Aurreko sarreran mintzo ginen burúz
beharrezko distantziamendua,
akontextual eta formala,
zein bilatu ohi den noiz idazten dirén, adibidez, epaitegiko deklarazioak
edota antzeko textuak (berriak, arauak...). Hortaz, justuki helburu horretara zuzendu beharko da
erabilera linguistikoa, efizienteki eta efektiboki (betiko moduan) zeren bestela ager litezke arazoak, osatuz hóri zeini Calvinok deitu
antilingua (ikus
aurreko sarrerako adibidea). Italo Calvinok dio an bere "La anti-lingua" (1965):
Todos los días, sobre todo de cien años a esta parte, por un proceso hoy ya automático, miles de nuestros conciudadanos traducen mentalmente a la velocidad de máquinas electrónicas la lengua italiana en una antilengua inexistente. Abogados
y funcionarios, gabinetes ministeriales y consejos de administración,
redacciones de periódicos y de telediarios, escriben, hablan y piensan
en la antilengua. [...]
El que habla la antilengua siempre tiene miedo de mostrar familiaridad e interés por las cosas de las que habla, y se siente en el deber de dar a entender:
«Yo hablo de estas cosas casualmente, pero mi función está muy por
encima de las cosas que digo y que hago, mi función está por encima de
todo, incluso por encima de mí mismo». La motivación psicológica de la antilengua es la falta de un verdadero contacto con la vida, es decir, en el fondo, el odio por uno mismo. [Calvino, 1965]
Beraz, ulertu behar dugu ze ...
...todos los días, miles de nuestros conciudadanos, abogados y funcionarios, gabinetes ministeriales y consejos de administración, redacciones de periódicos y de telediarios, siempre tienen miedo de mostrar familiaridad e interés por las cosas de las que habla, y se sienten en el deber de dar a entender:
«Yo hablo de estas cosas casualmente, pero mi función está muy por
encima de las cosas que digo y que hago, mi función está por encima de
todo, incluso por encima de mí mismo», teniendo como motivación psicológica, en el fondo, el odio por uno mismo.
A ze
larregikeria!
Gure ikuspuntutik, baina, abokatuek, kazetariek edota politikoek ez dute
batere beldurrik ki erakutsi familiaritatea eta interesa noiz redáktatzen deklarazioak, berriak edo arauak:
soilik egiten dute hóri-ze egin behar duten,
hóri-ze eskatzen diegun, gorde dezatela distantzia bat,
ez dezatela erabili tonu familiar desegoki bat,
izan daitezela neutralak eta aseptikoak. Ahalik eta neutralenak. Ahalik
eta aseptikoenak. Eta, alde horretatik eta oro har, aski ondo betetzen
dituzte euren helburu komunikatiboak, izan ere, Calvinoren adibidea ez
da baizik
karikatura bat.
Abokatuek, kazetariek edota politikoek
ez dute sentitzen inolako beharra ki adierazi ze euren funtzioa dago gainén guztia,
inkluso gáinén euren buruak: soilik saiatzen dira bilatzen beharrezko distantzia bat,
distantzia profesional bat,
an idatzi batzuk non exigitzen diegun ze gorde dezaten distantzia hori.
Ez dago hor ezer personalik, báda zerbait profesionala.
Abokatuak,
kazetariak edota politikoak erratu daitezke, eta erratzen dira noiz
egíten lan bat zein ez den erraza, baina errakuntza horien motivazio
psikologikoa
ez da norberaganako gorrotoa: hori esatea dá, gure ustez,
larregikeria itzela, guztiz lekuz kanpo dagoena. Abokatuek, kazetariek edota politikoek batzuetan ez dute asmatzen
berdin nola Italo Calvinok ez duen asmatu noiz egíten goragoko
juzku desorekatu horiek.
Erabilera txar horiek, noiz agertu, ez dira baizik hori:
erabilera txar batzuk,
erabilera inefiziente batzuk,
erabilera inefektibo batzuk,
zein ez diren (izan behar) araua, baizik salbuespena (justuki
zeren ez
diren estrukturalak, baizik azalekoak eta aise evitagarriak), eta gure ikusmoldean, estrukturalak ez izanki, ez
lukete merezi hóri denominazioa on
antilingua, zein den, berriro ere, ondo
larregizkoa.
Antilingua izendapena
gorde beharko litzateke ki zerbait
estrukturalagoa, serioagoa, sakonagoa,
inulergarriagoa,
inexpresiboagoa eta
disfuntzionalagoa nola adibidez
hemengo prosa on
Anjel Lertxundi bera. Horrek bai merezi duela hóri izendapena on
antilingua! [311] [
>>>]
Etiketak: antilingua, diskursoa, Lertxundi