta 3. personak: 

Hor ikusten dugu nóla sujetu aktiboen morfemak agertzen dirén an hasierako posizioa, bitárten pluralgileak agertzen diren an bukaera. Hortaz, eta detaile gehiagotan sartzeke, konprobatzen dugu ze aditz transitibo horien sujetu aktiboen morfema nagusia (identifikatzen baitú 1., 2. edo 3. persona) agertzen da fosildua justuki an aditz-hasiera. [1692] [>>>]

Ojibwan bádira lau aditz-klase: aditz transtibo eta intransitibo, animatu eta inanimatuak

Atzokoan ikusten genuen noláko itxura orokorra daukatén Ojibwa hizkuntzaren adizki intransitibo animatuak: VAI (Verb, Animate, Intransitive), baina zénbat aditz-mota daude an Ojibwa? Ikus daigun:

Hortaz, bádira lau klasé on aditzak:

• Aditz intransitibo animatuak (VAI)

• Aditz intransitibo inanimatuak (VII)

• Aditz transitibo animatuak (VTA)

• Aditz transitibo inanimatuak (VTI) 

Bihar saiatuko gara ikusten noláko itxura daukatén aditz transitibo inanimatuak, esan nahi baitá transitiboak kin objetu inanimatua, zein, printzipioz, izanen lirakén sinpleenak artén transitiboak. [1691] [>>>]